قارچ‌ها انواع مختلفي دارند، ولي همه آنها باعث کچلي نمي‌شوند. نوعي قارچ به نام قارچ کپکي عامل عفونتي است که باعث کچلي ميشود. در اين مطلب به انواع کچلي و راه‌هاي پيشگيري از آن اشاره مي‌کنيم.
تابناک ضوی به نقل از بانو: از نظر علمي به اين نوع از کچلي‌ها بيماري‌هاي تينه‌آ يا درماتوفيتوزيس اطلاق ميشود. اين قارچ‌ها ممکن است روي هر نقطه از بدن مانند پوست سر، پوست صورت، ناحيه ريش و سبيل، دست‌ها، پاها، کشاله ران و ناخن‌ها ظاهر شوند. کچلي پوست در سنين مختلف و در بين خانم‌ها و آقايان متفاوت است؛ يعني بعضي از کچلي‌ها در کودکان، بعضي‌ها در آقايان و برخي هم در خانم‌ها شايع‌تر است.
کچلي سر
اين نوع از کچلي در کودکان شايع‌تر است. بعد از سن بلوغ غدد چربي‌ساز فعال‌تر مي‌شوند و ميزان چربي بيشتري ترشح مي‌کنند. اين چربي‌ها خاصيت ضدقارچي دارند و مانع رشد قارچ مي‌شوند. کچلي سر بخصوص در کودکان دبستاني که با هم در ارتباط هستند بيشتر ديده ميشود. کچلي سر توام با پوسته‌ريزي و التهاب است و اگر موي همان ناحيه را با انگشتانمان بکشيم براحتي کنده ميشود. درمان سريع اين بيماران ضرورت دارد، زيرا احتمال آسيب رساندن به ريشه مو توسط قارچ بالاست و اگر ريشه صدمه ببيند ممکن است ديگر در آن ناحيه مويي نرويد و بيمار به کچلي دائم دچار شود.
کچلي ريش و سبيل
اين نوع از کچلي همان‌طور که از نامش پيداست، در مردان بزرگسال ديده ميشود. مبتلايان اغلب شاغلاني هستند که با کشاورزي و زراعت سر و کار دارند. در واقع مي‌توان گفت اين نوع از قارچ در اثر تماس فرد با دام و مواد گياهي کشاورزي، گل و گياه و بقاياي گياهان در زمين‌هاي کشاورزي بروز مي‌کند. البته ريختن ريش و سبيل دلايل متعددي دارد که يکي از آنها عفونت‌هاي قارچي است که حتما بايد پزشک تائيد کند.
کچلي صورت
کچلي صورت در خانم‌ها بيشتر ديده ميشود؛ ولي به طور کلي در افراد ورزشکاري که مجبورند به‌طور فيزيکي با هم درگير شوند مانند ورزش کشتي يا جودو، ابتلا به کچلي صورت بيشتر است. عفونت قارچي در پوست صورت معمولا با تغيير رنگ خود را نشان مي‌دهد.
کچلي کشاله ران
افرادي که در محيط‌هاي گرم و مرطوب مانند محيط‌هاي بسته، مناطق شرجي کشور يا استخر کار مي‌کنند و دچار تعريق زيادي هستند، بيشتر دچار اين عارضه مي‌شوند. به نظر مي‌رسد ايجاد رطوبت در کشاله ران و ساييدگي ران‌ها به همديگر، پوست را نسبت به عوامل عفوني قارچي نفوذپذير مي‌کند و خارش و اذيت زيادي پديد مي‌آورد که گاهي با التهاب زيادي همراه ميشود.
کچلي دست و پا
اين کچلي هم تا حدودي بيماري شغلي محسوب ميشود و در افرادي که با گل و گياه و خاک سروکار دارند بيشتر ديده ميشود. البته کچلي دست و پا خيلي وقت‌ها با اگزما اشتباه گرفته ميشود و مدتي درمان غلط روي آن انجام ميشود و بعد از اثبات مقاوم‌بودن عفونت به درمان، اين شبهه پيش مي‌آيد که ضايعات شايد قارچي باشند که با بررسي آزمايشگاهي نوع بيماري کاملا مشخص ميشود. کچلي انگشتان پا شايع‌تر از ديگر کچلي‌ها در دست و ديگر نقاط پاست؛ زيرا در فاصله بين دو انگشت بخصوص در انگشتان چهارم و پنجم تهويه خوبي وجود ندارد. زيرا از ديگر انگشتان پا بيشتر کيپِ هم هستند. اين عفونت آن‌قدر در ورزشکاران شايع است که به بيماري انگشتان ورزشکاران هم معروف است.
کچلي ناخن
وقتي صدمه‌اي به ناخن وارد ميشود، ممکن است شرايط براي نفوذ و تکثير قارچ‌ها فراهم شود. ويژگي کچلي ناخن اين است که از ده ناخن در دست و ده ناخن در پا تعداد کمي از ناخن‌ها يعني فقط يک يا دو ناخن گرفتار مي‌شوند و دستگاه دفاعي بدن طوري است که مانع گسترش کچلي به ديگر ناخن‌ها ميشود. همين شکل بروز بيماري است که به پزشک امکان تشخيص درست بيماري و تمايز آن را از ديگر درگيري‌هاي ناخني مي‌دهد. رنگ ناخن متمايل به خاکستري است و جلا و براقي خود را از دست مي‌دهد، اما براي تشخيص قطعي بايد نمونه‌برداري کنند و به آزمايشگاه بفرستند.
کچلي رنگارنگ
کچلي رنگارنگ با کچلي‌هاي گفته شده متفاوت است. نام علمي آن هم تينا ورسيکالر است. عامل عفونت با ديگر عفونت‌هاي قارچي ذکر شده متفاوت است. در افرادي که پوست سبزه دارند، معمولا کچلي‌ها به رنگ روشن‌تر ديده مي‌شوند. در کساني که پوست روشن دارند، لکه‌ها به شکل قهوه‌اي و تيره‌تر مشاهده ميشود. اگر فرد با همين بيماري در هواي گرم قرار بگيرد، ممکن است لکه‌ها ملتهب و به رنگ قرمز ديده شوند. علت نامگذاري‌اش هم همين تغيير رنگ در پوست‌هاي متفاوت و شرايط محيطي گوناگون است.
بيماري‌هاي تينه‌آ, کچلي سر
براي جلوگيري از عفونت‌هاي قارچي چه بايد کرد؟
عفونت‌هاي قارچي بسيار شايع است و شايد نتوان براحتي مانع ابتلا به آن شد و هر انساني حداقل يک بار در طول زندگي به آن مبتلا ميشود، ولي شکي نيست که راه انتقال بايد محدود شود؛ چون اين عفونت‌ها از طريق فرد آلوده به قارچ به فرد ديگر منتقل ميشود. همچنين اشيا، گياهان حامل قارچ، حوله و لوازم شخصي ديگران هم ممکن است عامل انتقال باشند.
براي به حداقل رساندن احتمال ابتلا به عفونت‌هاي قارچي به اين نکات توجه کنيد:
براي پيشگيري بهداشت فردي را رعايت کنيد. دست و پاهاي خود را خشک نگه داريد. از جوراب‌هاي نخي استفاده کنيد. کفش تنگ نپوشيد. پا را در معرض هوا قرار دهيد و حداقل دو بار در روز با آب و صابون بشوييد و سپس آن را خشک کنيد.
اگر لکه‌هايي روي بدنتان ظاهر شده است، لباس‌ها و حوله خود را هر روز بشوييد.
ضايعات روي سر را جدي بگيريد. به پزشک مراجعه کنيد و داروهاي تجويزي و شامپوي توصيه شده را مرتب استفاده کنيد. بهتر است موهاي خود را کاملا کوتاه کنيد.
در مورد کچلي کشاله ران بهتر است بعد از استحمام، بخوبي بدن بويژه ناحيه کشاله ران را کاملا خشک کنيد. زياد در حمام مرطوب توقف نکنيد و از پوشيدن لباس‌هاي تنگ و چسبان خودداري کنيد. لباس بايد نخي وگشاد باشد. اين بيماري پوستي در افراد چاق ممکن است بيشتر ديده شود. پس کاهش وزن در اين مورد کمک مي‌کند.
