تابناک فارس به نقل از ایسنا:بنای تاریخی مدرسه خان از ابعاد مختلف قابل بررسی و تامل است؛ یکی از این ابعاد، عناصر معماری استفاده شده در آن است.
در این مدرسه، دو کتیبه، یکی بر سردر و دیگری در دهلیز ورودی قرار دارد که هر دو تاریخ 1024 نشان می‌دهد.
در وقفنامه مدرسه خان، به قصد الله وردیخان برای ساخت این مدرسه اشاره شده است، موضوعی که عمر او کفاف عمل به آن را نداد و امام قلی خان، پسرش، نیت پدر را به انجام رسانید.
کتیبه موجود، معمار بنا را استاد حسین شماعی شیرازی و خطاط کتیبه‌ها را صیرفی معرفی کرده است.
مدرسه خان دارای صحنی به طول 51 و عرض 45 متر است. در هر چهار طرف مدرسه حجره‌هایی در دو طبقه ساخته شده که تعداد آن به 70 حجره می‌رسد که تماما دو رویه بوده، با جانب باغ و مدرسه باز می‌شده‌اند. از چهارباغ مذکور امروزه جز محوطه‌ای بی درخت در شمال و میدانی در شرق مدرسه اثری باقی نمانده است.
در جریان جنگ بین کریمخان زند با محمدحسین قاجار، به این مدرسه لطماتی وارد آمد و دو مناره آن ویران شد.
بعدها صادق خان به دستور برادرش کریمخان به تعمیر و احیاء سردر بزرگ مدرسه پرداخت. در سال 1239 قسمتی از عمارات فوقانی مدرسه در اثر زلزله ویران شد و سپس حاجی لطفعلی تاجر شیرازی به مرمت و بازسازی مدرسه مبادرت کرد که این اقدامات در سال 1249 به پایان رسید.
بار دیگر در سال 1269 حجرات فوقانی مدرسه در اثر زلزله تخریب شد و این بار حاجی میرزا علی اکبر قوام الملک شیرازی طی سال های 1273 و 1274 مدرسه را مرمت کرد.
در دوره ناصرالدین شاه قاجار مقرنس کاری سردر تعمیر شد که نام این پادشاه در میانه این مقرنس دیده می شود. از این پس بنای مدرسه و تزیینات کاشی کاری آن رو به خرابی گذاشت و وضع بالای هشتی و دهلیز ورودی، بسیار نامطلوب شد.
اداره باستان شناسی طی سال های 1337 تا 1339 شمسی، به ترمیم کاشی کاری نماهای غربی، شمالی و جنوبی مدرسه، تعمیر حجرات فوقانی و کاشت درختان نارنج در مدرسه اقدام کرد.
طی این اقدامات، مدرس ملاصدرا با کاشی فیروزه ای مفروش و کتابخانه ی کوچکی در آنجا دایر شد اما در جریان جنگ تحمیلی به دیوارهای مسجد و کاشی کاری آن آسیب زیادی وارد شد .
از ویژگی‌های طرح مدرسه خان، بنا شدن برخی اندام‌ها بر پایه اعداد مقدس است. شمار حجره‌های آن 92 است که به حروف جمل، نام مبارک پیامبر اکرم(ص) در می‌آید، پنج مدرس و دوازده راهرو داشته برابر پنج تن و دوازده امام. راهرو هم فضایی است که انسان را به سویی هدایت می‌کند.
دو اتاق و اتاق‌های درس خارج آن روی هم 14 تا بوده و با افزودن شماری از این اندام‌ها بر هم عدد 110 بدست می‌آید.
افزون بر آن چهار اتاق دیگر یعنی اتاق گیاه شناسی، اتاق خادم، اتاق چراغدار و اتاق موذن هم هست که روی هم عدد 114 بدست می‌آید که تعداد سوره‌های قرآن است.
این گزارش تصویری با هدف نشان دادن بخشی از عناصر معماری بنای مدرسه خان، مدرس ملاصدرای شیرازی، تهیه و منتشر شده است.
