گذری بر فلسفه ی عامیانه برگذاری سیزده بِدَر در گفتگو با عسگری عالم پژوهشگر ادبیات بومی و شفاهی لرستان
کد خبر: ۴۰۱۳۰۳
تاریخ انتشار: ۱۴ فروردين ۱۳۹۶ - ۱۲:۰۰ 03 April 2017
به بهانه آغاز سال جدید؛ چند ساعتی را در محضر علی مردان عسگری عالم پدر پژوهش فرهنگ عامه مردم لرستان بودیم تا بخشی از آداب و رسوم آغاز سال جدید را که در میان مردمان این سرزمین رایج بوده است را بازگو نمایند.

استاد عسگری عالم در بیان روز سیزده بِدَر و مراسمات آن و همچنین نگاه عامیانه ای که نسبت به این روز وجود دارد توضیحاتی ایراد کردند که در زیر آورده شده است.

عسگری عالم در بیان روز سیزده بدر گفتند: در گاه شمار لرستان؛ قوم لر 13 روز بعد از عید یعنی 14 فروردین و برای قوم لک همان 13 فروردین را به عنوان "سیزده بِدَر" می دانند. 

ایشان در مورد جایگاه این روز در باور عامه بیان داشتند: در باور عامیانه مردم این گونه بوده است که در این روز یعنی روز سیزده بِدَر فرشته ی بخت به خانه های مردم میاید تا ببیند چه خانه ای خالی است و اگر در این روز کسی در خانه نباشد این فرشته بنا را بر این می گذارد که این خانواده در سختی به سر می برند زیرا خانه ی آنها را سکوت فرا گرفته است لذا باید خیر و نیکی به این خانه سرازیر شود و برای آن خانواده دعای خیر خواهد نمود. 

وی در ادامه افزودند: از سویی دیگر چون زندگی انسان به طبیعت بستگی دارد فرد در این روز خود را به دل طبیعت می سپارد تا از طبیعت برای سال جدید استمداد بگیرد تا طبیعت از آنچه در دل خویش دارد برای سال جدید به این خانواده ارزانی نماید.

ایشان همچنین اشاره داشتند: مردم با حضور در طبیعت علاوه بر تفریح و استفاده از مواهب طبیعت برای زندگی سالم و پر برکت؛ دعا می کنند. 

پژوهشگر فرهنگ عامه در بیان فلسفه ی گره زدن سبزه در روز سیزده بدر گفتند: در این روز مردم با گره زدن سبزه و گیاهان دلبستگی و وابستگی خود را به طبیعت نشان می دهند و با استمداد از خالق طبیعت برای داشتن سالی خوش و بدون مشکلات و سرشار از نعمت دست به دعا می برند. در گذشته در برخی مناطق درختانی به نماد "مراد دهنگی" با نام "دارِ آسو" وجود داشت که مردم با بستن پارچه ای به آن به عنوان میثاق با طبیعت از خداوندگار طبیعت استمداد می طلبیدند.

وی در معرفی درخت آسو بیان کردند: "دارِ آسو" معمولا تک درختی است که در منطقه ای خاص قرار دارد. مثلاً در دامنه ی کوهی و یا در قله ای دیده می شود و رهگذران از سایه ی آن برای استراحت بهره می گیرند. این درخت چون معمولاً در منطقه ای قرار دارد که با رسیدن به آن منظره ای دیگر عیان می شود و به اصطلاح افق جدید دیده می شود به آن "دار آسو"  می گویند. 

ایشان در علت قداست یافتن این درخت ابراز داشتند: با توجه به موهبت سایه ای که از سوی این درخت نصیب رهگذارن می شود؛ این درخت قداستی خاص می یابد لذا کسی حق ندارد شاخه ای از آن را بشکند و اگر کسی این کار را انجام دهد مورد نفرین قرار خواهند گرفت. مثلا منطقه ی باوَ کاووس (بابا کاوس) در الشتر وجود دارد که مورد توجه اهالی روستاهای همجوار این منطقه است. 

ایشان در بیان بازی های خاص این روز به تیراندازی؛ اسب سواری؛ دال بران و... اشاره نمودند و گفتند: هر کدام از این بازی ها در قالب مسابقات فردی و گاه گروهی برگذار می شوند.  در این بازی ها علاوه بر رقابتی که شکل می گیرد و باعث شور و نشاط در میان افراد می شود نوعی آمادگی به نمایش گذاشته می شود. 


گزارش: علیرضا طاهری نیا
اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار