کد خبر: ۳۲۹۸۴۳
تاریخ انتشار: ۲۶ آبان ۱۳۹۵ - ۰۹:۴۹ 16 November 2016
کتاب ابزاری است که دانش بشر به کمک آن از تباهی مصون می ماند و البته به نسل های بعد نیز منتقل می شود. كتاب فرزند تجربه‏ ها،افکار ،راه ها و روش های پیشین بشري و خلاقيت‏هاي ذهني و آموخته‏ هاي دراز مدت انسان است. سهم كتاب در انتقال دانش‏ها، گاهي به مراتب بيشتر و فراتر از ديگر ابزار آموزشي است.
در تقویم کشورمان هر سال ،هفته پایانی آبان به نام کتاب گره خورده ،تا این یار مهربان،بیش از این مهجور نماند و به رشد مطالعه در جامعه و ترویج فرهنگ کتاب و کتابخانی کمک بسزایی گردد.
در باب اهمیت کتاب مطالب بسیار نقل شده به عنوان مثال ،امام علی علیه السلام میفرمایند: «کتاب، بوستان دانشمندان است» ،امام صادق نیز فرموده اند: «دانش خود را بنویس و آن را در میان برادرانت منتشر ساز».
رهبر معظم انقلاب نیز درباب کتاب بارها و بارها و در محافل مختلف ،سخن به میان آورده اند،من جمله فرموده اند:
من اگر بدانم هر روز یک ساعت باید حرف بزنم و نتیجه اش این باشد که مردم کتابخوان بشوند، حاضرم روزی یک ساعت و نیم حرف بزنم! اگر اینطوری بشود قضیه را حل کرد، حرفی نیست بله، ما باید عرضمان را به مردم بکنیم و بنده هم عرض می کنم، منتهی چیزهایی است که با گفتن تنها تمام نمی شود... این، گفتن و بازگفتن و بازگفتن و به زبانهای گوناگون گفتن و از همه طرف گفتن و او را با فکر محاصره کردن می خواهد، تا یک عادت از بین برود، یا به وجود بیاید.
سایر دانشمندان هم دربابا اهمیت کتاب بسیار گفته اند به عنوان نمونه، بنا به گفته آلبرت انشتین: افکار و اندیشه های انسان به گونه ای است که ممکن است فقط خواندن یک کتاب پایه اندیشه ها و افکار انسان را بر مبنای جدید یا در مسیر خاصی قرار دهد و چه بسا ممکن است کتابی مسیر سرنوشت میلیون ها انسان را در راه مخصوصی بیندازد،و یا موریس مترلینگ می گوید:آدم تنها در بهشت هم باشد، به او خوش نمی گذرد، ولی کسی که به کتاب یا تحقیق علاقه مند است، هنگامی که به مطالعه یا تفکر مشغول است، جهنم، به تنهایی برای او بهترین بهشت هاست. همینطور ویکتور هوگو که میگوید:
خوشبخت، کسی است که به یکی از این دو چیز دست رسی دارد، یا کتاب های خوب یا دوستانی که اهل کتاب باشند.

چه کسی است که در جهان با دانشمندان و نام داران ایرانی مانند شیخ ابوعلی سینا، ابوریحان بیرونی، فارابی، خیام،شیخ بهایی و... و شاعرای نامی مثل سعدی، حافظ، فردوسی، مولوی و... آشنا نباشد و در مقابل عظمت آنها سر تعظیم فرود نیاورد؟ آیا ماندن و انعکاس نام این بزرگان در آینه تاریخ، موجب فخر و مباهات هر ایرانی نیست؟
ابزار ماندگاری این نام نیک ،وانتقال پیام و علم این نامداران ،وسیله ای غیر از کتاب است؟
پس بشر امروز هرچه که در اخیتار دارد،از جمله ابزار راحتی و رفاه و زندگی،مدیون انتقال مفاهیم و علوم به وسیله کتاب از نسلی به نسل بعد می باشد
در این میان با پیدایش فضای مجازی ،تغییر و تحولی شگرف در نحوه زندگی بشر ایجاد شد،ابزار و فضایی مجازی آمدند تا در خدمت رفاه و آسایش بشر باشند ،اما به نوعی بخش عمده ای از وقت و فرصت زندگی کردن و البته تعمق بشر به مسایل پیرامونی خود را از بین بردند.
هرگاه سوال یا مساله ای برای فردی پیش می آید،بجای مطالعه ریشه ای و کتابخانه ای و یا حتی بررسی تحقیقات روز و گذاشت کمی وقت بیشتر،با بررسی سطحی در فضای مجازی که گاها منابعی غیر رسمی و معتبر آن بیشتر از منابع اصلی می باشد،کار را برخود آسان مینمایند.
شبکه های اجتماعی نیز در این میان بستری برای انتشار انواع اقسام مطالب و نسبت دادن به افراد سرشناس علما،اندیشمندان و دانشمندان شدند ،حال آنکه تشخیص راست یا دروغ آن با کم رنگ شدن مطالعه عمیق کتاب در میان آحاد جامعه ،آهسته آهسته به بوته فراموشی سپرده می شود .
پرسش اینجاست،وجود فضای مجازی،ابزار های الکترونیکی و شبکه های اجتماعی،تهدیدست برای افزایش سرانه مطالعه کتاب ،ویا میتوان از آن بهره لازم را برد وحتی منجر به ایجاد روش های نوین مطالعه در میان مردم به ویژه نسل جدید و پرسشگر امروز جامعه شد.
واقعیت این است که،برای اشاره به بخشی از پاسخ به این سوال،باید به اختصار ، خاصیت های فضای مجازی را شمرد تا به امکان و میزان این تعامل پی برد.
از جمله  ویژه گی های فضای مجازی،میتوان به این موضوع اشاره کرد که ،محملی است  برای تبادل و انتقال اخبار مفاهیم و دانش و غیره ، با طیف وسیعی از مخاطب در کسری از زمان و بدون محدودیت مکان،اما عموما با حجمی کوتاه ،ارزان و سریع در دسترس بودن نیزاز دیگر خواص این محیط است.
در عین حال به سادگی در دسترس است و با چند کلیک و تایپ شما به مطلبی که مد نظر دارید،نزدیک میشود،اما همانطور که گفته شد،بررسی اصالت مطالب کار ساده ای نیست.
برای استفاده از یک کتاب ،گاها باید کتاب خانه های زیادی را جستجو کرد ویا به فروشگاه های متعددی سر زد،ولی با اتصال بانک اطلاعاتی فهرست عنواین کتب کتابخانه ها و گاها کتاب فروشی های،این پیوند ،کار را برای مخاطب آسان نموده و این یک مثال ساده و آشنا برای پیوند فضای مجازی و کمک به قشر مطالعه گر جامعه شمرد.
در مثال بعد میتوان به نقش پوشش اخباردر فضای مجازی با محوریت رونمایی از کتاب های مطرح و رویداد های متعدد حوزه کتاب مانند نشست های نقد بررسی و گعده ها و گفتگوها که باعث تشویق حضور مردم در نمایشگاه ها و فرصت های اینچنینی میشود ،اشاره نمود.
وجود کتاب های الکترونیکی هم ،خود نوعی از تعامل این دو حوزه را نشان میدهد،اگرچه در جامعه ما بخوبی در باره آن  تبلیغ و بهره برداری و نشده است.
حتی روش جدیدی که در این یاداشت بدان اشاره مینماییم،استفاده از روش ثبت بارکد QR در کتاب برای خوانش آن است.
درسال های اخیر خلاصه ای از کتاب در پشت آن آمده که شما با مطالعه آن میتوانید به محتوا و فضای کتاب پی ببرید،حال ابزار های تکنولژیک میتواند در خدمت کتاب قرار گیرد،به نحوی که صدای یک دوبلور یا بازیگر معروف آن بخش مختصر را خوانده ،سپس با چاپ یک بارکد QR و اسکن آن توسط گوشی هوشمند مخاطب، با نرم افزاری که به سادگی قابل طراحسیت، خلاصه کتاب با صدایی آشنا پخش شده و مخاطب را به مطالعه آن کتاب ترقیب نماید.
برای کودکان نیز میتوان با این روش کتاب های هوشمند طراحی کرد تا کل  صفحات کتاب را با نصب بارکد QR با صدایی مناسب برای فردای که توانایی خواندن ندارند این نرم افزار هوشمند قرات نماید.
در حوزه نشر نیز ،کتاب ها را میتوان به صورت صوتی آماده کرد و با استفاده از فضای مجازی ،آن را در اختیار همگان قرار داد.
البته برای تعامل بین فضای مجازی و مطالعه کتاب ، سخن بسیار میتوان گفت و شنید کار بسیار میتوان انجام داد ،اما لازم است ،مسئولین با فراهم آوردن بستری برای گفتگو بین فعالین این دوحوزه ،به استفاده و بهره بری بیش از پیش این دو مقوله کمک نمایند،و انجاست که میتوان گفت تهدید فضای مجازی برای کاهش سرانه مطالعه کتاب به فرصتی برای افزایش مطالعه در بین اخاد متعدد جامعه انجامیده است.
 
محسن مجتبی پور/کارشناس ارشد ارتباطات اجتماعی

اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار