کد خبر: ۶۳۰۵۲۸
تاریخ انتشار: ۲۴ تير ۱۳۹۷ - ۱۶:۵۲ 15 July 2018

دور از هیاهوی شهر در خانه های بی آلایش دیوارها با صنایع دستی ترکمن مزین شده است و با نقش های رنگی الهام گرفته از طبیعت در میان تار و پود زندگی نفس می کشد؛ این جا تاریخ بیانگر حجب و نجابت قوم ترکمن است؛ مردمی سختکوش و سرزنده که حتی پوشش رنگی شان خبر از اصالت و فرهنگ غنی آن ها می دهد. از کودکی حاصل دسترنج مادران ترکمن را بر تن می کنند و دانش بافت فرش و پشتی و پارچه های ابریشمی را به ارث می برند تا مبادا این میراث گرانبها که فقط عشق می تواند خالق آن باشد به فراموشی سپرده شود‌.لباس های بانوان ترکمن منقش به نقوشی است که از طریق سوزن دوزی با نخ های رنگی شکل گرفته و چشم نوازی می کند. سوزن دوزی در هم تنیدن پارچه و نقوش پیچیده رنگی است که با صرف زمان و حوصله و چشم دوختن های طولانی امکان پذیر است‌. «چابک» از اهالی روستای دویدوخ که شهرت آن محدود به مرزهای جغرافیایی نیست و فرش دوروی آن برند جهانی دارد از معدود هنرمندانی است که در سوزن دوزی نشان ملی گرفته و حاصل ۲۰ سال تلاش بی وقفه اش حفظ و پاسداری از میراثی است که از کودکی انگشتانش با آن آشنا شده اند. وقتی پای صحبت های این هنرمند که توانمندی اش در حوزه صنایع دستی محدود به سوزن دوزی نیست می نشینیم، با بیان این که دختران این روستا از سنین کودکی در کنار مادرشان قالی و پشتی بافی و سوزن دوزی را یاد می گیرند، می افزاید: پوشش سنتی زنان و دختران منطقه به خوبی حفظ شده است و هنوز هم بعضی از آن ها در عرصه سوزن دوزی فعالیت می کنند اما اهالی رغبت کمتری به کارهای زمان بر ما نشان می دهند‌.
وی تصریح می کند: سوزن دوزی کاری ظریف است که بسیار حوصله و دقت می خواهد و از نقش های پیچیده ای شکل گرفته و شامل تَخیه،کُلته، چاوُود، گُل یقه و چند مورد دیگر می شود و اغلب پوشش زنان ترکمن در گذشته مزین به سوزن دوزی بود ولی امروزه کم رنگ شده است‌.
وی ظرفیت صنایع دستی جرگلان را غیر قابل انکار بر می شمرد و اظهارمی کند: آثار فاخر هنری و محیط سنتی با فرهنگ غنی زمینه حضور گردشگر و توسعه اقتصادی را فراهم می کند که در این مورد ابتدا باید از ایجاد بازارچه صنایع دستی در منطقه آغاز کرد اما از آن هم محروم هستیم.وی از وضعیت بیمه فعالان این حوزه گلایه می کند و می گوید: حمایت از تلاشگران این عرصه زمینه ساز توسعه مشاغل خانگی و پایدار روستایی خواهد شد.
یکی دیگر از اهالی علت استقبال از سوزن دوزی در گذشته را که کاری بسیار زمان بر و البته زیبا و هنری است وجود نخ های ابریشمی به عنوان مواد اولیه کار بیان و تصریح می کند: تهیه نخ ابریشمی از پیله کرم ابریشم و سوزن دوزی با نخ مرغوب هزینه بر است و زمان زیادی صرف می شود، بنابراین قیمت تمام شده محصول سوزن دوزی شده از محصولی که توسط چرخ خیاطی و نخ معمولی تهیه می شود بیشتر است، از همین رو کمتر کسی تمایل به سوزن دوزی دستی با نخ مرغوب ابریشمی دارد.
«سرفراز» یکی دیگر از اهالی جرگلان بر این باور است که سوزن دوزی در جرگلان فراموش شده، زیرا در گذشته دختران در کودکی از مادر و بزرگ‌ترهایشان سوزن دوزی را یاد می گرفتند و لباس های خود و خواهر و برادرانشان را سوزن دوزی می کردند اما متاسفانه امروزه کمتر کسی تمایل به یادگیری این هنر دارد که این خود نشانه فراموشی این هنر است.وی ظهور چرخ های خیاطی که کار سوزن دوزی را انجام می دهند یکی دیگر از دلایل کم رنگ شدن این هنر ذکر و بیان می کند: هر چند محصولات تولیدی این چرخ ها کیفیت سوزن دوزی دستی را ندارد اما به واسطه قیمت پایین محصول مورد استقبال قرار گرفته است.
مسئول نمایندگی اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری راز و جرگلان هم با اشاره به توانمندی های بی بدیل اهالی جرگلان در حوزه صنایع دستی می گوید: در راستای معرفی صنایع دستی شهرستان و حمایت از فعالان این عرصه در نمایشگاه های سراسری صنایع دستی همواره یک غرفه برای راز و جرگلان وجود داشته و تلاشمان بر این بوده است که زمینه توسعه این هنر را فراهم کنیم.«بهادری» سوزن دوزی را یک هنر واقعی می داند و دریافت نشان ملی توسط چابک در زمینه تخیه و کلاه ترکمنی را که جزو ۵ اثری است که در شهرستان راز و جرگلان بعد از سال ۹۴ موفق به دریافت نشان ملی در کشور شده است، نشانه ای از حرکت های صورت گرفته ذکر می کند و می گوید: با این وجود در حال رایزنی برای تحت پوشش قرار گرفتن فعالان این عرصه هستیم تا از بیمه برخوردار شوند.

نویسنده : نجاهی

این مطلب نخستین بار در روزنامه خراسان شمالی منتشر شده است.

اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار