ممکن است یک خبر به زعم برخی ساده جلوه نماید اما حقیقتا باید همکاران رسانه ای به این موضوع دقت نمایند که انتشار یک اخبار کذب و عجولانه اثرات نامطلوبی را در جامعه بر جای خواهد گذاشت که اولا باعث کاهش اعتماد مخاطبین به اخبار رسانه ها خواهد شد ودوما با توجه به حساسیت موضوع انتشار این دست اخبار ،مشوش شدن فضای جامعه و انتشار ترس ،دلهره و احساس ناامنی در بین خانواده ها را بدنبال خواهد داشت.
در دورانی که از آن به عصر «انفجار اطلاعات» یاد می شود، شکل گیری رسانه های متعدد در جامعه ما، علاوه بر اینکه فواید زیادی دارد، مضرات و معایبی دارد که از جمله آن شکل گیری یک رقابت نادرست و بعضا غیرحرفه ای است. این مسأله در برخی موارد، منجر به اطلاع رسانی نادرست از یک رویداد، حادثه یا واقعه خبری می شود و شبهاتی را در جامعه ایجاد می کند.
به گزارش تابناک ایلام ؛ متأسفانه این رقابت که در میان رسانه های متعدد داخل کشور به ویژه در میان برخی خبرگزاری ها و رسانه های اصلی شکل گرفته، در سال های اخیر باعث شده در بعضی موضوعات خبرنگاران، رسانه و یا رسانه های مذکور بدون توجه به برخی اصول و قوانین مسلم خبری نسبت به انتشار اخبارشان و متأثر ساختن جامعه از این ناحیه اقدام کنند.
در برخی موارد شاهدیم که برخی رسانه ها بدون توجه به اطمینان یافتن از زوایای گوناگون یک خبر، حادثه، رویداد و صرفا برای رقابت با رقبایشان، خبر یا گزارشی را منتشر می کنند، در حالی که شاید هنوز اختلاف نظرهایی در خصوص چرایی و چگونگی آن رویداد، واقعه و خبر وجود داشته باشد و این یعنی رسانه «صحت و دقت» را فدای «سرعت» ساخته است.
بنابراین، یادآوری این نکته از این باب که انتقادی باشد به عملکرد خودمان لازم دانستیم، زیرا اگر رسانه وظیفه خود را صرفا انتشار اخبار، نوشتن گزارش، گرفتن مصاحبه، نوشتن یادداشت و نقد مسئولان و دستگاه ها بداند، راه را درست نرفته، چون توجه به اصول حرفه ای خبرنویسی، از مهمترین موضوعاتی است که رسانه فارغ از گرایش سیاسی و جایگاه رسانه ای اش باید در مورد آن جدی باشد.
یکی از دلایل اصلی که بعضا باعث بی توجهی به رعایت اصول خبری در رسانه ها شده، رقابت نادرستی است که درباره سرعت انتشار اخبار بین عمدتا خبرگزاری ها ایجاد شده است که خبرنگاران نیز از این داستان متأثر شده اند و همین، باعث شده که به «صحت و دقت» در خبرنویسی کمتر توجه شود و نیز باعث بروز برخی اشکالات از جمله انتشار برخی اخبار نادرست یا شایعاتی شود که رنگ و بوی خبری به خود گرفته اند.
عمده تعاریفی که از خبر در کتاب های دانشگاهی و توسط اساتید علم ارتباطات ارائه شده، این است که «خبر» گزارشی از رویدادهای واقعی و عینی است که دارای یک یاچند «ارزش خبری» باشد؛ هر چند تعاریف متفاوتی از خبر با مضامین مختلف ارائه شده، مفهوم غایی و نهایی آن همین موضوع گزارش واقعی و عینی از یک واقعه و رویداد است که دارای ارزش های خبری تعریف و البته در نوشتن و انتشار آن به اصول اساسی خبرنویسی توجه شده باشد.
خبری که از طریق وسایل ارتباط جمعی به اطلاع مردم می رسد، باید «درست»، «روشن» و «جامع» باشد. این مفاهیم باید از مرحله گردآوری اطلاعات پیرامون یک رویداد یا واقعه تا مرحله ارائه و انتشار آن در نظر گرفته شود که بی توجهی به آن می تواند جامعه ای که اطلاعات خود را از منابع رسانه ای به دست می آوردند، مشوش سازد؛ موضوعی که باعث عدم انتقال اطلاعات درست به مخاطبان می شود و به دنبال آن اعتماد مخاطب به رسانه را کم و کمتر می کند.
«که؟ کجا؟ کی؟ چه؟ چرا؟ چگونه؟» شاید در نگاه یک مخاطب عادی معنا و مفهومی نداشته باشد؛ هرچند ممکن است برآوردی از این کلمات به دست بیارود که احتمالا منظور چیست، طبیعتا این عناصر به عنوان «عناصر خبری» در تنظیم خبر، برای رسانه ای ها بسیار روشن، واضح و ملموس است، چون اینها رکن اصلی، نگارش اخبار به شمار می روند.
طبیعتا رسانه ها و رسانه ای ها که متشکل از خبرنگاران و روزنامه نگاران، دبیران و سردبیران و همچنین مدیران مسئول و مدیران عامل هستند، شناخت خوبی از عناصر خبر دارند؛ اما گاه به دلایل گوناگونی از جمله همین توجه به سرعت و رقابت های درون رسانه ای، عدم تکرار مفاهیم و به روز نکردن اطلاعات و آگاهی ها در خصوص آخرین یافته های علم ارتباطات، رسانه و مطبوعات، از توجه کافی به این عناصر مهم غافل می شوند.
همین مسأله باعث ایجاد ابهام در اخبار منتشر شده برای مخاطبان می شود و البته از جذابیت های خبر کاسته و ارائه صحیح اطلاعات به مخاطب را دچار نقصان می کند که نمونه این مسأله را در برخی موارد به ویژه در خصوص انتشار اخبار نادرست از حوادث اخیر از جمله «چاقوکشی در متروی شهرری»! دیده ایم.
وجود شبکه های اجتماعی که صرفا کپی کننده اخبار و اطلاعات موجود در رسانه ها هستند، بر این مشکلات یعنی انتقال اطلاعات نادرست به جامعه اضافه کرده است؛ چون عمده کسانی که مسئولیت کانال ها و گروه های تلگرامی و صفحات خبری اینستاگرام را بر عهده دارند، افراد غیر متخصص در حوزه خبر هستند و هدف اصلی آنها درآمد زایی از این ناحیه است، لذا به مصلحت جامعه و عواقبی که ممکن است انتشار یک خبر نادرست در پی داشته باشد، توجهی ندارند.
به گزارش تابناک ایلام ؛ متأسفانه این رقابت که در میان رسانه های متعدد داخل کشور به ویژه در میان برخی خبرگزاری ها و رسانه های اصلی شکل گرفته، در سال های اخیر باعث شده در بعضی موضوعات خبرنگاران، رسانه و یا رسانه های مذکور بدون توجه به برخی اصول و قوانین مسلم خبری نسبت به انتشار اخبارشان و متأثر ساختن جامعه از این ناحیه اقدام کنند.
در برخی موارد شاهدیم که برخی رسانه ها بدون توجه به اطمینان یافتن از زوایای گوناگون یک خبر، حادثه، رویداد و صرفا برای رقابت با رقبایشان، خبر یا گزارشی را منتشر می کنند، در حالی که شاید هنوز اختلاف نظرهایی در خصوص چرایی و چگونگی آن رویداد، واقعه و خبر وجود داشته باشد و این یعنی رسانه «صحت و دقت» را فدای «سرعت» ساخته است.
بنابراین، یادآوری این نکته از این باب که انتقادی باشد به عملکرد خودمان لازم دانستیم، زیرا اگر رسانه وظیفه خود را صرفا انتشار اخبار، نوشتن گزارش، گرفتن مصاحبه، نوشتن یادداشت و نقد مسئولان و دستگاه ها بداند، راه را درست نرفته، چون توجه به اصول حرفه ای خبرنویسی، از مهمترین موضوعاتی است که رسانه فارغ از گرایش سیاسی و جایگاه رسانه ای اش باید در مورد آن جدی باشد.
یکی از دلایل اصلی که بعضا باعث بی توجهی به رعایت اصول خبری در رسانه ها شده، رقابت نادرستی است که درباره سرعت انتشار اخبار بین عمدتا خبرگزاری ها ایجاد شده است که خبرنگاران نیز از این داستان متأثر شده اند و همین، باعث شده که به «صحت و دقت» در خبرنویسی کمتر توجه شود و نیز باعث بروز برخی اشکالات از جمله انتشار برخی اخبار نادرست یا شایعاتی شود که رنگ و بوی خبری به خود گرفته اند.
عمده تعاریفی که از خبر در کتاب های دانشگاهی و توسط اساتید علم ارتباطات ارائه شده، این است که «خبر» گزارشی از رویدادهای واقعی و عینی است که دارای یک یاچند «ارزش خبری» باشد؛ هر چند تعاریف متفاوتی از خبر با مضامین مختلف ارائه شده، مفهوم غایی و نهایی آن همین موضوع گزارش واقعی و عینی از یک واقعه و رویداد است که دارای ارزش های خبری تعریف و البته در نوشتن و انتشار آن به اصول اساسی خبرنویسی توجه شده باشد.
خبری که از طریق وسایل ارتباط جمعی به اطلاع مردم می رسد، باید «درست»، «روشن» و «جامع» باشد. این مفاهیم باید از مرحله گردآوری اطلاعات پیرامون یک رویداد یا واقعه تا مرحله ارائه و انتشار آن در نظر گرفته شود که بی توجهی به آن می تواند جامعه ای که اطلاعات خود را از منابع رسانه ای به دست می آوردند، مشوش سازد؛ موضوعی که باعث عدم انتقال اطلاعات درست به مخاطبان می شود و به دنبال آن اعتماد مخاطب به رسانه را کم و کمتر می کند.
«که؟ کجا؟ کی؟ چه؟ چرا؟ چگونه؟» شاید در نگاه یک مخاطب عادی معنا و مفهومی نداشته باشد؛ هرچند ممکن است برآوردی از این کلمات به دست بیارود که احتمالا منظور چیست، طبیعتا این عناصر به عنوان «عناصر خبری» در تنظیم خبر، برای رسانه ای ها بسیار روشن، واضح و ملموس است، چون اینها رکن اصلی، نگارش اخبار به شمار می روند.
طبیعتا رسانه ها و رسانه ای ها که متشکل از خبرنگاران و روزنامه نگاران، دبیران و سردبیران و همچنین مدیران مسئول و مدیران عامل هستند، شناخت خوبی از عناصر خبر دارند؛ اما گاه به دلایل گوناگونی از جمله همین توجه به سرعت و رقابت های درون رسانه ای، عدم تکرار مفاهیم و به روز نکردن اطلاعات و آگاهی ها در خصوص آخرین یافته های علم ارتباطات، رسانه و مطبوعات، از توجه کافی به این عناصر مهم غافل می شوند.
همین مسأله باعث ایجاد ابهام در اخبار منتشر شده برای مخاطبان می شود و البته از جذابیت های خبر کاسته و ارائه صحیح اطلاعات به مخاطب را دچار نقصان می کند که نمونه این مسأله را در برخی موارد به ویژه در خصوص انتشار اخبار نادرست از حوادث اخیر از جمله «چاقوکشی در متروی شهرری»! دیده ایم.
وجود شبکه های اجتماعی که صرفا کپی کننده اخبار و اطلاعات موجود در رسانه ها هستند، بر این مشکلات یعنی انتقال اطلاعات نادرست به جامعه اضافه کرده است؛ چون عمده کسانی که مسئولیت کانال ها و گروه های تلگرامی و صفحات خبری اینستاگرام را بر عهده دارند، افراد غیر متخصص در حوزه خبر هستند و هدف اصلی آنها درآمد زایی از این ناحیه است، لذا به مصلحت جامعه و عواقبی که ممکن است انتشار یک خبر نادرست در پی داشته باشد، توجهی ندارند.
همین روز گذشته یک درگیری جزیی در شهر ایلام بر سر یک مشکل مالی بین یک کاسب وبدهکار اتفاق افتاد که بلافاصله برخی رسانه ها بخاطر اینکه گوی سبقت از رقبای رسانه ای خود بگیرند ،بدون توجه به اصول خبرنویسی،سرعت را فدای دقت کرده و خبر "وقوع اسید پاشی " در شهر ایلام را تیتر کردند واین خبر با سرعت هر چه تمامتر در بین کانالها وگروههای تلگرامی منتشر شد.
هنوز یک ساعتی از انتشار این خبر نگذشته بود که بلحاظ حساسیت موضوع ،فرمانده انتظامی استان به این خبر واکنش نشان داد واخبار منتشره در خصوص " اسیدپاشی " را اساسا تکذیب نموده واعلام کردند که این یک درگیری جزیی بین دونفر در شهر ایلام بوده واصلا مساله اسید پاشی در کار نبوده است.
ممکن است یک خبر به زعم برخی ساده جلوه نماید اما حقیقتا باید همکاران رسانه ای به این موضوع دقت نمایند که انتشار یک اخبار کذب و عجولانه اثرات نامطلوبی را در جامعه بر جای خواهد گذاشت که اولا باعث کاهش اعتماد مخاطبین به اخبار رسانه ها خواهد شد ودوما با توجه به حساسیت موضوع انتشار این دست اخبار ،مشوش شدن فضای جامعه و انتشار ترس ،دلهره و احساس ناامنی در بین خانواده ها را بدنبال خواهد داشت.
بنابراین توصیه می شود مدیران مسئول ،سردبیران وخبرنگاران رسانه ها ،در انتشار اخبار نهایت حساسیت و دقت را معمول نمایند ،و مدیران کانالهای تلگرامی نیز با حساسیت، مقوله کپی اخبار دریافتی را در دستور کار قرار دهند تا خدایی نخواسته تبعات انتشار یک خبر ناصحیح بعدها دامن انتشار دهنده را نگیرد.
در پایان به رسانه ها توصیه می کنیم با در نظر گرفتن این ده مورد بعد از این دقت و حساسیت بیشتری نسبت به اخباری که ممکن است جامعه را تحت تأثیر قرار دهد، داشته باشند.
1 – تا زمانی که واقعه را درک نکرده اید ننویسید.
2 – تا زمانی که نمی دانید چه می خواهید بگویید، ننویسید.
3 – نشان بدهید، نگویید.
4 – نقل قول های خوب و علائق انسان ها را در اوایل مطلب بیاورید.
5 – تصویرها یا حکایت های مربوطه را در اوایل مطلب بیاورید.
6 – از اسامی مشخص و فعل های کنشی سرزنده استفاده کنید.
7 – از صفت ها سوءاستفاده نکنید.
8 – از قضاوت و تفسیر بپرهیزید. بگذارید حقایق حرف بزنند.
9 – پرسش هایی نپرسید که نتوانید در مطلب‌تان به آنها جواب بدهید.
10 – ساده، صادقانه و سریع بنویسید.
