از سوی دیگر، بروز خشکسالی‌های ممتد و طولانی به همراه تغییرات اقلیمی به
موازات شکل گیری برخی از معضلات زیست محیطی فرامرزی مانند پدیده ریزگردها و آلودگی
مناطق ساحلی و دریایی باعث تشدید معضلات و مخاطرات زیست محیطی شده و کشور را بیش
از پیش در مقابل این بحران ها آسیب‌پذیر کرده است.
امروزه محیط زیست به عنوان یکی از مهمترین ارکان توسعه پایدار قلمداد شده و توسعه
سایر بخش‌های اقتصادی و اجتماعی در گرو پایداری و کارکرد صحیح آن معنا و مفهوم
پیدا می‌کند. به همین دلیل نیز طی سال‌های گذشته و خصوصا از اوایل دهه 90 میلادی و
همزمان با برگزاری کنفرانس سران زمین در سال 1992 در ریودوژانیرو برزیل و همچنین
اجلاس جهانی ریو+20 در سال 2012 توجه جامعه جهانی بیش از پیش به موضوع حفاظت از
محیط زیست و سازگاری آن با فرآیندهای توسعه معطوف شده است.
جمهوری اسلامی ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و به همین دلیل در خلال سال‌های گذشته و بویژه در دولت تدبیر و امید موضوع حفاظت از محیط زیست و سازگاری آن با توسعه بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و اقدامات قابل قبولی برای حفاظت از محیط زیست و پایداری فرآیند توسعه در کشور به تناسب قابلیت‌های سرزمین صورت گرفته است.
گزارش برخی از این اقدامات بدین شرح است:
- حذف بنزین غیر استاندارد تولید پتروشیمی، توزیع سوخت استاندارد یورو 4 در هشت
کلانشهر
- پایش منظم و آنالیز سوخت در هشت کلانشهر
- اعمال ممنوعیت توقف تولید و شماره‌گذاری موتورسیکلت با استاندارد یورو 2
- نظارت بر انجام آزمون های آلایندگی خودرو های تولید داخل
- تجهیز و به روزآوری سیستم‌های پایش و آزمایشگاه‌های محیط زیست کشور
- افتتاح مرکز کنترل و پایش زیست محیطی در استان‌های بوشهر و خراسان رضوی
- تهیه برنامه عمل مبارزه با گرد و غبار و کنترل ریزگردها و ارائه به ستاد بحران و
اخذ مصوبه دولت
- اجرای برنامه شناسایی کانون‌های داخلی گرد و غبار در چهار استان کشور
- همکاری با سازمان کنفرانس اسلامی و UNEP در جهت ارتقاء جایگاه همکاری‌های منطقه‌ای در مقابله با کانون‌های
گرد و غبار
- ارائه پیش‌نویس دو قعطنامه از سوی جمهوری اسلامی ایران در خصوص گرد و غبار در
روند تهیه اسناد اجلاس UNEA
- تعیین زمینه‌های همکاری در خصوص تغییر آب و هوا و اجرایی شدن اهداف معین مشارکت
ملی(INDC) کشور با همکاری یونپ ، آلمان
، فرانسه ، بلژیک و ایتالیا
- تهیه برش یک‌ساله برنامه کاهش آلودگی هوا برای کلانشهرها و تحلیل روزانه آلودگی
هوای کلانشهرها
- تصویب و ابلاغ حدود مجاز خروجی دودکش واحدهای صنعتی و حدود مجاز معاینه فنی
خودروها در هیات وزیران
- تدوین راهنمای پیشگیری، ارزیابی و پاکسازی آلودگی‌های نفتی آب‌های زیرزمینی
- تهیه راهنمای اثرات زیست محیطی طرح‌های عمرانی بر منابع آب زیرزمینی
- تهیه دستورالعمل پایش منابع آب زیرزمینی
- تهیه دستورالعمل مدیریت زیست‌محیطی آب شیرین‌کن‌ها
- افتتاح سیستم‌های پایش آنلاین آب رودخانه ارس ، پساب فولاد گیلان ، پساب شهرک
صنعتی خوارزمی تهران، تصفیه خانه فاضلاب شهری آذر بایجان غربی، تصفیه‌خانه سرخون و
قشم در هفته دولت
- شناسایی مخاطرات و آلاینده‌های منابع آب شرب شهرهای تهران، کرج، شیراز،
کرمانشاه، گرگان و بندرعباس در راستای برنامه ایمنی آب شرب (WSP) با همکاری وزارت بهداشت
- بررسی و نظارت بر اجرای برنامه عملیاتی مدیریت پسماندهای عادی در استان‌ها با
تاکید بر استان‌های ساحلی و شمالی
- تعیین تکلیف سایت‌های پسماندهای ویژه صنعتی به دستگاه‌های ذیربط (پس از عقب
افتادگی 5ساله از انجام مطالعات)
- تجهیز آزمایشگاه‌های بخش خاک ادارات کل زنجان و آذربایجان شرقی
- تهیه طرح‌های پنج ساله مدیریت و حفاظت از منابع خاک کشور
- تدوین سیاست‌ها ، راهبردها و برنامه‌های کلان سازمان حفاظت محیط زیست در حوزه
مدیریت پسماندها با تاکید بر استان‌های ساحلی و شمالی و رویکرد مشارکت‌بخش خصوصی
با همکاری وزارت کشور
- ابلاغ استانداردها و شاخص‌های کیفیت آب و خاک
- تدوین نهایی دستورالعمل ، برآورد هزینه پاکسازی آلودگی خاک و جرایم ناشی از آن
- تدوین ضوابط و معیارهای زیست محیطی انواع کودها کشاورزی
- تدوین نهایی ضوابط برآورد هزینه‌های ناشی از آلودگی منابع خاک و جریمه ناشی از
آن
- تدوین نهایی آیین‌نامه اجرایی تخلیه فاضلاب و مواد آلاینده اعم از مایع و جامد
به خاک
- تکمیل فهرست‌برداری از پسماندهای مشمول کنوانسیون بازل و اجرای مقررات و
کنوانسیون‌های بین المللی حوزه مدیریت پسماندها از جمله انجام فرآیند واردات و
صادرات انواع پسماندها در کشور مطابق مفاد و رویه کنوانسیون
- تهیه دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌هایی در راستای ارتقای اجرای مفاد کنوانسیون بازل
در راستای مدیریت پسماندهای مشمول کنوانسیون
- تدوین و ابلاغ شاخص‌های استقرار دولت سبز در دستگاه‌های اجرایی
- نظارت بر اجرای شاخص‌ها و رتبه‌بندی دستگاه‌ها بر اساس عملکرد
- تعیین یک درصد از منابع اعتباری دستگاه‌های اجرایی برای استقرار نظام مدیریت سبز
- مطالعه تکمیلی توجیهی تفصیلی در 12 استان ( 9 منطقه و مطالعه تفصیلی اجرایی 6
منطقه)
- تدوین ضوابط و دستورالعمل‌های فنی تهیه شده درخصوص طبیعت‌گردی در مناطق تحت
مدیریت
- تشکیل کارگروه ویژه جنگل برای نظارت بر روند احیای جنگل‌های بلوط و جنگل‌های
هیرکانی
- جمع‌آوری، شناسایی، بازبینی، ساماندهی و تکمیل بانک اطلاعاتی 2967 نمونه از
اجزای تنوع زیستی
- ارائه فهرست گونه‌های IUCN در معرض
تهدید و خطر انقراض ایران با مشخصات کامل اطلاعات علمی
- انجام پایش به منظور نظارت بهینه و پیگیری ساماندهی وضعیت باغ‌های وحش و
پرندگان، مراکز نگهداری از حیوانات و مراکز تکثیر و پرورش حیوانات و نظارت بر نقل
و انتقالات حیوانات وحشی مابین آنها
- تهیه نقشه ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره و ارسال به یونسکو
- مطالعه فسیل و سنگ و کانی در استان‌های آذربایجان غربی ،خراسان رضوی(گراخک)
،زنجان و ارومیه و تهیه نمونه‌های فسیل پالینومورف مناطق شمال شرق کشور
- تهیه دستورالعمل حفاظت از فسیل‌های مختلف ایران و صدور و ورود آنها به از کشور
- تدوین سند جامع توسعه دریایی کشور و تصویب آن در شورای عالی انقلاب فرهنگی
- تدوین نقشه راه فناوری دریای کشور با همکاری معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری
- اجرای برنامه مسیر سبز- ساحل پاک در استان های ساحلی شمالی و استان های همجوار
- اجرای پروژء احیاء و بازسازی لاک‌پشت‌های دریایی استان بوشهر
- ثبت دو برنامه از ایران در نقشه جهانی برگزاری روز جهانی ماهیان مهاجر و وارد
کردن اطلاعات مرتبط
- تهیه نقشه زیستگاه‌های حساس دریایی
- مشارکت در فرآیند تهیه برنامه احیاء دریاچه ارومیه با شرکت در جلسات کارگروه
نجات دریاچه ارومیه برای ارائه دستاوردهای طرح و بررسی پروژه‌های اولویت‌دار
- معرفی تالاب‌های با اهمیت بین‌المللی جدید به کنوانسیون رامسر(دو تالاب)
- تهیه نقشه پراکنش تالاب‌های کشور
- همکاری با آژانس همکاری‌های بین‌المللی ژاپن در طرح کشاورزی پایدار حوضه آبخیز
ارومیه
- اجرای فاز دوم پروژه مدیریت اکولوژیک تالاب انزلی با همکاری جایکا
- تشکیل کارگروه ویژه هامون با دولت افغانستان و بازگشایی برخی نقاط مرزی برای
تامین حقابه مرتبط
- اصلاح اساسنامه صندوق ملی محیط زیست و تصویب و ابلاغ آن توسط هیات محترم وزیران
و برگزاری جلسات مجمع عمومی و تعیین مدیر عامل و راه‌اندازی آن
- تهیه و تنظیم یادداشت تفاهم میان صندوق ملی محیط زیست با برخی از بانک‌های
اتریشی برای تامین اعتبار پروژه‌های مشترک
- برگزاری نهمین و دهمین دوره جایزه ملی محیط‌زیست، اهدای جایزه ملی محیط زیست و
تقدیر از فعالان حفظ محیط زیست
- برگزاری چهاردهمین و پانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی محیط زیست
- استقرار ، راه اندازی ، آموزش ، تهیه محتوای آموزشی و مدیریت سیستم آموزش مجازی
(LMS)
- دریافت مجوز تاسیس پژوهشکده محیط زیست از وزارت علوم، تحقیقات تعیین هیات امنا و
اعضای هیات علمی پژوهشکده و فناوری
- تهیه گزارش وضعیت محیط زیستSOE (1393-1384
)
- برگزاری مراسم بزرگداشت هفته ملی پژوهش و فناوری و انتخاب و معرفی پژوهشگران و
فناوران برتر
- برگزاری همایش حقوق محیط زیست با حضور رییس محترم قوه قضائیه، قضات و اندیشمندان
و بررسی ابعاد مختلف حقوق محیط زیست در کشور
- .برگزاری کارگاه آموزشی ویژه رابطین محیط زیستی بنیاد شهید وامور ایثارگران 31
استان کشور
- برگزاری دوره‌های آموزش مجازی ویژه سمن‌های محیط زیستی ،کارکنان ستادی و استانی
سازمان
- برگزاری اولین کنفرانس بین‌المللی گرد و غبار و برگزاری کارگاه آموزشی
"پایش گرد و غبار" با همکاری وزارت محیط زیست ژاپن و JICA
- برگزاری کارگاه پایش ریزگردها و کارگاه کنترل آلودگی آب دریایی باهمکار ی ژاپن
- برگزاری دوره آموزشی پایش و مدیریت جیوه مرتبط با کنوانسیون میناماتا توسط هیات
متخصص از دولت ژاپن
- برگزاری همایش جهانی خاک
- برگزاری سمینار جایکا درخصوص زیست بوم های دریایی
- برگزاری کارگاه آموزشی همکاری‌های منطقه ای دریایی و نظام پایش معاونت
دریایی
- اجرای آموزش های محیط‌بانی برای 791 نفر در قالب دوره‌های آموزشی کاربردی شبانه
روزی به 15 روز در هر دوره
- تهیه شاخص‌های آماری محیط زیست واستانداردسازی تعاریف و مفاهیم واژه‌های آمار
محیط زیست
- تکمیل نقشه پراکنش مناطق چهارگانه در نرم افزار GIS و تهیه خروجی آن
- تدوین و تصویب سیاست‌های کلی نظام در حوزه محیط زیست در مجمع تشخیص مصلحت نظام و
ابلاغ آن توسط مقام معظم رهبری و معاون اول محترم رییس جمهور
- تهیه سند راهبردی محیط زیست در برنامه ششم توسعه مبتنی بر بیان ماده قانونی
پیشنهادی چالش‌ها، اهداف میان‌مدت، راهبردها، سیاست‌ها و برنامه‌های اجرایی در
حوزه‌های بخشی و فرابخشی و تعیین کمی میزان انجام فعالیت‌ها در طی سال‌های اجرای
برنامه ششم توسعه
- تهیه پیش‌نویس نسخه علمی و فرهنگی سند ملی محیط زیست
- تصویب و ابلاغ قانون "کنوانسیون میناماتا در مورد جیوه "
- الحاق کشور به پروتکل 1996 در خصوص جلوگیری از دفع مواد زائد وسایر مواد به دریا
(پروتکل لندن)
- تصویب قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به پروتکل کنوانسیون پیشگیری از
آلودگی‌های دریایی ناشی از تخلیه پسماند و سایر مواد آلاینده (کنوانسیون لندن) در
مجلس شورای اسلامی
- تهیه سند اقتصاد کم کربن و تصویب آن در هیات وزیران
- اصلاح و تکمیل لایحه هوای پاک ، تصویب آن در دولت و ارایه به مجلس جهت بررسی و
تصویب
- تصویب لایحه جامع حفاظت از خاک در کمیسیون‌های دولت و ارسال به مجلس شورای
اسلامی
- تشکیل یگان حفاظت محیط زیست زیر نظر بالاترین مقام دستگاه اجرایی
- تهیه و تنظیم یادداشت همکاری زیست محیطی میان جمهوری اسلامی ایران و دولت‌های
ژاپن ، عمان، امارات متحده عربی، ترکیه ، فرانسه،فنلاند، ایتالیا، ترکمنستان، کویت
و ارمنستان
- امضای سند فاز دوم احیای دریاچه ارومیه بین سازمان حفاظت محیط زیست و UNDP
- انجام امور مرتبط با پلیس بین‌الملل مرتبط با سه کارگروه فعال (جرایم آلودگی،
حیات وحش و ماهیگیری) بعنوان نقطه تماس و اجرای برنامه‌های مشترک با پلیس بین‌الملل
- بهبود کیفیت هوای کلانشهرهای کشور (30 میلیون شهروند)
- کاهش آلاینده سرطانزای بنزن از 800 برابر تا سطح استاندارد
- افزایش تعداد روزهای سالم و پاک در اصفهان تا 3 برابر سال 92 اجرای
استانداردهای جدید برای هوا در صنایع کشور و نظارت سازمان
- برنامه‌ریزی برای مدیریت علمی و احیای تالاب‌ها و دریاچه‌های کشور
-احیای دریاچه ارومیه از طریق ا قدامات ستاد احیاء مساحت دریاچه تا 5 برابر ابتدای
سال 93 و افزایش تراز تا یک متر و تثبیت شرایط تا تیر ماه 95
- احیای تالاب هورالعظیم تا 60 درصد بعداز خشکی کامل
- آبگیری فصلی هامون و ارتقای جایگاه بین‌المللی
- ورود آب به گاوخونی بعد از 10 سال»
/ف
