در حالی که جامعه ایران شاهد رشد شتابان نسبت جمعیت سالمندی است و هزینه های سنگین اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی آ‌ینده جامعه ایران را تهدید می کند، هیچ برنامه مشخصی برای پیشگیری از مشکلاتی که بروز آن در آ‌ینده نزدیک قطعی است به چشم نمی خورد.
کد خبر: ۷۸۴۳۹۶
تاریخ انتشار: ۰۹ مهر ۱۳۹۸ - ۱۲:۲۳ 01 October 2019

روز نهم مهر ماه (اول اکتبر) هر سال روز سالمند نامگذاری شده است. بر اساس اعلام مرکز آمار ایران هم اکنون حدود 9.3 درصد جمعیت حدود 80 میلیونی ایران سالمندان بالای 60 سال هستند و با توجه به کاهش موالید، افزایش تجرد و کاهش فرزندآوری ایران در سال 1430 با حدود 110 میلیون جمعیت، حدود 30 درصد یعنی بیش از 25 میلیون سالمند خواهد داشت.

افزایش این میزان سالمند یعنی رسیدن به یک جامعه پیر که با کمبود شدید نیروهای کار و مولد مواجه است و معنای آن کاهش رشد اقتصادی و افزایش شدید هزینه ای بهداشتی و درمانی است به خصوص اینکه سالمندان علاوه بر هزینه های درمان نیازمند خدمات مراقبتی و نگهداری نیز هستند.

افزایش سند امید به زندگی ایرانیان از حدود 57 سال به 74 سال در چهل سال گذشته که به دلیل افزایش خدمات بهداشتی از جمله واکسیناسیون و کاهش بیماریهای واگیر، افزایش میزان دسترسی به آب سالم و در عین حال کاهش رشد جمعیت از 3.2 درصد به زیر دو درصد رخ داده همگی دست به دست هم داده که ایران را از یک کشور جوان به سمت یک کشورپیر در دهه های آینده سوق دهد.

اکنون جمعیتی که با رشد 3.2 درصدی در سال های اول دهه 60 متولد شدند و با هجوم به مدرسه بحران کمبود کلاس درس را به وجود آوردند و از اواخر دهه 70 و دهه 80 بحران کنکور و کمبود صندلی دانشگاه را رقم زدند و اکنون به بحران بیکاری، ازدواج رسیده اند دردهه های آینده بحران سالمندی و افزایش بیماری های این دوره را رقم خواهند زد.

علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزیر بهداشت با اشاره به آمارهای استخراج شده از سرشماری سال 95 بیان داشت: 9.28 درصد جمعیت کشور در این سال سالمند بودند که اکنون این میزان به 10 درصد رسیده است و این افراد بیش از 60 سال دارند؛ ضمن اینکه تا حدود 28 سال آینده میزان جمعیت سالمند کشور به 30 درصد خواهد رسید؛ یعنی از هر 3 نفر یک نفر سالمند شده و جمعیت کشور به سمت سالمندی می‌رود.

رئیسی افزود: بیشترین سهم سالمندی در کشور مربوط به استان گیلان و کمترین سهم سالمندی مربوط به سیستان و بلوچستان است، ضمن اینکه استان‌های البرز و مازندران از نظر رشد پیر شدن جمعیت در صدر قرار داشته و کمترین رشد سالمندی نیز مربوط به استان گیلان است.

رئیسی با بیان اینکه 94 درصد سالمندان بیمه پایه دارند، گفت: 31.34 درصد سالمندان تحت پوشش بیمه تکمیلی هستند؛ ضمن اینکه نیاز سالمندان به بستری شدن دو برابر افراد عادی جامعه است.

وی با اشاره به نحوه گذران اوقات روزمره سالمندان، خاطرنشان کرد: سالمندان اوقات خود را به ترتیب صرف مراقبت شخصی، گذران وقت و بیکار بودن، کار در خانه، فعالیت‌های مذهبی، اجتماعی و داوطلبانه می‌کنند؛ ضمن اینکه 12 درصد سالمندان نیز دارای شغل هستند.

افزایش بیماری در بین سالمندان

معاون بهداشت وزیر بهداشت با اشاره به دلایل عمده مرگ و میر در سالمندان ابراز داشت: بالاترین علت مرگ و میر در افراد 60 تا 69 سال در مردان و زنان بیماری‌های قلبی، دیابت، کلیوی و سرطان‌هاست.

رئیسی با اشاره به اینکه میزان شیوع فشار خون افراد بالای 60 سال 34.5 درصد است، افزود: از این تعداد افراد دارای فشار خون کمتر از 40 درصد آنها تحت کنترل هستند، ضمن اینکه میزان شیوع دیابت در افراد بالای 60 سال حدود 11 درصد است در حالی که کمتر از 40 درصد این تعداد تحت کنترل هستند.

وی از شیوع 33 درصدی چربی خون در افراد بالای 60 سال خبر داد و گفت: 60 درصد این افراد خدمات دریافت می‌کنند؛ضمن اینکه 22 درصد سالمندان دچار چاقی بوده، 36 درصد اضافه وزن داشته و 4 درصد لاغر هستند.

معاون بهداشت وزیر بهداشت با بیان اینکه 56.5 درصد سالمندان فعالیت فیزیکی ناکافی دارند، گفت: 21 درصد سالمندان سابقه مصرف دخانیات داشته، ضمن اینکه 26 درصد سالمندان نیز در سال گذشته حداقل یک بار زمین خورده و دچار شکستگی شده‌اند.

رئیسی با اشاره به انجام مطالعات در سال 95، بیان داشت: حدود 60 درصد سالمندان دارای مشکلات دهان و دندان هستند؛ ضمن اینکه 40 درصد از سالمندان از عینک استفاده کرده و 82 درصد سالمندان نیز در این مطالعه ابراز داشتند که از زندگی خود رضایت دارند و 45 درصد سالمندان نیز دچار مشکلات خواب هستند.

معاون بهداشت وزیر بهداشت با اشاره به برنامه‌های وزارت بهداشت برای سالمندان ‌‌‌‌‌‌یادآور شد: 45 برنامه برای سالمندان تهیه و تدوین شده است که از جمله آنها ابلاغ بسته خدمت غیر پزشک سلامت سالمندان به دانشگاه‌ها، طراحی استانداردهای فضای فیزیکی مراکز بهداشتی درمانی و بیمارستانی متناسب با سالمندان و طراحی 40 پودمان مجازی آموزشی سالمندی برای پزشک خانواده و نیز تشکیل کمیته‌های تغذیه، سلامت روان در حوزه‌های مختلف خدماتی است.

رکود اقتصادی در بحران سالمندی

مجید شیخی کارشناس اقتصاد نیز درباره بحران سالمندی به خبرنگار الف گفت: از سال 2008 بحران بزرگی کشورهای غربی را فراگرفته و به علت لاپوشانی کسی به این نکته توجه ندارد که یکی از عوامل این بحران پیری جمعیت است که جامعه ما را هم تهدید می کند.

وی افزود: در برخی از این کشورها مثل ایتالیا یا برخی کشورهای اروپای شمالی نرخ رشد جمعیت منفی شده است و برای خروج از این بحران خانم ها و خانواده ها را به روش های مختلف تشویق به فرزندآوری می کنند.افزایش دوبرابری مرخصی زایمان، افزایش مرخصی بچه داری. دادن مرخصی به پدران و انواع امتیازهای دیگر را می دهند تا خانواده ها تعداد بیشتری فرزند بیاورند زیرا آنها خطر پیری را احساس کرده اند.

به گفته شیخی، افزایش هزینه های عمومی، افزایش هزینه های درمانی، افزایش هزینه های بیمه و ازکارافتادگی و کاهش خلاقیت و تولید و بهره وری و رکود اقتصادی ازجمله تبعات پیری جمعیت است.

این کارشناس اقتصاد گفت: پیری جمعیت باعث افزایش سنگین و غیرقابل تحمل هزینه های خانوار می شود و چون بسیاری از خانواده ها توان تحمل این هزینه ها را ندارند این هزینه به دولت منتقل می شود. ازطرفی کاهشن نیروی کار جوان باعث می شود دستمزد نیروهای کار افزایش پیدا کند.

وی افزود: کشوری که جمعیت پیر دارد نمی تواند استقلال سیاسی, اقتصادی و فرهنگی خودش را حفظ کند. تولید، بهره وری و ارزش افزوده افت پیدا می کند بنابراین دولت باید با نگاه به کشورهایی که این تجربه را دارند برای پیشگیری ازاین وضعیت برنامه ریزی و اقدام کنند.

او ادامه داد: طرحی که در دهه 60 با شعار دوتا بچه کافیه و فرزند کمتر زندگی بهتر اجرا شد، طرح نادرستی بود که امروز تبعات و خطرات آن ر ا بیخ گوشمان احساس می کنیم. این طرح خیانت به کشور بود و اگر مسئولان فعلی هر چه زودتر برای افزایش فرزندآوری کاری نکنند آنها هم به کشور خیانت کرده اند.

شیخی گفت: الان در دنیا اتکای اقتصاد بر نیروی خلاق و جوان است اما وقتی مسئولان مشغول فعالیت‌های دلالی خودشان هستند. کار و اشتغال کافی ایجاد نشود تا ازدواج و فرزندآوری بیشتر شود.

وی افزود: افزایش سالمندی هزینه های مختلفی به جامعه تحمیل می کند. ساده ترین و اولیه ترین آنها هزینه های درمانی است زیرا به طور طبیعی میزان بیماری در بین سالمندان بیشتر است.

شیخی اضافه کرد: بیماری های قلبی و عروقی، سکته، دیابت، بیماری های اسکلتی، آلزایمر و ... در بین افراد پیر به مراتب بیشتر است و قطعا سرانه هزینه درمان آنها از میانگین سرانه درمان بیشتر است.

شیخی گفت: با ضرب سرانه درمان بر تعداد جمعیت سالمند در افق آینده بار مالی هزینه های درمانی سالمندی قابل محاسبه است که با به آن باید هزینه های تامین اجتماعی، بیمه بازنشستگی، هزینه های نگهداری سالمندان و هزینه های افت رونق تولید و بهره وری را هم اضافه کرد که عدد بسیار بزرگی می شود به خصوص اینکه تغییرات سبک زندگی و تکنولوژی به مرور نیازها و هزینه های جدیدی را هم به وجود می آورد که روز به روز افزایش پیدا می کند.الف

 

اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار