مسئول انجمن ادبیات داستانی بسیج هنرمندان استان ایلام گفت: ادبیات داستانی از مظلومترین هنرها در استان ایلام بوده و در مقایسه با دیگر هنرها چندان موردتوجه قرار نگرفته است.
به گزارش تابناک ایلام ؛ «حشمت اله کرمی نژاد» اظهار کرد: داستاننویسی با اینکه در سالهای اخیر علاقهمندان زیادی را در این استان پیدا کرده است و از لاک فراموشی بیرون آمده است، اما این ژانر ادبی همچنان در حاشیه بوده و در سایه دیگر هنرها گذران عمر میکند.
وی گفت: هرساله در موقعیتهای گوناگون از سوی مسئولین، سازمانهای هنری و مراکز علمی و آموزشی شاهد برگزاری مسابقات، کنسرت، شبهای شعر، جشنوارههای موسیقی و تئاتر و برنامههای هنری گوناگون دیگر هستیم اما توجه به هنر داستاننویسی در مراتب بسیار پایینتر در این زمینه قرار دارد.
این نویسنده و شاعر ایلامی در ادامه تصریح کرد: هماکنون برخی سازمانهای فرهنگی همچون حوزه هنری و سازمان بسیج هنرمندان این استان انجمنهای پویایی درزمینهٔ داستاننویسی دارند و گاها در تنهایی و با امکانات محدود خود اقدام به برپایی جشنوارههایی در این زمینه میکنند اما توجه به این هنر همپای دیگر هنرها نبوده و ادبیات داستانی بهنوعی در این زمینه مظلوم واقعشده است.
بیتوجهی به ادبیات داستانی در محافل علمی و دانشگاهی ایلام
کرمی نژاد در ادامه افزود: در محافل علمی و دانشگاهی استان و حتی دانشکدههایی که در این زمینه فعالیت رسمی دارند اگرچه هنرهایی همانند شعر، نمایش، هنرهای تجسمی و گاهاً موسیقی کموبیش موردتوجه قرار میگیرند و گاهاً نیمه جشنوارههایی برگزار میشود اما هنری مثل ادبیات داستانی و مقوله داستاننویسی در این محافل بهکلی به فراموشی سپرده شده است.
وی در ادامه به ظهور داستان نویسان جوان در این استان اشاره کرد و گفت: با همه کم توجهیهایی که درزمینهٔ ادبیات داستانی در این استان وجود دارد اما در سالهای اخیر خوشبختانه شاهد ظهور داستاننویسان خوبی در این استان بودهایم که برخی در سطح کشور هم موردتوجه قرارگرفتهاند.
هنر داستاننویسی ایلام در حال قد کشیدن است
مسئول انجمن ادبیات داستانی بسیج هنرمندان ایلام تصریح کرد: میتوان گفت که هنر داستاننویسی ایلام هماکنون از مرحله جوانه زدن گذر کرده و در حال قد کشیدن و ثمر دادن است و میتوان به آینده این رشته هنری در استان ایلام تا حدودی امیدوار بود.
کرمی نژاد افزود: در همین سالها با حمایت تعدادی از سازمانهای هنری استان شاهد چاپ و نشر برخی مجموعه داستانها و حتی برخی رمانهای خوب بودهایم که این آثار گاهاً در جشنوارههای ادبی کشور نیز برگزیده شده و مورد اقبال قرارگرفتهاند.
وی همچنین برخی مشکلات ادبیات داستانی در این استان را متوجه نویسندگان و داستاننویسان دانسته و گفت: با همه کم توجهیهایی که به این هنر در این استان میشود، درزمینهٔ چاپ و انتشار آثار داستانی چندان محدودیتی وجود نداشته و در صورت وجود انگیزه در بین داستاننویسان و اقدام درزمینهٔ تولید آثار داستانی، برخی سازمانهای هنری درزمینهٔ چاپ و انتشار آثار داستانی واجد شرایط از داستان نویسان حمایت خواهند کرد.
بومگرایی؛ ظرفیتی که میتواند به کمک داستاننویسی ایلام بیاید
این نویسنده و خبرنگار ایلامی در ادامه به موضوع بومگرایی در داستاننویسی اشاره کرد و گفت: با توجه به برخی ویژگیهای منحصربهفردی که در جغرافیا و زادبوم استان ایلام وجود دارد، این ظرفیت بزرگ میتواند به کمک داستاننویسان ایلام بیاید.
کرمی نژاد ادامه داد: طبیعت بسیار زیبای استان ایلام، تاریخ و تمدن کهن و چند هزارساله، موقعیتهای مرزی استان و همجواری با کشور عراق و اشتراکات فرهنگی با آن کشور، ادبیات بومی و غیرمکتوب ریشهدار و سابقه آن، افسانههای بومی و محلی و البته موارد بسیار دیگر که همه ریشه در جغرافیای بومی این استان دارد، میتوانند ظرفیتی مهم و بسیار غنی برای پرداختن به بومگرایی و داستاننویسی در این استان باشند.
وی تصریح کرد: بسیاری از نویسندگان بزرگ دنیا و حتی کشورمان بخشی از موفقیتهایشان در نویسندگی مدیون پرداختن به مقوله بومیگرایی بوده و بسیاری از آثار این نویسندگان به خاطر برجستگی و منحصربهفرد بودن مقوله بومگرایی در آنها به شاهکار ادبی تبدیل شده و در سراسر جهان موردتوجه مخاطبین قرارگرفتهاند.
مسئول انجمن ادبیات داستانی بسیج هنرمندان ایلام گفت: در سرزمین کهن استان ایلام، در گذشته، برخی شاعران از طریق مقوله شعر کردی و بومی این استان و با تمرکز بر روی برخی نمادها و اسطورههای بومی و حتی مناطق جغرافیایی خاص شعرهای ماندگاری خلق کردهاند که با توجه به فقدان ادبیات مکتوب در قرنها و دهههای دور این دیار، ماندگاری این آثار به خاطر منحصربهفرد بودن ویژگیهای بومی آنها بوده و حتی برخی آوازها، ترانهها و هورههای محلی معروف که امروزه موردتوجه مردم این استان است، متأثر از این موضوع بوده است.
کرمی نژاد با ارائه تعریفی از این مقوله بیان کرد: بومیگرایی به معنای خاصتر، در داستاننویسی به این معنی است که نویسنده با اشراف همهجانبه به جغرافیا و منطقه خاصی که پیرامون وی قرار دارد، اطلاعات دقیق و درستی از آن منطقه در قالب داستان خلق کند و از طریق این ژانر ادبی، اشرافیت خاص و همه جانبهای درزمینهٔ مضامین فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، دینی و سیاسی یک منطقه خاص را نشان دهد و در آثار خود بیاورد.
وی ادامه داد: موقعیت، تاریخ و پیشینه، هنر و فرهنگ کهن استان ایلام میتواند بستر مناسبی برای پرداختن به بومیگرایی در داستاننویسی باشد.
ادبیات دفاع مقدس، ظرفیتی فراموششده برای غنای ادبیات داستانی در استان ایلام
این شاعر و نویسنده، دفاع مقدس و جنگ هشتساله ایران و عراق را که مردم این استان با تمام وجود آن را لمس کرده و تأثیرات عمیق آن را در زندگیشان حس کردهاند و با آن زندگی کردهاند و البته مسائل اجتماعی به وجود آمده در پی این حوادث را، یکی از ظرفیتهای کمنظیر برای رشد ادبیات داستانی در این استان دانست و افزود: متأسفانه تاکنون از این فرصت بسیار ارزشمند برای خلق آثار ادبی (خصوصاً داستاننویسی) در این استان چندان استفاده نشده است.
وی افزود: اگرچه در این سالها چند اثر داستانی انگشتشمار با موضوع دفاع مقدس توسط چند داستاننویس برجسته و توانمند ایلامی منتشرشده و برخی داستانهای کوتاه نیز نگاشته شدهاند اما با توجه به اینکه ایلام یکی از استانهای درگیر مستقیم در جنگ بوده و صدمات زیادی در این زمینه متحمل شده، ظرفیت استان ایلام برای بهرهگیری از حوادث و اتفاقات جنگ در این استان و ادبیات دفاع مقدس، بسیار بیشتر از این مقدار است.
کرمی نژاد تصریح کرد: این در حالی است که بسیاری از دیگر استانهای کشور، درحالیکه صدها کیلومتر از معرکه جنگ 8 ساله دور بودهاند، بهره زیادی از ادبیات داستانی دفاع مقدس بردهاند و هرساله توسط نویسندگان این استانها، آثار ادبی زیادی با موضوع دفاع مقدس نگاشته میشود.
غفلت و کمتحرکی نویسندگان ایلامی در پرداختن به ادبیات دفاع مقدس
وی ادامه داد: این موضوع و کمکاری یک استان مرزی درگیر در جنگ و خسارتدیده از این حادثه چون ایلام در زمینه ادبیات داستانی دفاع مقدس، نیاز به آسیبشناسی جدی دارد که امیدوارم به آن پرداخته شود.
مسئول انجمن ادبیات داستانی بسیج هنرمندان ایلام افزود: البته در طول سالهای گذشته بسیاری از نویسندگان دفاع مقدس کشور آثاری ادبی با موضوع ادبیات دفاع مقدس که حوادث آنها در استان مرزی ایلام اتفاق افتاده است منتشر کردهاند که این مقوله اگرچه دستکم اقدامی ارزشمند است اما نشاندهنده غفلت و کمتحرکی نویسندگان ایلامی در زمینه ادبیات دفاع مقدس است.
وی در پایان این گفتوگو که در فصلنامه «فصل قلم» منتشر شده است، تأکید کرد : همه آنچه ذکر شد گویای این است که ادبیات داستانی در استان ایلام هنوز جدی گرفته نشده است که لازم است هم هنرمندان این استان و هم مسئولین، موضوع مظلومیت ادبیات داستانی در این استان را موردتوجه قرار دهند و متولیان امر نیز، هنرمندان این استان را در زمینه ورود جدیتر به این موضوع ترغیب کنند./م
ایسنا