رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس می‌گوید کمیته ملی زیارت در این مرکز به دنبال طراحی و پیشنهاد یک مدل جامع نظام مدیریتی برای شهرهای زیارتی و پیگیری تصویب آن در کمیسیون فرهنگی مجلس است.
آیت الله احمد مبلغی در مراسم هم اندیشی کمیته ملی زیارت در قم افزود: این کمیته به دنبال طراحی و پیشنهاد یک مدل جامع نظام مدیریتی برای شهرهای زیارتی و پی گیری تصویب آن در کمیسیون فرهنگی مجلس است.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس افزود: کمیته زیارت مرکز، طراحی این برنامه را بر اساس تجمیع ظرفیت ها و امکانات نهادهای مختلف مرتبط به زیارت و همکاری آنان به انجام می رساند.
وی ادامه داد: ما به دنبال زیارت محور کردن مدیریت شهرهای زیارتی هستیم؛ مدیریتی با این هدف که حضور انسان ها در این شهرها حضوری فکری تر، معنوی تر و اجتماعی تر گردد، و شهر از اقتصادی فعال تر برخوردار شود.
*پنج مقوله مهم برای شهر زیارتی
آیت الله مبلغی با طرح آیه 37 سوره ابراهیم {... عِندَ بَیْتِکَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنَا لِیُقِیمُوا الصَّلَاةَ، فَاجْعَلْ أَفْئِدَةً مِّنَ النَّاسِ تَهْوِی إِلَیْهِمْ وَارْزُقْهُم مِّنَ الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ یَشْکُرُونَ} گفت: این آیه مهمترین آیه الهام بخش در خصوص زیارت است که می توان از آن، شؤون زیارت، اقتضائات زیارت و مدیریت زیارت را فهم و دریافت کرد.
وی افزود: این آیه اگر چه مربوط به بیت الله الحرام است، ولی واجد منطقی است که می توان آن را برای هر شهر زیارتی از آن حیث که در مسیر تقویت بیت الله الحرام قرار دارد، منظور داشت.
آیت الله مبلغی خاطرنشان کرد: از این آیه، می توان پنج مقوله مهم شامل "نسبت شهر با حرم"، "رابطه شهر زیارتی با خدا"، "رابطه مردم با شهر زیارتی"، "اقتصاد شهر زیارتی" و "کارکردهای شهر زیارتی" را استفاده کرد.
*نسبت شهر با حرم
استاد حوزه علمیه گفت: با الهام از جمله قرآنی"عِندَ بَیْتِکَ الْمُحَرَّمِ" نسبت فیما بین حرم و شهر به دست می آید؛ نسبتی که عبارتست از: در نزد حرم بودن، در جوار آن بودن و بر محور آن تنظیم شدن، و این، یعنی نقطه کانونی بودنِ حرم برای شهر، یعنی جریان یافتن فعالیت های اقتصادی، فرهنگی و معنوی شهر برگرد و محور حرم.
وی ادامه داد: در محور شدن حرم نباید صرفا به بُعد فیریکی محوریت توجه کنیم؛ بلکه مهمتر، محوریت معنوی، اندیشگی، فرهنگی و اجتماعی حرم است.
آیت الله مبلغی خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم زیارت گاه ها را -که به تعبیر رهبر معظم انقلاب، قطب های فرهنگی هستند- در شهرهای زیارتی فعال و محور حرکت ها و تحرک های موفق و سالم اجتماعی قرار دهیم، باید به سمت انجام پژوهش هایی اساسی در این زمینه، به پیش برویم.
*رابطه شهر زیارتی با خدا
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس گفت: با الهام از جمله قرآنی "لیقیموا الصلاة"، رابطه شهر زیارتی با خدا رابطه ای عبودیتی تعریف می شود، بر این اساس، شهر زیارتی باید در مسیر تولید و بازتولید عبودیت به پیش رود.
وی افزود: در این چارچوب، لازم است در نظام جامع مدیریت شهر زیارتی، امکانات و تدابیر و سیاست گذاری های لازم برای تجلی عبودیت در شهر زیارتی فراهم و تعبیه شود.
*رابطه مردم با شهر زیارتی
آیت الله مبلغی گفت: در این زمینه دو مقوله قابل توجه است؛ یکی جاذبیت شهر زیارتی برای مردم و دیگری بازبودن آغوش شهر زیارتی برای همه مردم است.
وی در خصوص جاذبه داشتن شهر زیارتی گفت: شهر زیارتی باید به صورت اجتماعی و گسترده دلها را به سمت خود جلب کند و نتیجه گرفت: "دل در هوای شهر زیارتی داشتن" (تهوی الیهم) یعنی با همه وجود میل به آن داشتن، از این رو لازم است در برنامه جامع مدیریت شهر زیارتی، همه عوامل تحقق یک میل عمیق اجتماعی نسبت به شهر زیارتی، ملحوظ و منظور گردد.
وی افزود: بر این اساس، امنیت زائر، آسایش زائر، تفرج سالم زائر، ایجاد زیبایی و نظم مثال زدنی در شهر زیارتی و ظهور آن در چشم زائر و ... باید با قوت تامین گردد.
وی در خصوص ارتباط با همه مردم گفت: باید شهر زیارتی منطقه ای و فرامنطقه ای بیاندیشد، هرگاه زیارت از بعد بین الملل غافل شود معلوم است برنامه ریزی در مورد آن نادرست و ناقص صورت گرفته است.
آیت الله مبلغی خاطرنشان کرد: همه شهرهای زیارتی باید فراتر از مرزها، اندیشه ها و دل ها را به خود جلب کنند، به صورت طبیعی، بدون احساس مسئولیت و داشتن یک دید بین المللی، و بدون برنامه ریزی و تلاش، این مهم انجام نمی گیرد، بذر اصلی را عنایت خداوند در این شهرها قرار داده است ولی ما وظایف سنگینی در تعمیق جاذبه های شهر زیارتی بردوش داریم.
*اقتصاد شهر زیارتی
آیت الله مبلغی با اشاره به جمله قرآنی "وارْزُقْهُم مِّنَ الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ یَشْکُرُونَ" گفت: شهر زیارتی باید شاهد بالاترین، شکوفاترین و بهترین اقتصاد در خود باشد تا عنوان "بهره مندی از ثمرات" تحقق یابد.
وی افزود: براین اساس، باید دید متخصصان تا چه اندازه مدل فعال سازی "اقتصاد خدماتی" را برای شهرهای زیارتی مفید و ضروری می بینند تا در برنامه جامع زیارتی تعبیه شود.
*کارکرد های شهر زیارتی
آیت الله مبلغی خاطرنشان کرد: از جمله قرآنی "لعلهم یشکرون" استفاده می شود که با توجه به این که "شکر" در منطق دینی به معنای بهره گیری درست و خداپسندانه از مواهب می باشد.
وی یادآورشد: لازم است شهرهای زیارتی در جهت گیری ها، سیاست گذاری ها و برنامه ریزی های خود به فراهم آوردن بستر برای شکل گیری یک زندگی اخلاقی، منظم، زیبا، حلال، پاک و بدون رنج و چالش در چارچوب کسب رضایت خداوند همت گمارند.
*نقش رسانه در آرمان شهر زیارتی
وی با اشاره به این که رسانه یک واقعیت انکارناپذیرِ دارای توان تاثیرگذاری بر زاویای مختلف زندگی جامعه است، گفت: زمانه هر چه به جلو می تازد نه تنها از تاثیرگذاری رسانه کاسته نمی شود، که فراتر، نقش پذیرتر، حضورپذیرتر و تاثیرگذارتر می گردد.
آیت الله مبلغی افزود: هنگامی که رسانه دارای چنین شاخص و توانی است، ایجاد یک نظام مدیریتی، فرهنگی و اجتماعی برای شهر زیارتی بدون لحاظ رسانه و حضور معنادار، عمیق و گسترده آن، تلاشی ناکارامد یا کم کارامد است.
وی با تاکید بر اینکه بحث زیارت نیاز به تلاش، اندیشه و پژوهش دارد، ادامه داد: در خصوص جایگاه رسانه در نظام جامع مدیریت شهر زیارتی باید دید که چگونه رسانه می تواند محوریت حرم را از حالت صرفا محوریت مکانی به سمت محوریتی اندیشه ای تر، معنایی تر، معنوی تر و اجتماعی تر به پیش ببرد.
به گزارش خانه ملت؛ این مراسم با هدف بررسی ظرفیت های مرکز پژوش های صدا و سیما و حرم مطهر حضرت فاطمه ومعصومه (س) و برخی دیگر از مراکز علمی در حوزه زیارت برگزار شد.
در این نشست دکتر ظریفیان مدیر کل پژوهش های صدا و سیمای مرکز قم طی سخنانی گفت: تولید و برنامه نویسی و پژوهش رسانه ای دو مقوله ای است که مرکز پژوهش های صدا و سیما می تواند به کمیته زیارت کمک دهد.
وی همچنین برآوردن نیازهای آموزشی و پژوهشی را از دیگر کارکردهای رسانه ملی دانست که می تواند با کمیته زیارت تعامل داشته باشد.
رادیو زیارت و شبکه زیارت نیز از مباحث دیگری بود که به برخی اساتید نسبت به راه اندازی آن پیشنهاد کردند، از سوی دیگر ترویج اخلاق زیارت، تعامل با رسانه های برون مرزی جهت تعمیق فرهنگ زیارت از مباحث دیگری است که در این نشست مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
دکتر حسین گودرزی رئیس دانشکده صدا و سیما نیز گفت: ظرفیت ها و قابلیت های مهمی در سازمان صدا وسیما بویژه مرکز پژوهش ها نهفته است که باید این قابلیت ها برای کمک به کمیته زیارت و حوزه تقنین احصاء و استفاده شود.
حجت الاسلام مدبر نیز از دیگرشرکت کنندگان نشست گفت:باید از طریق رسانه و فعالیت های فرهنگی و پژوهشی، عقلانیت زیارت را بالا ببریم.
وی ادامه داد: باید ارتباط رسانه های خود را در بیرون از کشور نیز افزایش دهیم تا مقوله زیارت به عنوان یک امر بین المللی مورد توجه قرار گیرد.
کمیته زیارت از یک سال قبل در مرکز تحقیقات اسلامی مجلس تشکیل و تاکنون سه نشست در شهرهای قم، مشهد و شیراز برگزار کرده است./