کد خبر: ۷۱۲۳۶۶
تاریخ انتشار: ۱۷ بهمن ۱۳۹۷ - ۱۰:۲۳ 06 February 2019

لحظه تحویل سال ۱۳۹۸:

ساعت ۱ و ۲۸ دقیقه و ۲۷ ثانیه روز پنج شنبه ۱ فروردین ۱۳۹۸ هجری شمسی است.

مطابق ۱۴ رجب ۱۴۴۰ هجری قمری

و ۲۱ مارس ۲۰۱۹ میلادی

حيوان سال 1398 :

خوک

حتما بخوانید:

دانلود عکس تقویم سال 98 مدل 1

دانلود عکس تقویم سال 98 مدل 2

 دانلود pdf تقویم سال 98 

دانلود pdf سال 98 در یک نگاه


فروردین

اردیبهشت

خرداد

تیر

مرداد

شهریور

مهر

آبان

آذر

دی

بهمن

اسفند


تعطیلات هجری شمسی در تقویم رسمی کشور

اوقات شرعى استان‌ها در سال 98

اوقات شرعى شهرهاى زیارتى سال 98

خورشیدگرفتگی‌های سال ۹۸

ماه گرفتگی‌های سال ۹۸

 تاریخ تقویم در ایران و کشور‌های اسلامی

مبانى تقویم هجرى شمسى

 


فروردین سال ۹۸

فروردین ۱۳۹۸

March - April 2019
رجب - شعبان - ١٤٤٠

مناسبت های فروردین 98

  • ۱ فروردین جشن نوروز/جشن سال نو
  • ۲ فروردین عیدنوروز
  • ۲ فروردین وفات حضرت زینب سلام الله علیها [ ١٥ رجب ]
  • ۳ فروردین عیدنوروز
  • ۴ فروردین عیدنوروز
  • ۶ فروردین روز امید، روز شادباش نویسی
  • ۶ فروردین زادروز آشو زرتشت، اَبَراِنسان بزرگ تاریخ
  • ۷ فروردین روز جهانی تئاتر [ 27 March ]
  • ۱۰ فروردین جشن آبانگاه
  • ۱۲ فروردین روز جمهوری اسلامی ایران
  • ۱۲ فروردین شهادت امام موسی کاظم علیه السلام [ ٢٥ رجب ]
  • ۱۳ فروردین جشن سیزده به در
  • ۱۴ فروردین مبعث رسول اکرم [ ٢٧ رجب ]
  • ۱۷ فروردین سروش روز،جشن سروشگان
  • ۱۸ فروردین روز جهانی بهداشت [ 7 April ]
  • ۱۹ فروردین فروردین روز،جشن فروردینگان
  • ۲۰ فروردین ولادت سالار شهیدان، امام حسین علیه السلام و روز پاسدار [ ٣ شعبان ]
  • ۲۱ فروردین ولادت ابوالفضل العباس علیه السلام و روز جانباز [ ٤ شعبان ]
  • ۲۲ فروردین ولادت امام زین العابدین علیه السلام [ ٥ شعبان ]
  • ۲۵ فروردین روز بزرگداشت عطار نیشابوری
  • ۲۸ فروردین ولادت علی اکبر علیه السلام و روز جوان [ ١١ شعبان ]
  • ۲۹ فروردین روز ارتش جمهوری اسلامی ایران

 اردیبهشت سال ۹۸

اردیبهشت ۱۳۹۸

April - May 2019
شعبان - رمضان - ١٤٤٠

مناسبت های اردیبهشت 98

  • ۱ اردیبهشت روز بزرگداشت سعدی
  • ۱ اردیبهشت ولادت حضرت قائم عجل الله تعالی فرجه و جشن نیمه شعبان [ ١٥ شعبان ]
  • ۲ اردیبهشت جشن گیاه آوری؛روز زمین پاک [ 22 April ]
  • ۳ اردیبهشت روزبزرگداشت شیخ بهایی؛ روزملی کارآفرینی
  • ۹ اردیبهشت روزشوراها
  • ۹ اردیبهشت روز جهانی روانشناس و مشاور
  • ۱۰ اردیبهشت جشن چهلم نوروز؛ روزملی خلیج فارس
  • ۱۱ اردیبهشت روزجهانی کارگر [ 1 May ]
  • ۱۲ اردیبهشت شهادت استاد مرتضی مطهری، روزمعلم
  • ۱۵ اردیبهشت جشن میانه بهار/جشن بهاربد؛ روز شیراز
  • ۱۵ اردیبهشت روز جهانی ماما [ 5 May ]
  • ۱۷ اردیبهشت روز اسنادملی و میراث مکتوب
  • ۱۸ اردیبهشت روز جهانی صلیب سرخ و هلال احمر [ 8 May ]
  • ۲۵ اردیبهشت روز بزرگداشت فردوسی
  • ۲۷ اردیبهشت روز ارتباطات و روابط عمومی
  • ۲۸ اردیبهشت روز بزرگداشت حکیم عمر خیام
  • ۲۸ اردیبهشت روز جهانی موزه و میراث فرهنگی [ 18 May ]
  • ۳۰ اردیبهشت ولادت امام حسن مجتبی علیه السلام [ ١٥ رمضان ]

خرداد سال ۹۸

 

خرداد ۱۳۹۸

May - June 2019
رمضان - شوال - ١٤٤٠

مناسبت های خرداد 98

  • ۱ خرداد روز بهره وری و بهینه سازی مصرف
  • ۱ خرداد روز بزرگداشت ملاصدرا
  • ۲ خرداد شب قدر [ ١٨ رمضان ]
  • ۳ خرداد فتح خرمشهر در عملیات بیت المقدس و روز مقاومت، ایثار و پیروزی
  • ۳ خرداد ضربت خوردن حضرت علی علیه السلام [ ١٩ رمضان ]
  • ۴ خرداد روز دزفول، روز مقاومت و پایداری
  • ۵ خرداد شهادت حضرت علی علیه السلام [ ٢١ رمضان ]
  • ۶ خرداد خرداد روز،جشن خردادگان
  • ۶ خرداد شب قدر [ ٢٢ رمضان ]
  • ۱۴ خرداد رحلت حضرت امام خمینی
  • ۱۵ خرداد قیام 15 خرداد
  • ۱۵ خرداد روز جهانی محیط زیست [ 5 June ]
  • ۱۵ خرداد عید سعید فطر [ ١ شوال ]
  • ۱۶ خرداد تعطیل به مناسبت عید سعید فطر [ ٢ شوال ]
  • ۲۰ خرداد روز جهانی صنایع دستی [ 10 June ]
  • ۲۲ خرداد روز جهانی مبارزه با کار کودکان [ 12 June ]
  • ۲۴ خرداد روز جهانی اهدای خون [ 14 June ]
  • ۲۵ خرداد روز ملی گل وگیاه
  • ۲۷ خرداد روز جهاد کشاورزی
  • ۲۷ خرداد روز جهانی بیابان زدایی [ 17 June ]
  • ۲۹ خرداد درگذشت دکتر علی شریعتی
  • ۳۱ خرداد شهادت دکتر مصطفی چمران

تیر سال ۹۸

تیر ۱۳۹۸

June - July 2019
شوال - ذوالقعده - ١٤٤٠

مناسبت های تیر 98

  • ۱ تیر جشن آب پاشونک، جشن آغاز تابستان
  • ۱ تیر روز اصناف
  • ۵ تیر روز جهانی مبارزه با مواد مخدر [ 26 June ]
  • ۷ تیر شهادت آیت الله دکتر بهشتی ؛ روز قوه قضاییه
  • ۸ تیر روز مبارزه با سلاح های شیمیایی و میکروبی
  • ۸ تیر شهادت امام جعفر صادق علیه السلام [ ٢٥ شوال ]
  • ۱۰ تیر روز صنعت و معدن
  • ۱۳ تیر تیر روز،جشن تیرگان
  • ۱۳ تیر ولادت حضرت معصومه سلام الله علیها و روز دختران [ ١ ذوالقعده ]
  • ۱۴ تیر روز قلم
  • ۱۵ تیر جشن خام خواری
  • ۲۳ تیر ولادت امام رضا علیه السلام [ ١١ ذوالقعده ]
  • ۲۵ تیر روز بهزیستی و تامین اجتماعی
  • ۲۷ تیر اعلام پذیرش قطعنامه 598 شورای امنیت از سوی ایران

مرداد سال ۹۸

مرداد ۱۳۹۸

July - August 2019
ذوالقعده - ذوالحجه - ١٤٤٠

مناسبت های مرداد 98

  • ۶ مرداد روز ترویج آموزش های فنی و حرفه ای
  • ۷ مرداد مرداد روز،جشن مردادگان
  • ۸ مرداد روز بزرگداشت شیخ شهاب الدین سهروردی
  • ۱۰ مرداد جشن چله تابستان
  • ۱۱ مرداد شهادت امام محمد تقی علیه السلام [ ٣٠ ذوالقعده ]
  • ۱۴ مرداد صدور فرمان مشروطیت
  • ۱۷ مرداد روز خبرنگار
  • ۱۸ مرداد شهادت امام محمد باقرعلیه السلام [ ٧ ذوالحجه ]
  • ۲۰ مرداد روز عرفه [ ٩ ذوالحجه ]
  • ۲۱ مرداد عید سعید قربان [ ١٠ ذوالحجه ]
  • ۲۲ مرداد روز جهانی چپ دست ها [ 13 August ]
  • ۲۶ مرداد ولادت امام علی النقی الهادی علیه السلام [ ١٥ ذوالحجه ]
  • ۲۶ مرداد سالروز ورود آزادگانِ سرافراز به وطن
  • ۲۸ مرداد سالروز کودتای 28 مرداد علیه دولت دکتر محمد مصدق
  • ۲۸ مرداد سالروز فاجعه آتش زدن سینما رکس آبادان
  • ۲۸ مرداد روز جهانی عکاسی [ 19 August ]
  • ۲۹ مرداد عید سعید غدیر خم [ ١٨ ذوالحجه ]
  • ۳۱ مرداد ولادت امام موسی کاظم علیه السلام [ ٢٠ ذوالحجه ]

شهریور سال ۹۸

شهریور ۱۳۹۸

August - September 2019
ذوالحجه - محرم - ١٤٤٠

مناسبت های شهریور 98

  • ۱ شهریور روز بزرگداشت ابوعلی سینا و روز پزشک
  • ۲ شهریور آغاز هفته دولت
  • ۴ شهریور زادروز داراب (کوروش)
  • ۴ شهریور شهریور روز،جشن شهریورگان
  • ۴ شهریور روز کارمند
  • ۵ شهریور روز بزرگداشت محمدبن زکریای رازی و روز داروساز
  • ۸ شهریور روز مبارزه با تروریسم
  • ۱۱ شهریور روزصنعت چاپ
  • ۱۳ شهریور روز بزرگداشت ابوریحان بیرونی
  • ۱۳ شهریور روزتعاون
  • ۱۷ شهریور قیام 17 شهریور
  • ۱۸ شهریور تاسوعای حسینی [ ٩ محرم ]
  • ۱۹ شهریور وفات آیت الله سید محمود طالقانی اولین امام جمعه تهران
  • ۱۹ شهریور عاشورای حسینی [ ١٠ محرم ]
  • ۱۹ شهریور روز جهانی پیشگیری از خودکشی [ 10 September ]
  • ۲۰ شهریور حمله به برج‌های دوقلوی مرکز تجارت جهانی [ 11 September ]
  • ۲۱ شهریور روز سینما
  • ۲۱ شهریور شهادت امام زین العابدین علیه السلام [ ١٢ محرم ]
  • ۲۲ شهریور روز گرامیداشت برنامه نویسان [ 13 September ]
  • ۲۷ شهریور روز شعر و ادب پارسی و روز بزرگداشت استاد شهریار
  • ۳۰ شهریور روز گفتگوی تمدنها
  • ۳۰ شهریور روز جهانی صلح [ 21 September ]
  • ۳۱ شهریور آغاز هفته دفاع مقدس

مهر سال ۹۸

مهر ۱۳۹۸


September - October 2019
محرم - صفر - ١٤٤١

مناسبت های مهر 98

  • ۵ مهر روز جهانی جهانگردی [ 27 September ]
  • ۷ مهر روز آتش نشانی و ایمنی
  • ۷ مهر سقوط هواپیمای حامل جمعی از فرماندهان جنگ (کلاهدوز، نامجو، فلاحی، فکوری، جهان آرا) در سال 1360
  • ۸ مهر روزبزرگداشت مولوی
  • ۸ مهر روز جهانی ناشنوایان [ 30 September ]
  • ۸ مهر روز جهانی ترجمه و مترجم [ 30 September ]
  • ۹ مهر روز جهانی سالمندان [ 1 October ]
  • ۱۳ مهر روز نیروی انتظامی
  • ۱۳ مهر روز جهانی معلم [ 5 October ]
  • ۱۴ مهر روز دامپزشکی
  • ۱۶ مهر مهر روز،جشن مهرگان
  • ۱۶ مهر روز ملی کودک [ 8 October ]
  • ۱۷ مهر روز جهانی پست [ 9 October ]
  • ۱۹ مهر روز جهانی دختر [ 11 October ]
  • ۲۰ مهر روز بزرگداشت حافظ
  • ۲۲ مهر روز جهانی استاندارد [ 14 October ]
  • ۲۳ مهر روز جهانی عصای سفید [ 15 October ]
  • ۲۴ مهر روز جهانی غذا [ 16 October ]
  • ۲۵ مهر روز جهانی ریشه کنی فقر [ 17 October ]
  • ۲۶ مهر روز تربیت بدنی و ورزش
  • ۲۷ مهر اربعین حسینی [ ٢٠ صفر ]

آبان سال ۹۸

آبان ۱۳۹۸


October - November 2019
صفر - ربيع الاول - ١٤٤١

مناسبت های آبان 98

  • ۱ آبان روز آمار و برنامه ریزی
  • ۵ آبان رحلت رسول اکرم؛شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام [ ٢٨ صفر ]
  • ۷ آبان شهادت امام رضا علیه السلام [ ٣٠ صفر ]
  • ۷ آبان سالروز ورود کوروش بزرگ به بابل در سال 539 پیش از میلاد
  • ۸ آبان روز نوجوان
  • ۸ آبان هجرت پیامبر اکرم از مکه به مدینه [ ١ ربيع الاول ]
  • ۱۰ آبان آبان روز، جشن آبانگان
  • ۱۳ آبان روز دانش آموز
  • ۱۴ آبان روز فرهنگ عمومی
  • ۱۵ آبان جشن میانه پاییز
  • ۱۵ آبان شهادت امام حسن عسکری علیه السلام [ ٨ ربيع الاول ]
  • ۱۸ آبان روز ملی کیفیت
  • ۱۹ آبان میلاد رسول اکرم به روایت اهل سنت [ ١٢ ربيع الاول ]
  • ۲۴ آبان روز کتاب و کتابخوانی
  • ۲۴ آبان میلاد رسول اکرم و امام جعفر صادق علیه السلام [ ١٧ ربيع الاول ]
  • ۲۴ آبان روز جهانی فلسفه [ 15 November ]
  • ۲۹ آبان روز جهانی کودک [ 20 November ]

آذر سال ۹۸

آذر ۱۳۹۸

November - December 2019
ربيع الاول - ربيع الثاني - ١٤٤١

مناسبت های آذر 98

  • ۱ آذر آذر جشن
  • ۴ آذر روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان [ 25 November ]
  • ۵ آذر روز بسیج مستضعفان
  • ۷ آذر روز نیروی دریایی
  • ۹ آذر آذر روز، جشن آذرگان
  • ۱۰ آذر روز مجلس
  • ۱۰ آذر روز جهانی ایدز [ 1 December ]
  • ۱۲ آذر تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
  • ۱۲ آذر روز جهانی معلولان [ 3 December ]
  • ۱۳ آذر روز بیمه
  • ۱۴ آذر ولادت امام حسن عسکری علیه السلام [ ٨ ربيع الثاني ]
  • ۱۵ آذر روز حسابدار
  • ۱۶ آذر روز دانشجو
  • ۱۶ آذر وفات حضرت معصومه سلام الله علیها [ ١٠ ربيع الثاني ]
  • ۲۵ آذر روز پژوهش
  • ۲۶ آذر روز حمل و نقل
  • ۳۰ آذر جشن شب یلدا

دی سال ۹۸

دی ۱۳۹۸

December ۲۰۱۹ - January ۲۰۲۰
ربیع الثانی - جمادی الاولی - ١٤٤١

مناسبت های دی 98

  • ۱ دی روز میلاد خورشید؛ جشن خرم روز، نخستین جشن دیگان
  • ۴ دی جشن کریسمس [ 25 December ]
  • ۵ دی سالروز زمین لرزه ی بم در سال 1382
  • ۵ دی سالروز شهادت آشو زرتشت، اَبَراِنسان بزرگ تاریخ
  • ۸ دی دی به آذر روز، دومین جشن دیگان
  • ۱۱ دی ولادت حضرت زینب سلام الله علیها و روز پرستار و بهورز [ ٥ جمادي الاولي ]
  • ۱۱ دی جشن آغاز سال نو میلادی [ 1 January ]
  • ۱۵ دی دی به مهر روز، سومین جشن دیگان
  • ۲۰ دی سالروز قتل امیرکبیر به دستور ناصرالدین شاه قاجار
  • ۲۳ دی دی به دین روز، چهارمین جشن دیگان

بهمن سال ۹۸

بهمن ۱۳۹۸

January - February ۲۰۲۰

جمادی الاولی - جمادی الثانیه - ١٤٤١

مناسبت های بهمن 98

  • ۱ بهمن زادروز فردوسی
  • ۲ بهمن بهمن روز، جشن بهمنگان
  • ۵ بهمن جشن نوسره
  • ۹ بهمن شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها [ ٣ جمادي الثانيه ]
  • ۱۰ بهمن جشن سده
  • ۱۲ بهمن بازگشت امام خمینی (ره) به ایران
  • ۱۵ بهمن جشن میانه زمستان
  • ۱۹ بهمن روز نیروی هوایی
  • ۲۲ بهمن پیروزی انقلاب اسلامی
  • ۲۲ بهمن حمله به سفارت روسیه و قتل گریبایدوف سفیر روسیه تزاری در ایران[ 11 February ]
  • ۲۳ بهمن زادروز چارلز داروین بنیانگذار نظریه‌ی فرگشت از طریق انتخاب طبیعی[ 12 February ]
  • ۲۶ بهمن ولادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و روز زن [ ٢٠ جمادي الثانيه ]

اسفند سال ۹۸

اسفند ۱۳۹۸

February - March ۲۰۲۰
جمادی الثانیه - رجب - ١٤٤١

مناسبت های اسفند 98

  • ۲ اسفند روز جهانی زبان مادری [ 21 February ]
  • ۵ اسفند جشن اسفندگان(سپندارمذگان) روز عشق
  • ۵ اسفند روز بزرگداشت زمین و بانوان
  • ۵ اسفند روز بزرگداشت خواجه نصیر الدین طوسی و روز مهندس
  • ۶ اسفند ولادت امام محمد باقر علیه السلام [ ١ رجب ]
  • ۷ اسفند سالروز استقلال کانون وکلای دادگستری و روز وکیل مدافع
  • ۷ اسفند سالروز درگذشت علی اکبر دهخدا
  • ۸ اسفند شهادت امام علی النقی الهادی علیه السلام [ ٣ رجب ]
  • ۱۴ اسفند روز احسان و نیکوکاری
  • ۱۴ اسفند سالروز درگذشت دکتر محمد مصدق
  • ۱۵ اسفند روز درختکاری
  • ۱۵ اسفند ولادت امام محمد تقی علیه السلام [ ١٠ رجب ]
  • ۱۸ اسفند ولادت امام علی علیه السلام و روز پدر [ ١٣ رجب ]
  • ۱۸ اسفند روزجهانی زنان [ 8 March ]
  • ۲۰ اسفند وفات حضرت زینب سلام الله علیها [ ١٥ رجب ]
  • ۲۵ اسفند پایان سرایش شاهنامه
  • ۲۹ اسفند روز ملی شدن صنعت نفت ایران

دانلود رایگان تقویم سال ۹۸ - مناسبتها وتعطیلیها - لحظه تحویل و حيوان سال+pdf

دانلود عکس تقویم سال 98 مدل 1

دانلود فایل لایه باز تقویم سال 98 مدل 1


دانلود رایگان تقویم سال ۹۸ - مناسبتها وتعطیلیها - لحظه تحویل و حيوان سال+pdf

دانلود عکس تقویم سال 98 مدل 2

دانلود فایل لایه باز تقویم سال 98 مدل 2


تعطیلات هجری شمسی در تقویم رسمی کشور

دانلود pdf تعطیلات رسمی کشور


رديف تاریخ هجری شمسی مناسبت
1 1 فروردين عيد نوروز
2 2 فروردين عيد نوروز
3 3 فروردين عيد نوروز
4 4 فروردين عيد نوروز
5 12 فروردين روز جمهوری اسلامی ایران
6 13 فروردين روز طبیعت
7 14 خرداد رحلت حضرت امام خمینی (ره) رهبر کبیر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران (۱۳۶۸ هـ ش) – انتخاب حضرت آیت الله خامنه‌ای به رهبری (۱۳۶۸ هـ ش) *
8 15 خرداد قیام خونین ۱۵ خرداد (۱۳۴۲ هـ ش)
9 22 بهمن پیروزی انقلاب اسلامی ایران و سقوط نظام شاهنشاهی (۱۳۵۷ هـ ش)
10 29 اسفند روز ملی شدن صنعت نفت ایران (۱۳۲۹ هـ ش)
*این مناسبت از سال ۱۳۶۸ هجری شمسی به فهرست تعطیلات رسمی کشور اضافه گردید.
 

 


اوقات شرعى مراکز استان‌ها

در جدول زیر اوقات شرعی مراکز استان‌های ایران برای سال ۱۳۹۸ ارائه شده است

اراك اردبيل اروميه
اصفهان اهواز ايلام
بجنورد بيرجند بندرعباس
بوشهر تبريز تهران
خرم آباد رشت زاهدان
زنجان ساري سمنان
سنندج شهركرد شيراز
قزوين قم كرج
كرمان كرمانشاه گرگان
مشهد همدان ياسوج
يزد    

اوقات شرعى شهرهاى زیارتى

در جدول زیر اوقات شرعی شهر‌های زیارتی برای سال ۱۳۹۸ ارائه شده است.

اوقات شرعی شهر‌های زیارتی خارج از ایران، مندرج در این پایگاه، بر اساس معیار‌های فقهی شیعه محاسبه و تنظیم شده است.


مكه مكرمه مدينه منوره
نجف اشرف كربلاي معلي
دمشق كاظمين
مشهد مقدس سامرا
قم  
 

 


خورشیدگرفتگی‌های سال ۱۳۹۸

♦خورشیدگرفتگی کلی. سه شنبه ۱۱ تیر. غیر قابل رؤیت در ایران
این گرفتگی در بیشتر مناطق آمریکای جنوبی، بخشی از آمریکای مرکزی و اقیانوس آرام قابل مشاهده است.

♦خورشیدگرفتگی. پنج شنبه ۵ دی. قابل رؤیت در ایران
این خورشید‌گرفتگی از نوع حلقوی است که در ایران و بسیاری از نقاط جهان به صورت جزیی دیده می‌شود. در تهران، ماه حداکثر ۶۱ درصد از قرص خورشید را می‌پوشاند و قرص گرفتۀ خورشید در حالی طلوع می‌کند که مراحل باز شدن را سپری می‌کند. در تهران، گرفتگی در ساعت ۸ و ۲۳ دقیقه پایان می‌یابد. زمان و حداکثر میزان پوشیدگی در سایر نقاط ایران با تهران متفاوت است. این مقدار از حداکثر ۸۶ درصد در جزایر خلیج فارس تا حداقل ۴۶ درصد در شمال شرق کشور متغیر است. این گرفتگی در آسیا، بخش‌هایی از شمال و غرب استرالیا، بخشی از شمال شرق آفریقا، به صورت جزیی و در بخشی از عربستان سعودی، قطر، امارات متحده عربی، عمان، جنوب هند، سریلانکا، مالزی، سنگاپور، اندونزی، فیلیپین و برونئی به صورت حلقوی قابل مشاهده است.


ماه گرفتگی‌های سال ۱۳۹۸

♦ماه‌گرفتگی جزیی. چهارشنبه ۲۶ تیر. قابل رؤیت در ایران
آغاز گرفتگی: ۳۲ دقیقه بامداد
حداکثر: ساعت ۲ و ۱ دقیقه بامداد
پایان گرفتگی: ساعت ۳ و ۳۰ دقیقه بامداد
حداکثر پوشیدگی قرص ماه: ۶۷ درصد
این گرفتگی در آمریکای جنوبی به جز بخشی از شمال غرب آن، اروپا، آسیا به جز شمال شرق آن، آفریقا و استرالیا دیده می‏شود.


 تاریخ تقویم در ایران و کشور‌های اسلامی

بررسی انواع گاه‌شماریهای رایج در کشورهای‌اسلامی، بحث مفصلی است که از زوایای گوناگون می‌توان آن را مطرح کرد. بسیاری از این گاه‌شماریها، با ارکانی مختص تمدن‌اسلامی، در کشورهای اسلامی به وجود آمده و برخی ازگاه‌شماری‌ها نیز، بدون داشتن مظاهری از تمدن اسلامی، درسرزمینهای غیراسلامی پدید آمده، اما در برخی کشورهای‌اسلامی رواج یافته است.

در این مقاله، پس از طرح مسائل کلی در باره واژه تقویم و ارکان گاه‌شماریها، گاه‌شماریهای رایج در سرزمینهای اسلامی در دو تقسیم‌بندی عمده بررسی شده است:
۱) بر اساس سرزمین‌ها و گاه‌شماریهای رایج در آن‌ها (تقسیم‌بندی جغرافیایی، بخشهای‌۳ تا ۵ مقاله)
۲) بر اساس گونه‌های مختلفی از گاه‌شماری‌ها با ارکان غیر اسلامی که در سرزمینهای اسلامی رواج داشته یادارند (تقسیم‌بندی موضوعی، بخشهای ۶ تا ۸ مقاله).
بر این اساس، این مقاله شامل این بخشهاست‌:

۱) واژه‌شناسی
۲) ارکان گاه‌شماری‌ها
۳) گاه‌شماری در کشورهای عربی
۴) گاه‌شماری در ایران
۵) گاه‌شماری در دیگر کشورهای حوزه تمدن اسلامی
۶) گاه‌شماری دوازده حیوانی
۷) گاه‌شماری سلوکی‌
۸) گاه‌شماریهای یهودی و مسیحی‌
۹) تاریخگذاری اسناد
۱۰) گاهنامه‌/ تقویم‌
۱۱) تبدیل تاریخ‌
۱۲) گاه‌شماری در ادب فارسی‌
۱۳) گاه‌شماری و فرهنگ

 

 

 

 

 

مبانى تقویم هجرى شمسى

تقویم هجری شمسی

تقویمی که ما از آن استفاده می‌کنیم، یکی از دقیقترین و مناسبترین تقویم‌های جهان است، اما متاسفانه فقط اندکی از ما آن را به خوبی می‌شناسیم و تاریخچه به وجود آمدن آن را می‌دانیم. برای مثال، برخلاف تصور عموم، تقویمی که امروز از آن استفاده می‌کنیم، قدمت ۱۳۸۶ ساله ندارد، بلکه در همین دو قرن اخیر تدوین شده است. ابتدا با مفهوم سال شمسی حقیقی آشنا شوید.

سال شمسی حقیقی

مدت زمان بین دو عبور متوالی مرکز خورشید از نقطه اعتدال بهاری است و مدت متوسط آن در ساعت ۱۲ زیجی تاریخ صِفر ژانویه ۱۹۰۰ میلادی، ۲۴۲۱۹۸۷۸/۳۶۵ شبانه‌روز یا معادل ۳۶۵ شبانه‌روز و ۵ ساعت و ۴۸ دقیقه و ۹۷/۴۵ ثانیه حساب شده است. مدت متوسط سال شمسی حقیقی، ثابت نیست و سالانه معادل ۰۰۰۰۰۰۰۶۱۴/۰ شبانه‌روز یا ۰۰۵۳۰/۰ ثانیه از مدت متوسط سال شمسی حقیقی کاسته می‌شود. مدت متوسط سال شمسی حقیقی ثابت نیست و بر اثر تغییرات تعدادی از مشخصه‌های نجومی، تغییر می‌کند. (صیاد ۱۳۷۳، ص. ۲۹)

تقویم هجری شمسی بُرجی

اولین بار عبارت «هجری شمسی» در تقویم رسمی سال ۴-۱۳۰۳ هجری قمری آمد. این تقویم را عبدالغفارخان نجم الدوله (۱۲۵۹ - ۱۳۲۶ ق) استخراج کرده بود که در بالای صفحات آن برای نخستین بار عبارت سال هجری شمسی ۱۲۶۵ به چشم می‌آید. البته عبدالغفارخان نجم الدوله در سال‌های بعد و در تقویم‌های آن روزگار که به صورت دفترچه‌ای منتشر می‌شد، ستون جدیدی برای روز‌ها و دوازده برج حَمَل، ثور، ... و حوت، به طور مرتب درج می‌کرد و بدین ترتیب وی برای اولین بار تقویمی را اختراع و ابداع کرد که امروزه به نام «تقویم هجری شمسی بُرجی» معروف شده است. تا قبل از این تاریخ، تقویمی که اساس آن شمسی و مبداء آن هجرت حضرت محمد (ص) از مکّه به مدینه باشد، در ایران رایج نبوده است. (صیاد ۱۳۷۵، ص. ۱۱۱)

مبدا تقویم هجری شمسی بُرجی، اول بهار سال شمسی است که در آن هجرت حضرت محمد (ص) از مکّه به مدینه اتفاق افتاده است. این مبداء مطابق روز جمعه ۱۹ مارس ۶۲۲ میلادی (یولیانی) است. آغاز یا لحظه تحویل سال، (لحظه عبور مرکز خورشید از نقطة اعتدال بهاری نیمکره شمالی) دقیقاً با محاسبات نجومی تعیین می‌شود. به این جهت، اولین روز سال همیشه بر روز اول بهار منطبق است. این سال از لحاظ استفاده در زندگی روزمره، شامل ۳۶۵ شبانه‌روز در سال کبیسه است. نام ماه‌های این تقویم (برجها)، به ترتیب همنام با دوازده صورت فلکی قدیمی منطقه‌البروج است. (جدول ۱) تعداد شبانه‌روز هر برج برابر با مدت حرکت مرکز خورشید در همان برج که به علت حرکت ظاهری غیریکنواخت مرکز خورشید روی مدارش از ۲۹ تا ۳۲ شبانه‌روز تغییر می‌کند. در ضمن این امکان وجود داشت که تعداد شبانه‌روز‌های هر یک از بروج از سالی به سال دیگر تغییر کند.

نوروز (اولِ حَمَل) و کبیسه‌های تقویم هجری شمسی برجی از طریق محاسبه لحظه تحویل سال و مقایسه آن با لحظه ظهر حقیقی تعیین می‌شود. سال کبیسه هر چهار و گاهی هر پنج سال یکبار اتفاق می‌افتد. دوره دوم مجلس شورای ملی ایران در ماده ۳ قانون محاسبات عمومی، مصوب ۲۱ صفر ۱۳۲۹ مطابق ۲ حوت ۱۲۸۹، تقویم هجری شمسی بُرجی را به عنوان مقیاس رسمی زمان در محاسبات دولتی پذیرفت (صیاد ۱۳۷۳، ص. ۲۹).

 

رديف نام معني
1 حَمَل بره
2 ثور گاو
3 جوزا دوپيكر
4 سَرَطان خرچنگ
5 اسد شير
6 سنبله خوشه
7 ميزان ترازو
8 عَقرب كژدم
9 قوس كمان، كماندار
10 جَدي بزغاله
11 دَلو آب‌دهنده، آبكش
12 حوت دوماهي
جدول 1

تقویم هجری شمسی

تقویم هجری شمسی که هم اکنون تقویم رسمی کشور است، ازهر لحاظ به جز در نام و تعداد شبانه روز‌های ماه‌ها همانند تقویم هجری شمسی بُرجی است. نام ماه‌های تقویم هجری شمسی ریشه اوستایی دارند: «دی» یکی از القاب اهورامزدا و نام ۱۱ ماه بقیه، اسامی فرشتگان و یاوران اهورامزدا است (جدول ۲).

 

رديف نام معني
1 فروردين نيروي پيش‌برنده
2 ارديبهشت راستي و پاكي
3 خرداد كمال و رسايي
4 تير باران
5 مرداد جاودانگي و بي مرگي
6 شهريور كشور برگزيده
7 مهر عهد و پيمان
8 آبان آبها
9 آذر آتش
10 دي آفريدگار، دادار
11 بهمن انديشه نيك
12 اسفند فروتني و بردباري
جدول 2

ماه‌های فروردین تا شهریور ۳۱ شبانه روز، ماه‌های مهر تا بهمن ۳۰ شبانه روز و ماه اسفند در سال‌های عادی ۲۹ و در سال‌های کبیسه ۳۰ شبانه روز است. نوروز (اول فروردین) و کبیسه‌های تقویم هجری شمسی از طریق قاعده نوروز تحویلی- محاسبه لحظه تحویل سال و مقایسه آن با لحظه ظهر حقیقی را برای نصف النهار رسمی ایران- تعیین می‌شود. طول جغرافیایی نصف النهار رسمی ایران ۵/۵۲ درجه شرقی است. در اینجا یکی از دو حالت زیر ممکن است اتفاق بیفتد:

الف- اگر لحظه تحویل سال، بین بعد از ظهر سیصد و شصت و پنجمین و قبل از ظهر سیصد و شصت و ششمین روز سال واقع شود، سیصد و شصت و ششمین روز سال را نوروز، و سال تمام شده را عادی به حساب می‌آورند
ب- اگر لحظه تحویل سال، در بعد از ظهر سیصد و شصت و ششمین روز سال واقع شود، سیصد و شصت و هفتمین روز سال را نوروز، و سال تمام شده را کبیسه به حساب می‌آورند. (صیاد ۱۳۷۳، ص. ۳۰)
بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که کبیسه‌های تقویم هجری شمسی تثبیت شده نیستند و به صورت هر چهار و گاهی هر پنج سال یکبار اتفاق می‌افتند (برای اطلاع از نظرات مختلف درباره آرایه کبیسه‌های تقویم هجری شمسی رجوع کنید به قاسملو ص. ۹۳- ۱۴۳).

در دوره پنجم مجلس شورای ملی ایران بر اساس قانونی (مصوب ۱۱ فروردین ۱۳۰۴ هجری شمسی)، بروج به ماه‌های فارسی تغییر یافتند و از نوروز ۱۳۰۴، تقویم هجری شمسی به عنوان تقویم رسمی کشور، جایگزین تقویم هجری شمسی بُرجی شد (عبدالهی، ص. ۳۳۱).

برتری‌های تقویم هجری شمسی

تقویم هجری شمسی از لحاظ نجومی و طبیعی، از بهترین و دقیقترین تقویم‌های جهان است. دلایل برتری این تقویم را می‌توانیم به این ترتیب بیان کنیم:

الف- مدت سال شمسی، نوروز و کبیسه‌های تقویم هجری شمسی، دقیقاً بر مبنای محاسبات نجومی تعیین می‌شود. تقویم هجری شمسی، تنها تقویم متداول در جهان است که علاوه بر کبیسه‌های چهارساله، کبیسه پنج ساله نیز دارد. وجود کبیسه‌های پنج ساله، باعث انطباق دایمی و دقیقتر تقویم هجری شمسی با فصول طبیعی می‌شود.
ب- تعداد روز‌های ماه‌های تقویم هجری شمسی مبنای نجومی و طبیعی دارد. به عبارت دقیقتر، تعداد روز‌های ماه‌ها با مدت حرکت ظاهری غیربکنواخت مرکز خورشید روز دایره البروج و عبور از دوازده صورت فلکی منطقه البروج، هماهنگی کامل دارد. مرکز خورشید، نیمه اول مدار ظاهری خود (شامل فصول بهار و تابستان) را در مدت ۱۸۶ شبانه‌روز و نیمه دوم مدار ظاهری خود (شامل فصول پاییز و زمستان) را در سال‌های عادی و کبیسه، به ترتیب در ۱۷۹ و ۱۸۰ شبانه‌روز طی می‌کند.
ج- آغاز سال تقویم هجری شمسی، با سالگرد تولد بهار و آغاز شکوفایی دوباره طبیعت شروع می‌شود. در سیر تاریخچه تحول تقویم در جهان، هرگز تقویمی که اغاز سال آن همواره با آغاز بهار شروع شود، در هیچ مدرک و سند و یا ماخذ نجومی، تاریخی، دینی و ... ذکر نشده است.
منابع:

عبدالهی، رضا. تاریخِ تاریخ در ایران، تهران، ۱۳۶۶
صیاد، محمدرضا. «پیدایش و سیر تحول تقویم هجری شمسی»، میراث جاویدان، ویژه تاریخ علم در اسلام و ایران، سال ۴، شماره ۳ و ۴،۱۳۷۵، ص. ۱۰۹ – ۱۱۸.
صیاد، محمدرضا. «تقویم هجری شمسی»، نجوم، سال ۳، شمارة ۱۱، مهر ۱۳۷۳، ص. ۲۹-۳۱.
قاسملو، فرید. «مقایسه روش‌ها و معادلات مختلف برای اعمال کبیسه‌های گاهشماری هجری خورشیدی در منابع مختلف»، مجله تاریخ علم، شماره پنجم، ۱۳۸۵، ص. ۹۳ -۱۴۳.

 

برچسب ها: تقویم ۹۸
اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار