در یادداشتی در عصر ایران به قلم سعید منصور افشار می‌خوانیم: «بیش از دو ماه است که ویروس کرونا - کوید۱۹ - تقریبا صدها میلیون از جمعیت جهان را گرفتار کرده و هزاران نفر را به کام مرگ فرستاده و می‌فرستد.
این نوشتار تلاش دارد بدون اشاره به علل پیدایش یا راه‌های درمان و پیشگیری، پیامدهای این بیماری کشنده و خطرناک را در جهان به بحث بگذارد.
آن چه می توان تقریبا با اطمینان گفت این است که جهان آینده، یعنی پس از کرونا، می تواند متفاوت با اهداف و برنامه های اعلام شده قبلی توسط کشورها، شرکت ها و حتی سازمان های بین المللی باشد. به طور مثال مرزهای جغرافیایی ممکن است دیگر قابل انسداد نباشند. کرونا به سرعت مرزهای رسمی کشور را در نوردیده و هر جا که بخواهد فرود آمده و بیماری را گسترش می دهد.
بر این باورم که دوران پس از کرونا، دنیایی متفاوت با جهان امروز خواهد بود و تغییرات اساسی و گسترده ای در عرصه های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی صورت خواهد گرفت. از هم اکنون می توان حدس زد که جهانی سازی اقتصاد رنگ خواهد باخت و ملی گرایی دولت ها تقویت خواهد شد.
تاریخ خواهد نوشت که عبادتگاه های اکثر جهان توسط یک ویروس تعطیل شدند، تاریخ خواهد نوشت. در مقاطعی بیش از ۸۰ درصد پس‌اندازهای برخی کشورها صرف توزیع اعانه یا کمک خرجی به مردم در دوران قرنطینه و خانه نشینی و بیمه بیکاری شد و ده ها روایت دیگر.
مهم تر از همه اما بخش اقتصادی است. اقتصاد و مدیریت دچار تغییرات زیادی خواهد شد و به نظر می رسد اولین گام در تغییر زیرساخت های موجود و تبدیل آن به اکوسیستم اقتصاد دیجیتال باشد.
اقتصاد مبتنی بر اینترنت نسل پنجم، ماشین های هوشمند و تکنولوژی هوش مصنوعی (AI) رشد پرسرعتی خواهند داشت. شاید پیش بینی ایلان ماسک، مدیر تسلا، زودتر از آن چه وعده داده است، جامۀ عمل بپوشد.
دنیای فردا، دنیای حضور گسترده ربات های هوشمند خواهد بود که حرفه های مختلف از جراحی پزشکی گرفته تا رسیدگی به بیماران و سالمندان، خدمات هتل و رستوران، سیستم توزیع و حمل و نقل و حتی اداره کارخانجات را به عهده خواهند گرفت.
از سوی دیگر، شاهد رشد بیشتر انرژی های تجدیدپذیر، باد و خورشید خواهد بود؛ چراکه یکی از نگرانی ها و دغدغه های مسئولین دولتی و خصوصی در دوران ویروس کرونا آلودگی پرسنل فنی نیروگاه ها و پالایشگاه ها بوده که در صورت به کار افتادن آنها میزان تلفات ویروس چندین برابر می شود.
پیش بینی می کنیم دوران پس از کرونا شاهد بازنگری در سازمان دهی و نوع تجهیزات نیروی انتظامی و نظامی و ارتش های جهان خواهد بود.
تصور می شود ربات ها باز هم در این بخش مشاغل و مسئولیت های بیشتر به عهده گیرند. به عنوان مثال، امکان این که هواپیماها و کشتی ها و ادوات نظامی که توسط هوش مصنوعی هدایت شوند، بیشتر خواهند شد.
و سرانجام تصور می کنم طرفداران حفاظت از محیط زیست باید خوشحال باشند که بالاخره انسان ها پی خواهند برد که صاحب و مالک محیط زیست کره زمین نیستند، بلکه بخشی از آنند!
و اما کلام آخر:
پیشنهاد مهم به جوانان، دانش آموزان و دانشجویان، تغییر بینش و نگرش به روش ها و آموزه های سنتی شان است.
باور دارم تعطیلی مدارس و دانشگاه ها و ... فرصت کم نظیری را نصیب جوانان و علاقه مندان خلاقیت و موفقیت فراهم کرده است.
آنان می توانند با استفاده از فضای مجازی و اینترنت (مدرسه بدون دیوار) خود را برای جهان مدرن فردا، آماده کنند.
این کار نیازمند آمادگی ذهنی، تمرکز، زمان بندی و البته نظم و انضباط سخت است.
دوستان! فرصت کم است، پس از کرونا بیشتر مشاغل کنونی نابود خواهد شد، این منطق تاریخ و سنت اجتماع در حال تحول و تغییرات است.
بیش از یک قرن پیش که ماشین بخار اختراع شد، درشکه چی ها بیکار شدند! فلسفه دوران جدید را باید پذیرفت.
وارد عصر اقتصاد جدیدی می شویم، به خصوص اشخاصی که در جایگاه مقامات و مسؤولان کشور هستند، باید این چالش را بپذیرند. تغییرات پس از کرونا به راهبری هوشمندانه و آگاهانه نیاز دارد.