خسارت‌هایی که نسبت به درختان در قم وارد می‌شود، از دیگر شهر‌ها بیشتر است و این جای تاسف دارد؛ چراکه ارزش یک درخت در قم به خاطر کویری بودن منطقه بسیار بیش از شهرهایی است که اقلیم سرسبز دارند.
به گزارش تابناک قم، استوار بود و شاداب. هر روز صبح که می‌شد، سایه‌ای به زیبایی قامتش بر سر رهگذران می‌انداخت. هر چه هوا گرم‌تر می‌شد، ارزش سایه‌اش بیشتر می‌شد. همسایه‌ها به دیدن هر روزه زیبایی‌هایش عادت کرده بودند و رهگذران از سایه دلپذیرش شکرگزار بودند. هیچ کس نفهمید چرا و به چه علتی درختی آن‌چنان سرسبز و شاد ناگهان به تنه‌ای خشکیده تبدیل شد. بعد از آن هم اره برقی به جانش افتاد و زیبایی‌ها و خنکی‌هایش را برای همیشه به خاطره تبدیل کرد.
رهگذران پس از عبور از آن خیابان دیگر آن درخت زیبا را نمی‌دیدند و به جایش تابلوی برندی معروف سر در یک مغازه گران‌قیمت جلوه می‌کرد.
این داستان هر روزه درختان شهر کویری ماست. شهری که نفس کشیدن در آن گاهی مشکل‌ترین کارهاست و داشتن یک پناهگاه سبز در آن از بهترین نعمت‌ها. با این حال خیلی‌ها که قدر نعمت را نمی‌دانند، فقط به بهانه دیده شدن تابلوی یک مغازه یا رفع مزاحمت برای یک طراحی اشتباه ساختمانی یا شهری به راحتی حذفش می‌کنند. حذفی که شاید هیچ کس نداند چقدر پرهزینه است.
اگر بخواهیم ارزش یک درخت را آن هم در مناطق کویری محاسبه کنیم، یکی از راه‌ها، محاسبه ارزش آبی است که این درختان با آن آبیاری شده‌اند.
هزینه نگهداری درختان
هر درخت در ۶ ماه اول هر ۵ روز یک بار به ۴۰ لیتر آب نیاز دارد. در ۶ ماه دوم هم هر ۱۰ روز ۴۰ لیتر آب نیاز است. با این حساب یک درخت برای رسیدن به یک سالگی۲۵۰۰ لیتر آب لازم دارد. در این میان هزینه‌های نگهداری، سم‌پاشی و... را هم باید اضافه کرد.
در واقع یک درخت ۱۰ ساله در حدود ۲۵ هزار لیتر آب مصرف کرده است و اگر این درخت را قطع کنیم یعنی ۲۵ هزار لیتر آب را دور ریخته‌ایم که این‌ها جدا از ارزش زیست‌محیطی، اکولوژیکی و زیبایی درخت است. حتی اگر به جریمه‌ها هم نگاه کنیم، یک درخت ۱۰ ساله کاج در شهر قم بر اساس مصوبه شورا ۵ میلیون تومان ارزش دارد که البته این ارزش ریالی فقط با محاسبه آبی که به درخت داده می‌شود، ناچیز است.
«پیام جوادیان»، مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری قم، با بیان این‌که خسارت به درختان در شهر قم بسیار بالاست، اظهار می‌کند: هر روز چندین اخطار برای شهروندانی که به درختان خسارت زده‌اند امضا می‌شود. صاحب یک مغازه یا اهالی یک منزل درخت جلوی خانه را بریده یا نفت پای درخت ریخته‌اند تا خشک شود، در حالی که شاید نمی‌دانند هر حجم سبز، چقدر برای این شهر ارزش دارد.
جوادیان با تأکید بر این‌که مردم اگر آگاه شوند، خسارت به درختان بسیار کمتر خواهد شد، ادامه می‌دهد: برای مثال شهروندی درخواست قطع درخت داشته و می‌گوید این درخت به ساختمان من آسیب می‌زند. اما وقتی بررسی می‌کنیم متوجه می‌شویم می‌خواهد تابلو مغازه‌اش دیده شود؛ یا مثلا شهروندی به بهانه این‌که درخت کثیفی دارد، آن را می‌برد.
این مسئول ادامه می‌دهد: اگر به احادیث مراجعه کنیم، تعابیر عجیبی درباره کسانی که درخت را از بین می‌برند وجود دارد. پیامبر می‌فرماید؛ «هر کس یک درخت زنده را ببرد خداوند از سر وارد دوزخش می‌کند.» خسارت‌هایی که نسبت به درختان در قم وارد می‌شود، از دیگر شهر‌ها بیشتر است و این جای تاسف دارد؛ چراکه ارزش یک درخت در قم به خاطر کویری بودن منطقه بسیار بیش از شهرهایی است که اقلیم سرسبز دارند.
بررسی آسیب به درختان در کمیته فرهنگ شهروندی
جوادیان با بیان این‌که کمیته فرهنگ شهروندی قرار است مسأله آسیب به درختان را بررسی کند، اظهار می‌کند: در این مدت فضایی را در شهر ایجاد کردیم که همه می‌دانند اگر خسارتی به درختی وارد کنند، به سرعت از آن‌ها شکایت می‌شود. این موضوع بازخورد خوبی هم داشته است. حتی چند حکم قضایی در این زمینه گرفته‌ایم که برخی هم منجر به تبرئه شده است. در زمینه برخورد با این افراد نیاز به همکاری بیشتر محاکم قضایی داریم.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها معتقد است نهادهای دیگر هم باید روی این موضوع حساسیت نشان دهند؛ مثلا حوزه علمیه قم می‌تواند روی این موضوع کار کند و مردم را به حفظ درختان و فضای سبز تشویق کند.
وی با اشاره به رویه جدید سازمان درباره جریمه قطع درخت می‌گوید: وقتی می‌خواهیم از شهروندی که درختی را قطع کرده است پول بگیریم گمان می‌کنند به دنبال پول هستیم. به همین دلیل به واحد تخلفات گفته‌ایم جریمه را به درخت محاسبه کند و شهروند به جای درختی که قطع کرده درخت بخرد و تحویل شهرداری دهد. این جریمه بازدارنده است و شهروندان هم استقبال بهتری از آن دارند.
جوادیان در پاسخ به این سؤال که قسمت عمده‌ای از درختان قطع‌شده در شهر‌ها به پروژه‌های عمرانی شهرداری مربوط می‌شود بیان می‌کند: در پروژه‌های عمرانی شهرداری هیچ درختی قطع نمی‌شود بلکه جا‌به‌جا می‌شود.
روش جدید در جابه‌جایی درختان
جوادیان با اشاره به این‌که در اجرای روشی سنتی قطع درختان تقریبا به ۴۰ درصد این درختان آسیب وارد می‌شود، می‌گوید: روشی که اخیرا به کار بسته‌ایم در گذشته در اصفهان تجربه شده و بالای ۹۰ درصد احتمال موفقیت دارد. در روش سنتی درخت را با بیل مکانیکی از خاک بیرون می‌آورند، دور تا دور را گونی می‌پیچند و بعد در خاک دیگری کشت می‌کنند که با توجه به این‌که رطوبت از دست می‌رود در فصل گرما احتمال صدمه خوردن درخت زیاد است، در روش جدید از یک گلدان بزرگ چوبی استفاده می‌شود که این کار موجب حفظ رطوبت می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: البته برخی گونه‌های درخت مانند سرو نقره‌ای و کاج مشهد در هر صورت خشک می‌شوند اما بسیاری از گونه‌ها را می‌شود به طور موفقیت‌آمیز جا‌به‌جا کرد.
منبع: همشهری
