در گفتگو با اکبر نبوی مطرح شد؛
اکبر نبوی گفت: گاهی فکر می‌کنیم اگر از دین حرف بزنیم دیندار هستیم. در حالیکه نباید از دین حرف زد، باید حرف دینی زد. و این جهان اثر است که می‌گوید حرف دینی چگونه گفته شده است.
به گزارش ستاد خبری دهمین جشنواره فیلم کوتاه دینی «رویش»، اکبر نبوی، منتقد سینما با بیان مطلب فوق در تعریف سینمای دینی گفت: اگر اثری پس از اینکه مخاطب با آن روبرو شد و آن را دید، در درون او یک اتفاق رو به تعالی و رو به کمال و رشد را ایجاد کند، آن اثر دینی است. چون انسان برای کمال و تعالی خلق شده است. در نتیجه هر اثر هنری چه موسیقیایی، چه ادبی، چه نمایشی و چه هنر تجسمی، اگر این اتفاق رو به تعالی را ایجاد کند، آن اثر دینی محسوب می‌شود. حتی اگر کوچک‌ترین اشارات و ارجاعت ظاهری دینی هم نداشته باشد. وی افزود: اغلب فیلم دینی از منظر برخی یک محدوده تنگ و باریک است درحالیکه من اینگونه نمی‌بینم. دین یک گستره است که زندگی اجتماعی انسان را از بدو تولد تا زمان مرگ و پس از مرگ در برمی‌گیرد، امتداد دارد و یک فرایند است.
نبوی گفت: اغلب افراد سریال‌ها و فیلم‌های تاریخی مذهبی را مصداق تام فیلم دینی مطرح می‌کنند در حالی که این محدودد کردن خود دین است. این افراد فیلمی مثل روز واقعه را دینی می‌دانند اما نجات یافتگان رسول ملا قلی‌پور را دینی ندانند و یا روسری آبی خانم بنی‌اعتماد را دینی نمی‌دانند در حالیکه آن فیلم هم دینی است. و یا خانه دوست کجاست مرحوم کیارستمی، همه از نظر من فیلم دینی است. زیرا دین یک گستره است که موضوعات و عناوین متکثر و فوق‌العاده دامن‌گستر را در درون خود جا می‌دهد.
وی ادامه داد: هر آنچه به انسان مربوط می‌شود اگر در یک ساحت پاک و منزه و اخلاقی و رو به تعالی مطرح شود، دینی است. اگر فیلمی رابطه عاشقانه پاک یک مرد و زن را تصویر کرد آیا دینی نیست؟ آیا اگر فیلمی رابطه لطیف و شاعرانه انسان با طبیعت روایت کرد دینی نیست؟ بنابراین اگر فیلمی مبنای خود را بنیادهای متعالی اخلاقی قرار داد، از نظر من حتما دینی است. در نتیجه بسیاری از مضامین که در نگاه تنگ نظرانه بسیاری از افراد خارج از تعاریف فیلم دینی تعریف می شود، ازنظر من باید آنها را در گستره فیلم دینی دید.
این منتقد سینما با تاکید بر اینکه علی رغم گستردگی موضوع در سینمای دینی، با این حال این مخاطب است که تعیین می کند فیلم دینی است یا خیر، گفت: الزاما کارگردان نمی‌تواند مدعی باشد. مخاطب باید جهان فیلم را دینی بداند. برخی فیلم ها ممکن است مدعی دین ورزی باشند ولی مطلقا دینی نباشند و یا فیلمی که به ظاهر از مقدسات سخن می‌گوید الزاما فیلم دینی نیست. نمونه‌ها از این دست آثار کم نیستند. این مجموعه‌های مبتذل چند قسمتی که بعضی به نام فیلم دینی می‌سازند، چه ربطی به دین دارد؟ یک مشت شعارهای تهوع‌آور که در حد یک یادداشت ژورنالیستی هم نیست. بنابراین ادعاها فیلم را دینی نمی‌کند. جهان معنایی اثر هست که اثر را دینی می‌کند. به عنوان مثال، روسری آبی از یک عشق پاک سخن می‌گوید.
وی ادامه داد: من معتقدم روایت یک عشق پاک حتما دینی است زیرا عشق امری است که متعلق به ساحت قدسی است. حتی عشق زمینی هم متعلق به عالم دیگری است. به همین دلیل وقتی از «نجات یافتگان» نام می‌برم،آن را یک فیلم دینی می‌دانم. همین‌طور فیلم خانه دوست کجاست. این فیلم‌ها دینی هستند.
وی در خصوص استفاده از نمادها و نشانه های دینی در فیلم های سینمایی گفت: نشان دادن نماز، قرآن، آیین و مناسک در یک اثر، ربطی به کلیشه ندارد. هر نوع آئینی و مناسکی که در فیلمی به نمایش در می‌آید، باید نمایش دراماتیک داشته باشد و در بافت اثر باشد و تاثیر داراماتیک بر مخاطب بگذارد. اگر فیلم نتواند آن اثر را بگذارد و دارای معنای دراماتیک نباشد، دو نتیجه می‌توان گرفت، یا فیلم ریاکارانه رخ داده یا کارگردان ناتوان بوده است.
نبوی افزود: به عنوان مثال در بخشی از فیلم «رنگ خدا» می‌خواهد بگوید همه هستی تسبیح خدا را می‌گوید. هستی سخن می‌گوید با ما و این ما هستیم که کر شده‌ایم. اگر گوش شنوا و بصیرت باشد، می‌توانیم بشنویم. همچنان که محمد (بازیگر فیلم) صدای جویبار و صدای پرنده را می‌شنود. او کدهای هستی را می‌گیرد و از آواهای اطراف رمز گشایی می‌کند. مجیدی هنرمندانه بیان می‌کند، نه ریاکاری می‌کند و نه ناتوان است در ارائه. بیان فیلم او بسیار رسا و دراماتیک است.
اکبر نبوی ضمن ابراز ناراحتی از رفتار مدیران سینمایی در مواجه با اثار سطحی در حوزه دین گفت: وقتی بخشی از مدیریت کشور پذیرای ریاکاران و مشوق صورت پسندان است، چه توقعی می‌توان داشت. کسانی که دست اندرکار هستند زمینه های ریاکاری را فراهم کردند. اگر ریاکاران جایگاه و پایگاه نداشته باشند و اگر عمل ریاکارانه خریدار نداشته باشند، جوان ترها هم تبعیت نمی‌کنند. وقتی این افراد قدر می‌بینند و صدر می نشینند و مصداق تام هنرمند ارزشی و دینی می‌شوند، طبیعی است که این روند ادامه دارد.
این منتقد سینما حضور کارشناسان دینی را بر حسب ضرورت دراماتیک فیلم و بر اساس تشخیص کارگردان، لازم دانست و گفت: حضور کارشناسان به معنی اینکه به کارگردان بگوید و علم آنها را زیاد کند، معنی ندارد چون دین فطری است. دوم اینکه یکی از مراکز ثقل اندیشه‌های دینی مسایل اخلاقی است و طبق اغتقادات ما دارای حسن و قبح ذاتی است. هر انسانی در هر نقطه و جایگاهی وجدان می کنند و و باور دارد به اخلاق.
وی افزود: موضوعات دینی چون فطری است نیاز به کارشناس ندارد. اما ورد در احکام دینی و حوزه اعتقادات ، چون معرفت ما به ان اندازه نیست باید متناسب با نیاز درامااتیک قصه، عقلا باید به کارشناس مراجعه کنیم مثل فیلم در حوزه پزشکی. مثلا در مورد مرگ مغزی و نشانه های ان حتی بسیاری از پزشک ها نیز مطلع نیستند. برای ساخت فیلمی با این موضوع باید به سراغ متخصص مغز و اعصاب برویم و اطلاعات بگیریم. پس از گرفتن اطلاعات ، این کارگردان است که ان را دراماتیزه می کند. در احکام و اعتقادات دینی نیزبه همین شکل، کارگردان طبعا باید خودش نیز تحقیق و پژِوهش کنند و اطلاعات بگیرند.
وی در خصوص ورود نگاه های نو به سینمای دینی ابراز خرسندی کرد و گفت: دین امری محدود نیست. هر کسی تعلق خاطر دارد که باورهای دینی خودش را به تصویر در آورد. سنش مهم نیست. 18 یا 80 ساله ، اغوش دین برای طرح موضوعات دینی در هنر باز است. تجربه های تکنیکی فنی ممکن است بالاتر باشند اما ایا می توان گفت یک جوان شهود هنری یک پیرمرد را ندارد. متر و معیاری وجود ندارد اینکه چه کسی بیاید و چه کسی نیاید.
به گفته این کارشناس و منتقد سینمایی، هر انچه که منجر به بدعت در دین شود حرام است. اینکه من هنرمندم و آدم صحیح نیست. هیچ فعالیت هنری بی مرز نیست . هنرمند درون خودش بی مرز است اماا زمان عرضه اثر مرز دارد. برای اندیشه مرزی نیست مطلقا. اما زمانی که اندیشه بیان شود در قالب اثر هنری و احیانا با بدعت همراه باشد، صحیح نیست.
