گذری بر آداب گرامی داشت یاد مردگان در پایان هر سال در گفتگو با عسگری عالم پژوهشگر ادبیات بومی و شفاهی لرستان
کد خبر: ۴۰۱۲۰۶
تاریخ انتشار: ۱۳ فروردين ۱۳۹۶ - ۱۷:۳۶ 02 April 2017
به بهانه آغاز سال جدید؛ چند ساعتی را در محضر علی مردان عسگری عالم پدر پژوهش فرهنگ عامه مردم لرستان بودیم تا بخشی از آداب و رسوم آغاز سال جدید را که در میان مردمان این سرزمین رایج بوده است را بازگو نمایند.

در بخش نخست این گفتگو استاد عسگری عالم به توضیحی در باب گرامی داشت یاد مردکان در پایان هر سال پرداختند که در زیر آورده شده است. 

آخرین پنج شنبه اسفند ماه مردم تمام مناطق به عنوان "پنج شنبه آخر سال" به مزار اموات خود می روند و با نثار فاتحه؛ گل و شیرینی یاد و خاطره آنها را زنده نگه می دارند. در همین پنج شنبه اقوام به خانه فردی که در آن سال فوت شده است می روند و در آنجا برایش فاتحه ای می خوانند و به اهل خانه سر سلامتی می گویند.

از دیگر مراسم های مخصوص مردگان "اَلَفَه" یا "نوعید" می باشد که زمان آن یک یا دو روز قبل از عید است. در این روز با  پخت غذا و تقسیم آن بین اقوام و نیازمندان یاد و خاطره در گذشتگان را با نثار فاتحه گرامی میدارند. در این مراسم معمولا افراد در خانه یک نفر که احتمالا بزرگ روستا است و یا کسی که در آن سال عزیزی را از دست داده است جمع می شوند. بعد از گرد هم آمدن افراد یک یا چند نفر نام کسانی را که در آن سال یا سال های گذشته فوت شده اند و از جایگاه ویژه ای در میان مردم برخوردار بوده اند را بر زبان می آورند و برایشان فاتحه ای می خوانند و به نیت آنان مقداری مواد غذایی کنار می گذارند تا در نهایت از آن طعامی درست کنند و بین مردم تقسیم نمایند. از نکات جالب این مراسم توجه به افرادی که وارثی نداشته و یا در راه مانده ای که کسی چشم براهش نیست نیز موادی بر مواد دیگر اضافه می کنند تا آنها نیز از این اجر معنوی بی نصیب نباشند. "خیر برسد به دست صاحب خیرات /  به حق سوره فاتحه مع صلوات" عبارتی است که در این شب زیاد شنیده می شود. از جمله غذاهایی که در این شب پخت می شد انواع آش؛ پلوها می باشد. هر کس به حد وسع خود در این مراسم شرکت می کند آوردن مقداری قند یا چایی خشک و یا آوردن مقداری ماست و یا آرد برای تهیه حلوا از نکات قابل لمس در این مراسم است.  

مردم بر این باور بودند که مردگان در این شب بر حصار خانه ها حاضر می شوند و منتظر می مانند تا ببیند آیا خانواده و مردم به یاد آنها هستند یا نه. در این شب اگر مردم یاد آنها را گرامی بدارند مردگان شاد خواهند شد و در غیر این صورت دل نگران خواهند شد و قهر خواهند نمود.

 معمولا خانواده های عزادار برای عید خرید خاصی انجام نمی دهند و افراد فامیل یک شب یا یک روز قبل از عید به منزل این خانواده می روند تا آنها را برای ورود به سال جدید مهیا کنند. در خانه آنها آتشی روشن می کنند و قابلمه به نماد شروع دوباره زندگی بر روی اجاق بار گذاری می کنند.  در این مراسم برای خانواده ی عزادار آرزو می کنند که دیگر غمی نداشته باشند و آتش خانه اش بر پا باشد. اگر افراد خانواده لباس سپاه پوشیده باشند برای آنها لباس نویی تدارک می بینند تا خانواده رخت عزا را از تن در بیاورند. 


گزارش: علیرضا طاهری نیا
اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار