نسل بعد اهل دود نمی شوند به شرط آنکه...

 

 

 

به گزارش تیتر شهر: امکانات آموزشی در تمام بخش‌های شهر یکی از ملزومات مهم  است به‌طوری‌که برای برآورد امکانات شهری تعداد اماکن آموزشی و تجهیزات آن به‌عنوان یک شاخص مهم  توسعه‌یافتگی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. فضای آموزشی دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی است که در کنار فراهم کردن محیطی امن، شاد و آرامش برای فراگیری درس‌ها باید محل مناسبی ازنظر موقعیت قرارگیری و دسترسی برای دانش آموزان و والدین آن‌ها باشد.

در کشورهای توسعه‌یافته محیط مدرسه تلفیقی از یک محیط آموزشی و ورزشی است لذا سعی می‌شود ساختمان مدرسه دارای محیطی بزرگ برای ورزش دانش آموزان داشته باشد و در کنار فراگیری دروس، آمادگی جسمانی لازم را نیز کسب کنند. به‌عنوان‌مثال در کشور آلمان مجموعه‌های آموزشی پیرامون یک در نزدیکی ورزشگاه‌های محلی ساخته می‌شوند تا دانش آموزان پس از فراگیر دروس در مدت‌زمان کم خود را به سالن‌های ورزشی، پیست دوومیدانی و استخر برسانند. از حدود 10 سال پیش آموزش هنرهای رزمی به‌ویژه کاراته در دستور کار مدارس کشور آلمان قرارگرفته و دانش آموزان نیز از آن بسیار استقبال می‌کنند. محیط کلاس، سالن مناسب برای غذاخوری، محل تردد دانش آموزان، کتابخانه ، آزمایشگاه، کارگاه‌های صنعتی و محیط استراحت از دیگر امکاناتی است که مدارس باید آن را تدارک ببینند تا دانش آموزان بتوانند در بهترین شرایط درس بخوانند.

در کشور چین مدارس تماماً دولتی هستند و به دلیل تراکم جمعیت و کمبود زمین در شهرهای بزرگ نهایت استفاده از محیط مدرسه را می‌کنند. هرچند این کشور نمی‌تواند مانند کشورهای اروپایی زیرساخت‌های ورزشی را با سرانه مناسب فراهم کند اما طراحی بنای مدرسه دقیقاً بر پایه الگوی یک فضای ورزشی بناشده است. لباس فرم دانش آموزان چینی لباس گرم‌کن ورزشی و کفش ورزشی است. کف‌پوش حیاط و پشت‌بام مدرسه نیز کف‌پوش مناسب ورزش است. به‌طوری‌که دانش آموزان در زمان استراحت بین دو کلاس مشغول ورزش کردن هستند و از وسایل تعبیه‌شده استفاده می‌کنند. قرارگیری وسایل سبک و ساده برای ورزش مانند طناب، دمبل‌های سبک، بارفیکس و... در بخش مجزایی از حیاط در اختیار دانش آموزان است.

اما در ایران محیط‌های آموزشی تعریف کاملاً متفاوتی دارد. هرچند در قانون اساسی آموزش‌وپرورش رایگان قیدشده است اما امکانات مدارس دولتی با تعداد دانش آموزان هم‌خوانی ندارد و یا امکانات به‌اندازه‌ای مستهلک‌شده که کارکرد خود را ازدست‌داده است. هرچه از پایتخت فاصله می‌گیریم نیز این مسئله تشدید می‌شود و امکانات به‌طور ضعیف‌تری در اختیار دانش آموزان قرار می‌گیرد. مدارس غیرانتفاعی هم به دلیل نداشتن محیط مناسب توانایی لازم را برای برپایی تجهیزات آموزشی ندارند. اغلب خانه‌های قدیمی و کلنگی توسط عده‌ای خریداری‌شده و تغییر کاربری می‌شود و معمولاً تعداد کمی از مدارس هستند که به نیت مدرسه بنا می‌شوند.

نبود امکانات به دانشگاه‌های ایران هم سرایت کرده به‌طوری‌که بسیاری از دانشگاه‌های علمی کاربردی، پیام نور و غیرانتفاعی فاقد محیط کافی  و استاندارد هستند و ارائه امکانات به دانش آموزان و دانشجویان بسیار ضعیف است و این مسئله سبب می‌شود دانش آموزان و دانشجویان به‌جای پرداختن به فعالیت‌های ورزشی و صرف وقت در یک کتابخانه مجهز به تفریحات مضر روی بیاورند و همین مسئله سبب شده است که سن مصرف سیگار و قلیان به‌شدت کاهش یابد.
اگر امکانات لازم فراهم می‌شد و ساختمان مدارس بر مبنای یک استاندارد با دارا بودن امکانات کافی در اختیار دانش آموزان قرار می‌گرفت هم علاقه دانش آموزان به درس و فراگیری آن بیشتر می‌شد و هم با پرداختن به ورزش‌های جمعی روحیه همکاری و تعاون در آن‌ها ریشه می‌دواند. اما متأسفانه در شرایط فعلی  نمی‌توان کاری از پیش برد.

 طرح‌های مختلفی برای جبران این کبودها پیشنهادشده است اما یکی از بهترین آن‌ها همکاری آموزش‌وپرورش و وزارت علوم با شهرداری‌های شهر است به‌طوری‌که با قرار دادن صندوق مشترک بودجه‌ای را تأمین کرده و اماکن ورزشی را مجهزتر کنند این تجهیز سبب می‌شود تا اشتیاق دانش آموزان و دانشجویان دوچندان شود و ضعف امکانات تا حدودی جبران گردد. این مسئله هم‌ریشه در اقدامات روبنایی شهرداری‌ها دارد به‌طوری‌که با احداث یک سوله و عدم پیش‌بینی و احداث امکانات لازم و در حد تأمین دیوار و روشنایی و سکو و کف‌پوش طرح را تحویل می‌دهد و باقیمت‌های زیاد در اختیار مردم قرار می‌گیرد. درحالی‌که ایجاد سرویس بهداشتی‌های زیاد،دوش‌های استاندارد، فضای شیک و تمیز و همچنین فضاسازی  مناسب مانند ایجاد یک بوفه یا تفریحات سالم حاشیه‌ای مانند فوتبال دستی یا میز پینگ‌پونگ می‌تواند به‌خوبی امکانات را تأمین کرده و مردم از سرانه ورزشی و تفریحی بیشتری برخوردار شوند.

 اما این کم‌کاری به‌ویژه در مناطق محروم سبب می‌شود. دکتر قاضی‌زاده هاشمی وزیر علوم در جمع مسئولین سلامت کشور به این نکته اشاره‌کرده بود که اگر ورزش کردن در کشور فرهنگ‌سازی نشود قطعاً کشور با سونامی‌های عظیم مشکلات ناشی از چاقی و مصرف دخانیات مواجه خواهد شد و قطعاً بودجه درمانی فشار بیشتری را به کشور تحمیل می‌کند. محیط‌های مدرسه اگر منزجرکننده باشد، محیط‌های ورزشی اگر به‌طور مناسب در اختیار مردم و نسل جوان قرار نگیرد قطعاً وقت خود را با چیزهای نامناسبی پر خواهند کرد و همین امر جامعه را به خطر می‌اندازد، امید است مسئولین برای ایجاد فضاهای مناسب آموزشی و ورزشی اقدامات لازم را انجام دهند تا نسل‌های بعدی بتوانند در شرایط بهتر و استانداردتری درس بخوانند و ورزش کنند.