کارشناس دیالیز اداره بیماریهای خاص وزارت بهداشت با اشاره به وجود بیش از ۳۱ هزار بیمار دیالیزی در کشور، در عین حال برونسپاری مراکز دیالیز از بیمارستانها و خصوصیسازی این مراکز را دو اقدام کلان وزارت بهداشت در رابطه با این بیماری طی چهار سال آینده عنوان کرد.
به گزارش ایسنا، فرازمند،با بیان اینکه بیماران دچار نارسایی کلیوی در مراحل پیشرفته، برای ادامه حیاتشان نیازمند یک روش جایگزین درمان هستند، گفت: در این زمینه سه روش مشخص وجود دارد که شامل پیوند کلیه، دیالیز خونی به صورت دورهای و منظم و دیالیز صفاقی (در دیالیز صفاقی محلولی در داخل حفره شکمی تزریق میشود و سموم بدن در این محلول جذب و بعد از مدتی این محلول از حفره شکمی خارج میشود) است و خوشبختانه در کشورمان هر سه روش در دسترس بیماران قرار دارد.
دیالیز در ایران ۴۰ ساله شد
وی با بیان اینکه دیالیز خونی در کشور ما قدمتی بالای ۴۰ سال و دیالیز صفاقی قدمتی ۲۰ ساله دارد، افزود: طبق آمار سال ۹۶ حدود ۳۰ هزار بیمار دیالیز خونی در کشور وجود دارد که این بیماران در ۵۵۳ بخش دیالیز خدمات دیالیز خونی را دریافت میکنند. باید توجه کرد که ۷۲ درصد مراکز دیالیز خونی در کشور در فضای دانشگاهی و بیمارستانهای دانشگاهی قرار دارند، ۲۰ درصدشان در بخش خصوصی و هشت درصد آنها هم خیریه هستند. این خدمت، خدمتی مستمر است و تعطیلبردار نیست.
از طرفی بیمار باید علاوه بر دریافت خدمت با استفاده از یکسری داروها و مکملها سعی کند که شرایط طبیعی بدن را تا حد امکان حفظ کند.
در دیالیز نگاه بیمارستانی نداشته باشیم
فرازمند با بیان اینکه شاید سهولت دیالیز خونی باعث شده که دیالیز صفاقی رشدی که باید را در کشورمان نداشته باشد، افزود: در دنیا عمدتا بیماران دیالیز را به صورت صفاقی انجام میدهند و اصلا دیالیز را اقدامی بیمارستانی نمیدانند.
ما هم باید در این زمینه فرهنگسازی کنیم و در حوزه دیالیز نگاه بیمارستانی نداشته باشیم. اصلا دلیل ندارد که دیالیز در فضای بیمارستان انجام شود.
ما از این بابت که بیمار دیالیزی مشکل کلیه دارد، وارد یک محیط عفونی مانند بیمارستان شود، نگرانیم. متاسفانه این موضوع از گذشته در کشور ما شکل گرفته و هنوز هم به این صورت باقی مانده است.
بخش خصوصی پای کار آید
فرازمند با اشاره به لزوم افزایش مشارکت بخش خصوصی در حوزه دیالیز، اظهار کرد: بنابراین برنامه کلان ما در این حوزه در سطح کشور این است که با مشارکت بیمارستانها خدمت و دسترسی را برای مردم بهبود بخشیم.
بر این اساس دستورالعملی را تنظیم و امکاناتی را فراهم کردیم تا دانشگاههای علوم پزشکی در منطقه خودشان بخش خصوصی را پای کار آوردند تا بیماران در محیطی مناسب و با دستگاههای نو و جدید این خدمت را در خارج از بیمارستان و در نزدیکی محل زندگیشان دریافت کنند. دسترسی بیماران به خدمت دیالیز برای ما بسیار مهم است و طبق برنامهریزیهای انجام شده مشخص کردهایم که در هر منطقه چند تخت دیالیز نیاز داریم. هدفمان هم این است که میزان دسترسی مردم به این خدمت بیشتر شود.
نگاهی به وضعیت دیالیز در مناطق محروم
وی درباره نحوه استقرار خدمت دیالیز در مناطق محروم و صعبالعبور نیز گفت: هدفمان این است که خدمت را به مناطق مختلف ببریم. حال وقتی بخواهیم خدمت دیالیز را در منطقهای محروم ارائه کنیم، باید ماشین دیالیز تهیه و آن را به منطقه مورد نظر منتقل کنیم. این درحالیست که اعتبارات دولتی محدود است.
البته اولویت وزارت بهداشت این است که در صورت امکان تعداد محدودی دستگاه خریداری و برای مناطق محروم ارسال کند. در حال حاضر ۵۵۳ بخش دیالیز در مناطق مختلف کشور از جمله مناطق محروم و دور افتاده وجود دارد.
زیرا بیمار نمیتواند هفتهای سهبار فاصله زیادی را برای دریافت خدمت طی کند. به عنوان مثال در حال حاضر در نیکشهر سیستان و بلوچستان یا بندر گناوه باید مرکز دیالیز داشته باشیم و نمیتوانیم بگوییم که بیمار تا مرکز استان برود؛ بنابراین دیالیز مهمترین خدمت فوقتخصصی است که باید در بیمارستانهای درمانی و دورافتاده هم با یک فاصله منطقی از بیمار ارائه شود که این اقدام را انجام میدهیم.
دستگاههای دیالیز فرسوده و منابعی که محدودند
وی در ادامه درباره مشکل فرسوده بودن دستگاههای دیالیز که در برخی مراکز دیالیز دیده میشود، گفت: دستگاه دیالیز مانند هر تجهیزات دیگر بیمارستانی عمر مفیدی دارد و بعد از مدتی دچار فرسودگی میشوند. خوب است که این دستگاهها به درستی نگهداری و سرویس شوند.
عمر دستگاه دیالیز را در کشورهای مختلف، متفاوت و بین ۲۰ تا ۴۰ هزار ساعت اعلام میکنند. به عنوان مثال در کشور ما دستگاهی ۳۰ هزار ساعته جزو دستگاههای مستعمل محسوب میشود. البته این قاعده، قاعده ریاضی نیست،، اما باید توجه کرد که تکنولوژیها جدید شده و دستگاههای جدیدتر کیفیت درمان بهتری را برای بیماران ایجاد میکنند. طبیعی است که اکنون در دیالیز نوسازی دستگاهها جزو اولویتهای وزارت بهداشت است. حال از آنجایی که برنامه ما واگذاری یا برونرفت بخشهای دیالیز از محیط بیمارستانی است، طبیعی است که دستگاههای جدید دیالیز در بخش خصوصی راهاندازی میشود و به تدریج دستگاههای فرسوده ما از رده خارج میشوند.
چشمانداز ۴ ساله دیالیز
وی همچنین اظهار کرد: در یک چشمانداز چهار ساله تا سال ۱۴۰۰، نیتمان این است که ظرفیت استفاده از خدمات دیالیز در محیط دانشگاهی و دولتی به ۲۵ درصد برسانیم و حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد ظرفیت دانشگاهی به بخش خصوصی منتقل شود.
این کار مزایای زیادی دارد. به عنوان مثال بیمار دیالیزی در بیرون از بیمارستان احساس بیمار بودن نمیکند، بحث عفونتها به حداقل میرسد و بخش خصوصی روی این خدمت متمرکز است.
بر همین اساس آییننامه تاسیس مراکز دیالیز در خارج از بیمارستان را در قالب اعتباربخشی تدوین و ابلاغ کردیم و هدف این است که ۲۰ هزار بیمار دیالیزی در مراکز خارج از بیمارستانها خدمت دریافت کنند.
۱۴۰۰ بیمار دیالیزی و پیوند کلیه در استان همدان تحت درمان قرار دارند
مدیرعامل انجمن حمایت از بیماران کلیوی استان همدان گفت: ۱۴۰۰ بیمار دیالیزی و پیوند کلیه در استان همدان وجود دارد.
ابوالفتح میرزایی، اظهار داشت: در حال حاضر هشت مرکز دیالیز و یک مرکز پیوند کلیه در استان همدان فعال است.
وی با بیان اینکه شهرستانهای تابع همدان همگی دارای دفتر انجمن حمایت از بیماران کلیوی هستند، تصریح کرد: از سال ۱۳۶۹ انجمن حمایت از بیماران کلیوی تاسیس شده و در این مدت توانسته ایم ۱۰۰۰ مورد پیوند کلیه را در استان به ثمر برسانیم.
مرکز دیالیز بهار به زودی راهاندازی میشود
میرزایی با بیان اینکه چندین شهرستان در استان دارای مراکز دیالیز است، اظهار داشت:، اما بهار و فامنین مرکز دیالیز ندارد که البته مقدمات راه اندازی مرکز دیابت بهار انجام شده و به زودی راه اندازی میشود. وی گفت: در شهرستان همدان ۱۸۰ نفر بیمار دیالیزی وجود دارد که در دو مرکز درمانی شهید بهشتی و بعثت دیالیز میشوند.
مدیرعامل انجمن حمایت از بیماران کلیوی در خصوص هزینه ماهیانه انجام دیالیز برای هر بیمار ابراز کرد: هزینه انجام دیالیز در کل کشور رایگان است، اما سایر هزینههای آن مانند هزینه آزمایش، دارو، ایاب و ذهاب و ... برای هر بیمار ماهیانه بیش از ۲۰۰ هزار تومان است.
میرزایی با بیان اینکه هر بیمار دیالیزی در هفته سه بار دیالیز میشود، اظهار داشت: با کمبود تخت رو به رو بوده و این کمبود تخت سبب شده تا شیفتهای کاری را بیشتر کنیم و به صورت ۲۴ ساعته خدمات دیالیز ارائه شود درحالی که بهتر است دیالیز در ساعات صبح انجام شود.
میرزایی با بیان اینکه بیشتر بیماران دیالیزی در سنین ۳۵ تا ۴۵ سال قرار دارند، تصریح کرد:، اما در تمام گروههای سنی بیماران دیالیزی دیده میشود. برخی بیماران از بدو تولد دچار نارسایی کلیه هستند و در سنین بسیار پایین مجبور به انجام دیالیز هستند.