به گزارش تابناک : طبّ الرّضا رساله‌ای است منتسب به حضرت علی بن موسی الرّضا (علیه السّلام) که حدود سال 201هجری قمری به خواهش مأمون عبّاسی در باب حفظ صحّت و به زبان عربی نگاشته شده است.
روایت تألیف این رساله که از محمّد بن حسن بن جمهور بصری ـ فرزند یکی از خواصّ خدّام و ملازمان امام ـ در ابتدای رساله ذکر شده این است: ایامی که مأمون در نیشابور بود مجلسی ترتیب داد و از حضرت امام رضا (علیه السّلام) و جمعی از مشاهیر اطباء و معاریف فلاسفه از جمله یوحنا بن ماسوُیه (پزشک معروف و مترجم عالیقدر مسیحی و از دانش آموختگان جندی شاپور، رئیس بیت الحکمه و صاحب قدیمی ترین اثر در چشم پزشکی به زبان عربی)، جبرئیل بن بُختی شوع، پزشک مخصوص مأمون و مترجم شهیر نَسطوریمذهب) و صالح بن بَهله/ بَلهَمه (فیلسوف و حکیم معروف هندی، که در حذاقت و دانشوری اشتهار داشتند دعوت کرد و در اثناء بحث سخن به طبّ أبدان و صحّت مِزاج کشید.
در این میانه مأمون نظر امام را که ساکت بودند جویا شد و ایشان فرمودند: "نزد من نیز تجربیات و اطّلاعاتی است که به مرور زمان به درستی آنها یقین پیدا کرده ام به اضافۀ آنچه از گذشتگان بر آن توفیق یافته ام که همۀ آنها را برای تو جمع آوری خواهم کرد".
سپس مأمون به بلخ رفت و در نامه‌ای از امام خواست تا به وعده‌اش وفا کند و امام نیز نامه‌ای در پاسخ مأمون نوشتند و در آن موارد درخواستی وی را تشریح کردند که بسیار مورد توجّه مأمون واقع شد و دستور داد تا آن را با آب طلا بنویسند و بدین سبب به رسالۀ ذَهَبیّه مشهور شد.
در این رساله بدن انسان به کشوری تشبیه شده که پادشاه آن در دل است و هر یک از اعضاء و جوارح به اعوان و انصار آن پادشاه مانند شده اند؛ سپس دربارۀ دستور غذا در فصول و ماه های سال به طور مجزّا به ذکر مطالبی پرداخته اند و پس از آن به ترتیب مسائلی مانند مِزاج و طبیعت، خواب، مسواک و دندان، حالات طبیعی انسان در ادوار عمر، اوقات حجامت و فَصد و آداب آنها، علل برخی از بیماریها، حمام و شرایط آن، پیشگیری از بعضی بیماریها، بهداشت مسافر، بهترین آبهای نوشیدنی، اعمال جنسی و دستورات آن مطرح شده است.
منبع : تسنیم
