اداره مناسب شهر، ناگزیر از تعامل استراتژیک با ذینفعان و بزرگ مالکان شهر است
به گزارش تابناک رضوی،مهدی جلیلی، متخصص حوزه شهری در سومین نشست مشهد شهر من با موضوع نقش همکاری های استراتژیک در توسعه شهر مشهد و به میزبانی روزنامه آسیا، گفت: برای اداره یک شهر خوب، ناگزیر به تعامل استراتژیک با دیگر دستگاه ها هستیم و در این راستا اگر برنامه مدونی نداشته باشیم، نمی توانیم تعامل خوبی را با دستگاه ها داشته و در جهت حفظ سرمایه مردم بکوشیم.
وی با اشاره به شیوه های مختلف مالکیت اراضی مشهد تاکید کرد: در این میان، بعضی از دستگاه ها، شاخص تر از دیگری هستند. این شاخص بودن هم به مالکیت آن ها بر اراضی شهر برمی گردد. هنگامی که با یک شخص حقیقی رو به رو هستیم، تملک زمین یک معامله است که براساس روال، قیمت گذاری بر اراضی انجام می شود اما گاهی طرف مقابل ما، چیز دیگری است.
باید بابزرگ مالکان شهر تعامل سازنده داشت
جلیلی ادامه داد: طرف مقابل مدیریت شهری در مشهد، یک بزرگ مالکی است که ضوابط دینی و شرعی دارد. این بزرگ مالک، آستان قدس رضوی است که بدون تعامل خوب با این بزرگ مالک نمی توان به مدیریت شهر رسیدگی کرد و بسیاری از فعالیت های اجرایی روی زمین می ماند.
وی ادامه داد: در کشورهای در حال توسعه، هنگامی که یک شهردار انتخاب می شود، این شهردار صرفا به امور زیست محیطی و عمرانی نمی پردازد، بلکه به مسائل بهداشتی و تامین امنیت شهر نیز می پردازد. به همین سبب، کار در چنین فضای شهری و چنین مدیریتی آسان است.
جلیلی با اشاره به شیوه مدیریت شهری مشهد اظهار کرد: متاسفانه این شیوه از مدیریت شهری، در کشور ما و کشورهای در حال توسعه هنوز محقق نشده است. تعداد سازمان هایی که در اداره شهر دخیل هستند، هنوز مشخص نیست و این یک معضل بزرگ در مدیریت شهری مشهد است.
وی با اشاره به سازمان های متولد شده از شهرداری مشهد بیان کرد: شهرداری مشهد، 13 منطقه دارد. علاوه بر آن، 17 سازمان و 2 شرکت نیز در ساختار شهرداری مشهد دیده می شود که بودجه هر سازمان آن، معادل یک اداره دولتی در سطح استان است.
40سازمان در شهرداری مشهد به اداره شهر می پردازند
جلیلی ادامه داد: براین اساس حدود 40 سازمان در اداره شهر دخیل هستند و مدیریت چنین شهری کار بسیار مشکلی است.
این متخصص شهری، درباره بافت پیرامونی حرم و تعامل میان کنسرسیوم های آن افزود: پس از تاکیدات مقام معظم رهبری، بازسازی بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی آغاز شد. برای بازسازی و بهسازی این بافت نیز شرکت عمرانی ثامن ایجاد شد. کنسرسیوم هایی نیز در این راستا تشکیل شد و آستان قدس رضوی نیز مالکیت 40 درصد از بافت پیرامونی حرم را بر عهده داشت. بخشی از اراضی نیز متعلق به شهرداری و شرکت عمران ثامن بودند.
جلیلی عنوان کرد: با وجود تشکیل کنسرسیوم و تعامل خوب میان شهرداری و شرکت عمران، بعد از گذشت 20 سال تنها 65 درصد از بافت حرم پیاده سازی شده و تنها اسکلت و شالوده آن شکل گرفته است. حال اگر این کنسرسیوم از هم بپاشد، دیگر نمی توان نسبت به پیشرفت و بهسازی بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی امیدوار بود.
وی در زمینه ضرورت تعامل با بزرگ مالک اراضی مشهد اظهار کرد: 70 درصد املاک مشهد، موقوفه است که مسئولیت این املاک با آستان قدس رضوی، اوقاف و موقوفه های خاص است. به عبارتی دیگر، املاک مشهد زیر نظر یک شخصیت حقوقی و معنوی است که مدیریت شهری باید با این شخصیت و بزرگ مالک تعامل سازنده داشته باشد.
جلیلی خاطر نشان کرد: مشارکت اشخاص حقیقی و حقوقی است که به عنوان استراتژی توسعه شهری می تواند مورد توجه قرار بگیرد و مادامی که مشارکت افراد در فعالیت های اقتصادی را نداشته باشیم، شاهد موفقیت در عرصه مدیریت شهری نخواهیم بود.
بهترین زبان تعامل، زبان کارشناسی است
جلیلی در زمینه حذف بروکراسی های اداری تصریح کرد: حذف بروکراسی اداری و تشکیل کنسرسیوم خارج از دیدگاه سیاسی، بهترین راه برای مدیریت شهر است. در چنین شرایطی، بهترین زبان تعامل، زبان کارشناسی است.
وی با اشاره به تعامل بین مدیران بیان کرد: گاهی مدیران متولی اداره شهر، سلایق سیاسی خاص خود را دارند و حوزه مطالعاتی آن ها نیز جداست. در چنین شرایطی اگر تیمی از کارشناسان زبده در کنار آن ها به ایفای نقش بپردازند، مدیران می توانند بدون نگاه سیاسی به تعاملات سازنده بپردازند.
وی اظهار کرد: شورای شهری می تواند به تعامل سازنده با دستگاه های اجرایی بپردازد که بدون گرایش حزبی باشد. بدترین آفت در توسعه شهر، سیاست زدگی است. وقتی سیاست وارد حوزه های فنی و اداری شود، دیگر نمی توان به توسعه شهری دست یافت.
طرح های نوین توسعه شهری بر پایه مشارکت ذی نفعان است
در ادامه این نشست، علی اکبر دیسفانی، کارشناس مدیریت و برنامه ریزی شهری نیز اظهار کرد: طرح های نوین توسعه شهری بر پایه مشارکت ذی نفعان است.
وی جایگزینی طرح های توسعه را حائز اهمیت دانست و بیان کرد: استراتژی توسعه شهری به عنوان مبنای طرح های برنامه ریزی شده باید در نظر گرفته شود. در چنین شرایطی است که این طرح های توسعه ای می توانند جایگزین طرح های جامع شوند.
این متخصص حوزه شهری یکی از بزرگترین معضلات مشهد را مسائل حقوقی مربوط به مالکیت اراضی دانست و گفت: یکی از بزرگترین معضلات مشهد، به مسائل حقوقی و مالکیت اراضی این شهر برمی گردد. متاسفانه در مشهد به همکاری استراتژیک با آستان قدس رضوی به عنوان بزرگ مالک این شهر توجهی نشده است.
دیسفانی تصریح کرد: نحوه تعامل سازنده با آستان قدس رضوی به عنوان یک گزارش مفصل در طرح جامع مشهد دیده شده است. ما به راحتی نمی توانیم هر رفتار دولتی را در آستان قدس رضوی پیاده کنیم.
اکنون مشهد، مشاور طرح جامع ندارد
وی با اشاره به عزل مشاور طرح جامع شهر مشهد تصریح کرد: اداره کل راه و شهرسازی تهیه کننده طرح جامع مشهد است که مشکلاتی در این مسیر دیده می شود. اکنون مشهد مشاور طرح جامع ندارد و هیچ همکاری و تعاملی در این راستا دیده نمی شود.
دیسفانی ادامه داد: اکنون این وظیفه شورای شهر است که برای حل و فصل این موضوع پا به میدان بگذارد اما شاهد تحرک شورای شهر در این زمینه نیستیم.
این متخصص حوزه شهری با اشاره به ضرورت انتخاب افراد اصلح برای حضور در شورای شهر عنوان کرد: امروزه مسائل شهرها چند وجهی شده است. این مسائل در حوزه های مختلفی مانند حوزه های اجتماعی، سیاسی، زیست محیطی و فرهنگی نمود پیدا کرده است. در چنین شرایطی باید افرادی در شورای شهر حضور داشته باشند که توانایی حل مسائل چند وجهی را داشته باشند و به پیچیدگی های مسائل شهری آگاهی داشته باشند. در چنین شرایطی است که می توان به تعامل سازنده و توسعه شهری مشهدالرضا دست یافت.
