کارتل‌های نفتی بدنبال تجارت آب

به گزارش تابناک یزد، ایران کشوری با اقلیم عمدتاً گرم و خشک است. رشد سریع جمعیت مهمترین عامل کاهش سرانه آب تجدیدشونده کشور در قرن گذشته بوده است. جمعیت ایران در طی این هشت دهه، از حدود ۸ میلیون نفر در سال۱۳۰۰ به بیش از 79 میلیون نفر در سال جاری  رسیده است. بر این اساس میزان سرانه آب تجدیدپذیر ساﻻنه کشور که زمانی 130 میلیارد متر مکعب بود، به 120 میلیارد متر مکعب تقلیل یافته و در صورت ادامه این روند، وضعیت در آینده به مراتب بدتر خواهد شد.

اکنون میزان مصرف آب بخش‌های مختلف کشور متعادل نیست مثلا صنعت 2 درصد، شرب 6 درصد و کشاورزی 92 درصد آب مصرف می‌کند. در حالی که میزان مصرف آب کشاورزی در جهان 75 درصد است.

میزان میانگین بلند مدت روان آب‌ها نیز که زمانی 83 میلیارد متر مکعب بوده اکنون به 43 میلیارد متر مکعب رسیده است.

ما طی 50 سال گذشته 110 میلیارد متر مکعب از ذخایر آب زیرزمینی برداشت داشته‌ایم، در حالی که مجاز نیستیم بیش از میزانی که تجدید می‌شود، برداشت کنیم بطوری که در سال گذشته میزان آب اضافی که برداشت شده 5.7 میلیارد متر مکعب بوده است.

با توجه به میزان منابع آب و سرانهٔ مصرف، ایران از جمله کشورهایی است که در گروه کشورهای مواجه با کمبود فیزیکی آب قرار دارد. این گروه شامل کشورهایی است که در سال ۲۰۲۵ با کمبود فیزیکی آب مواجه هستند. این بدان معناست که حتی با باﻻترین راندمان و بهره‌وری ممکن در مصرف آب، برای تامین نیازهایشان آب کافی در اختیار نخواهند داشت. حدود ۲۵ درصد مردم جهان از جمله ایران نیزمشمول این گروه هستند.

براساس شاخص فالکن مارک، کشور ایران در آستانه قرار گرفتن در بحران آبی است و براساس شاخص سازمان ملل، ایران نیز اکنون در وضعیت بحران شدید آبی قرار دارد. بر اساس شاخص مؤسسه بین‌المللی مدیریت آب نیز، ایران در وضعیت بحران شدید آبی قرار دارد. بنا بر شاخص‌های ذکر شده، کشور ایران برای حفظ وضع موجود خود تا سال ۲۰۲۵ باید بتواند ۱۱۲ درصد به منابع آب قابل استحصال خود بیفزاید که این مقدار با توجه به امکانات و منابع آب موجود غیرممکن به نظر می‌رسد.

روزنامه واشنگتن‌پست در تیرماه ۱۳۹۳، اعلام داشت ایران در بین ۲۴ کشوری قرار دارد که وضعیت آب در آنها خطرناک است. در خردادماه سال ۱۳۹۳ خورشیدی، خبرگزاری جهانی طبیعت با انتشار خبری، بحران شدید آب را برای ایران بزرگترین چالش در دوران معاصر خواند. در این گزارش آمده‌است که بر اساس مستندات راهبردهای بین‌المللی آینده (FDI)، ایران از سال‌ها پیش در معرض بحران آب قرار داشته است، اما در سه دهه اخیر برای آن گامی برداشته نشده‌است. این گزارش حاکی از آن است که ایران از مرحلهٔ آمادگی برای خطر عبور کرده و هم‌اکنون در خطر قرار دارد.

عیسی کلانتری، که در دههٔ ۱۳۷۰ وزیر کشاورزی جمهوری اسلامی ایران بوده است و اکنون سمت مجری طرح نجات دریاچه ارومیه را دارد، نیز بحران آب در ایران را تهدیدآمیزتر از خطر اسرائیل خوانده است.  

با این تفاسیر در حال حاضر حجم بارش‌های کشور از ابتدای سال آبی جاری (مهرماه 93) تا پایان هفته سوم اسفندماه به 122 میلی‌متر رسیده است.

همچنین ۵۹ درصد مخازن سدهای بزرگ کشور خالی از آب است، میزان کاهش ورود آب به مخازن از ابتدای مهرماه امسال تاکنون ۱۶ درصد است.

 از ابتدای سال آبی جاری حجم آب ورودی به مخازن سدهای کشور به ۹ میلیارد و ۴۹۰ میلیون مترمکعب رسیده که این میزان در مدت مشابه سال آبی گذشته ۱۱ میلیارد و ۳۳۰ میلیون مترمکعب گزارش شده بود.

بر این اساس، حجم آب موجود در مخازن سدهای کشور هم اکنون با دو درصد کاهش در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، حدود ۲۰ میلیارد و ۱۷۰ میلیون مترمکعب به ثبت رسیده که این میزان در زمان مشابه سال گذشته، معادل ۲۰ میلیارد و ۶۰۰ میلیون مترمکعب گزارش شده بود.

با توجه به کاهش آورد رودخانه ها و افت مخزن سدها در ماه های اخیر، با تنظیم حجم آب خروجی و مدیریت برداشت از سدهای کشور، این حجم از ابتدای سال آبی جاری تاکنون، ۹ میلیارد و ۷۱۰ میلیون مترمکعب گزارش شده که در مقایسه با مدت مشابه سال آبی گذشته، ۰.۴ درصد کاهش داشته است.

این رقم در مدت مشابه سال گذشته ۹ میلیارد و ۷۵۰ میلیون مترمکعب گزارش شده بود. ظرفیت کلی مخازن سدهای کشور در زمان کنونی ۴۸.۸ میلیارد مترمکعب بوده که بر این اساس، درصد پُر بودن این مخازن، در زمان حاضر ۴۱ درصد گزارش شده است.

در همین ارتباط با مدیرعامل و رئیس هیات‌مدیره شرکت آب منطقه‌ای تهران در دولت اصلاحات و معاون خدمات شهری، فنی و عمرانی شهرداری تهران در دولت‌های سازندگی و اصلاحات به گفت وگو نشستیم.

قاسم تقی زاده خامسی فارغ‌التحصیل رشته مهندسی راه وساختمان از دانشگاه ایالتی نیویورک و فوق‌لیسانس خاک و پی از دانشگاه امیرکبیر به خبرنگار ایلنا گفت: دوم فروردین روز جهانی آب است و این خود نشان دهنده مهم بودن آن است حتی در کشور ما 13 اسفند بعنوان نوروزگان آب نامگذاری شده که بیانگر این است که  کشور ما به آب اهمیت می دهد.  

وی ادامه داد: کشور ما در منطقه پرآبی واقع نشده یعنی حتی کم آب هم نیستیم بلکه در منطقه ای خشک واقع شده ایم، در دهه های اخیر به لحاظ کاهش بارندگی وضعیت ما بدتر شده است و هوا نیز به سمت گرم شدن می رود.   

به گزارش ایلنا ،تقی زاده خامسی اظهار داشت: غیر از مباحث مربوط به مسائل آب و هوایی و اقلیم، قیمت آب در کشور ما ارزان است که باعث شده استفاده از آب بی رویه باشد.