بقچه های یزدی که با کارایی های مختلفی در گذشته بافته می شدند و یکی از بافت های رایج میان شعربافان محسوب می شده است، با گذر زمان کارایی و نقش خود را از دست داده و کیف دستی ها جای آنها را گرفته اند.
کد خبر: ۵۸۴۶۹۱
تاریخ انتشار: ۱۱ فروردين ۱۳۹۷ - ۰۹:۱۰ 31 March 2018

واژه «بقچه» یا «باقچه» واژه ای ترکی به معنای بسته خرد و کوچک است که در آن وسایل را به صورت درهم نگه می دارند.

بافت بقچه در استان یزد بافتی رایج در بین شعربافان به خصوص زنان بافنده بوده به نحوی که در کارگاه های خانگی با بافتی نسبتاً ساده و بیشتر در دو طرح «چهارخانه» و «راه راه» بافته می شده است.

در گذشته، بافت بقچه چهارخانه الوان با رنگ های شاد و نخ پنبه ای شبیه به چادر شب در ابعاد ۱۵۰ در ۱۱۰ سانتیمتر رایج بوده و بیشتر نیز به مصرف روستاییان و نیز برای حمل محصول و گاه مواد غذایی از جمله نان مورد استفاده قرار می گرفته است.

اغلب روستاییان از این نوع پارچه با طرح چهارخانه ریز به عنوان سربند نیز استفاده می کرده اند که در اصطلاح به آن چادیشو یا همان چادر شب می گفتند.

اگر گذری به نواحی اطراف شهر یزد از جمله محله آبشاهی یا نعیم آباد، محلات خرمشاه، خیرآباد و قاسم آباد داشته باشیم و حتی به شهرستان های اردکان، میبد، تفت و مهریز برویم، برخی از قدیمی ها هنوز هم چادیشو به سر می بندند.

بقچه راه با دو رنگ سیاه و سفید را که هنوز بافت آن در برخی کارگاه های شهر و نیز در اطراف رایج است، بیشتر زنان می بافتند.

در گذشته اغلب در بافت این نوع بقچه به جای نخ پنبه ای از نخ ابریشمی نمره ۱۵۰ استفاده می شده است ولی امروزه استفاده از این بقچه در بین مردم رواج چندانی ندارد.

علاوه بر بقچه هایی که نام برده شد، در استان یزد بقچه های دیگری از جنس مخمل یا ترمه دوخته می شود که بیشتر خاص نوعروسان است.

این نوع بقچه ها در گذشته به بقچه حمام مرسوم بودند و برای نوعروس و داماد تهیه می شدند و معمولاً با تزئینات خاصی، از جمله سرمه دوزی، منجاق دوزی و مروارید دوزی نه تنها در ایران بلکه در کشورهای خاور، رسمی تاریخی و کهن به شمار می رفته که بیشتر برای دختران دم بخت بوده است.

آن ها بقچه های جهیزیه خود را که از جنس های مختلفی بوده با طرح ها و نقوش زیبا گلدوزی می کرده اند ولی این رسم نیز رفته رفته کم رنگ و در حال از بین رفتن است.

امروزه کسی را بقچه به دست در حال رفتن به حمام و یا جایی نمی بینیم، در حالی که کشور ژاپن علی رغم پیشرفت و تغیراتی که داشته، این فرهنگ خود را حفظ کرده اند.

در دعاوی ژاپن برای حمل انبوه اسناد خود به دادگاه و حتی حمل بسته ناهار استادان صاحب نام دانشگاهی استفاده می شود، از طرفی وزیران برنامه و مالیه دولت نیز بودجه تازه را در بقچه ای به رنگ بنفش به مجلس عرضه می دادند.

بقچه های ابریشمی یا غیر آن که دستباف هفته ها نشستن پشت دستگاه نساجی است، از ده ها تا صدها هزار ین ژاپنی ارزش دارد، به ویژه برای مردان و زنان کیمونو پوش مناسبات رسمی یا مراسم های خانوادگی مانند جشن عروسی که در دست گرفتن کیف، خلاف رسم و آیین آنها به شمار می رود از این نوع بافته ها استفاده می‎‎شود.

 

اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار