به گزارش تابناک : از روز بعد از حادثه پلاسکو تقریبا همه نگاهشان به سمت ساختمان ها و مکان هایی رفت که احتمال می رفت فاجعه بعدی در آن جا رخ دهد. ساختمان هایی عموما قدیمی، شلوغ و پرتردد یا مرتفع. یکی از این مجموعه های ساختمانی بازار تهران است که در ضلع جنوبی خیابان 15 خرداد و حد فاصل آن با خیابان های مولوی، خیام و 17 شهریور، در بافت قدیمی و تاریخی شهر واقع شده و با وجود پاساژهای جدیدالاحداث هنوز هم مثل گذشته مهم ترین مرکز تجاری و بازرگانی پایتخت است.
بازار تهران همراه دیگر بناهای تاریخی محدوده خود مانند مسجد امام ، مسجد جامع و… از مجموعه های مهم تاریخی و هنری شهر تهران محسوب می شود.
قدمت این مجموعه تاریخی تجاری به زمان صوفیان برمیگردد، اما مسقف شدن آن مربوط به دوران قاجاریه است. و این امر خود گواه این مسئله است که سازه ای که مربوط به حدود 150 سال پیش است اکنون نباید تبدیل به بزرگترین و مهمترین مرکز تجاری پایتخت و حتی ایران شود.
مجموعه ای که برای جمعیت حدود 9 میلیون نفری ایران ساخته شده بود اکنون به هیچ عنوان توجیهی برای ادامه فعالیت با شرایط فعلی ندارد. ساختمان هایی که به دلایل ایمنی تنها کاربری آن ها باید در حد موزه باقی بماند اکنون به محلی برای کسب و کار و دپوی بیش از حد اجناس فروشندگان می شود.
هر گوشه از بازار را که نگاه کنیم متوجه می شویم فردی برای خود بساط یه شغل هرچند کوچک را دست و پا کرده و جمعیت در روزهای منتهی به انتهای سال واقعا جمعیتی که در بازار رفت و آمد دارند به حدی بیش از تصور یک مرکز تجاری معمولی می رسد و با توجه با بافت قدیمی و سنتی این مجموعه و هم چنین ساخت و ساز های غیر اصولی بیم آن می رود که شاهد پلاسکویی به مراتب وحشتناک تر و خطرناک تر در بازار تهران باشیم. حادثه ای که هزینه های جانی و مالی بسیار بیشتری از پلاسکوی خیابان جهموری خواهد داشت.
به همین منظور روزنو با یکی از کسبه بازار گفتگویی انجام داد و از او درباره این خطرات سوال کرد که وی مهم ترین خطر بازار را وقوع زلزله ای هرچند خفیف دانست و افزود: اگر در بازار زلزله ای رخ دهد بدون شک با وجود گذرهای بسیار باریک و چرخ دستی های فرآوان از یک سو و سیل عظیم جمعیت در بازار عملا امکان فرار به هیچ وجه وجود ندارد و اگر زلزله، مشکلی برای کسی به وجود نیاورد ماندن زیر دست و پا خطرساز خواهد بود.
وی با اشاره به کهنه بودن کابل های برق و سیم کشی غیر اصولی در اکثر غریب به اتفاق مغازه ها و خود مجموعه بازار اتصال این سیم ها و بروز آتش سوزی و حریق را یکی دیگر از خطرات بالقوه بازار دانست و افزود: به جز چند ساختمانی که تخریب شد و جای خود را به پاساژهای شیک و نوساز داد اکثر این بناها متعلق به بیش از 100 سال پیش بوده و برق کشی آن ها اکنون فرسوده و منقضی شده است.
در بازار تهران علی رغم اینکه خوشبختانه حدود دوسال پیش ایستگاه آتش نشانی شماره 7 در بازار تهران به بهره برداری رسید اما هر از چند گاهی نیز مسئولین از کمبود امکانات در آن گلایه می کنند. چند روز پیش احمد حکیمی پور عضو شواری شهر تهران در بازدید از این ایستگاه گفت: با وجود آنکه شهرداری منطقه 12 اقدامات خوبی در راستای نصب تجهیزات ایمنی انجام داده است، اما متاسفانه تجهیزات ایمنی و آتش‌نشانی بسنده و جوابگو نیست. به علاوه اینکه هیچ گونه سیستم اطفا حریق یا رایز آتش نشانی در مغازه های سنتی بازار مشاهده نمی شود.
روزنو در گفتگو با یکی از پرسنل آتش نشانی متوجه شد یکی از بزرگترین مشکلات آن ها گذرهای تنگ و باریک و شلوغ بازار است که این مسئله اجازه امداد رسانی در روزهای شلوغ را به امدادگران نمی دهد. وی ادامه داد: یکی از بزرگترین خطراتی که این مجموعه را تهدید می کند حجم بالای البسه دپو شده و تیرهای چوبی در بازار است که در صورت بروز آتش همه شعله ور خواهند شد.
بافت این بازار سنتی حجره هایی یک طبقه را طلب میکرده و تا سالیان پیش نیز چنین بوده اما متاسفانه مالکین برای سود بیشتر به صورتی کاملا غیر اصولی و خودسرانه اقدام به چند طبقه کردن املاکشان نموده اند که این امر با توجه به آن بافت و مدل سازه ای اصلا نه توجیه مهندسی و نه توجیه معماری دارد. و در طبقات بالایی نیز اقدام با دپوی بسیار بالای اجناس می کنند.
در ادامه بازدید گفتگویی را با یکی از پرسنل مرکز اورژانس مستقر در بازار تهران داشتم و از او در مورد عمده سوانحی که در بازار اتفاق می افتد سوال کردم. بیشتریم سوانحی که در بازار شاهد آن هستیم سقوط اشیا روی افراد( به دلیل چند طبقه شدن غیر اصولی بناها) و برخورد گاری دستی های بسیار زیاد در بازار با پای مردم و همچنین افت فشار یا افزایش آن است. وی بزرگترین مشکل اورژانس در این مجموعه را گذرگاه های باریک و مقدور نبودن ورود آمبولانس عنوان کرد و افزود: در بسیاری از موارد ما مجبوریم پیاده در شلوغی شدید بازار از میان جمعیت به فرد صانحه دیده برسیم و عملیات پزشکی را انجام دهیم. در مواردی هم که نیاز به حضور بیمار در اورژانس باشد چاره ای نداریم که یکی از این چرخ دستی ها را کرایه کنیم و مریض را با آن به اورژانس منتقل کنیم!.
یکی دیگر از مشکلات این منطقه بناهای قدیمی و فرسوده مسکونی اطراف بازار هستند که برای کسب درآمد به تولیدی ها اجاره داده شده یا فروخته شده اند. این بناها محل دپوی البسه و مواد مشتعل شونده بوده و باطبع هیچ اقدامات ایمنی لازمی هم در آن ها رعایت نمی شود.
در پایان نگارنده پیشنهاد می دهد هرچه سریعتر مسئولین در فکر انتقال بازار از محل کنونی به محلی ایمن تر بوده و بافت سنتی بازار را تنها به صاحبان اصلی آن یعنی سازمان میراث فرهنگی واگذار کنند.
منبع : روزنو