به گزارش روابط عمومی سازمان نظام پزشکی مشهد، دکتر مسعود زحمتکش به مناسبت روز جهانی سالمندی در جمع خبرنگاران گفت: طبق پیشبینیهای سازمان ملل متحد، تا سال 2050 (1429)، جمعیت سالمندان ایران به حدود 30% کل جمعیت خواهد رسید. این یعنی تقریباً یکسوم جمعیت ایران سالمند خواهد بود؛ بنابراین در سالهای آتی ما با موج تازه ای از نیازهای درمانی این جمعیت روبرو خواهیم شد.
وی با اشاره به اینکه سالمندی یکی از مراحل طبیعی زندگی است گفت: با پیشرفت در حوزههای بهداشت و درمان، میزان مرگومیر کاهش یافته و به تبع آن، امید به زندگی افزایش یافته است. این تغییرات منجر به افزایش جمعیت سالمندان در سراسر جهان شده است. بر اساس گزارشهای سازمان ملل، تا سال ۲۰۵۰، تعداد سالمندان بالای ۶۰ سال در جهان به بیش از ۲ میلیارد نفر خواهد رسید. ایران نیز به سرعت به سمت سالمندی جمعیت در حال حرکت است.
وی به چالشهای سلامت سالمندان اشاره کرد و گفت: با افزایش سن، مشکلات جسمی نظیر بیماریهای مزمن مانند دیابت، بیماریهای قلبی-عروقی، فشار خون و آرتروز شایعتر میشوند. این بیماریها نه تنها کیفیت زندگی سالمندان را کاهش میدهند، بلکه هزینههای درمانی بیشتری را بر سیستم بهداشت و درمان کشورها تحمیل میکنند.
وی افزود: افزایش سن ممکن است منجر به بروز مشکلات روانی مانند افسردگی، اضطراب و تنهایی شود. از دست دادن نزدیکان، کاهش تواناییهای فیزیکی و حس بیفایده بودن میتواند بر سلامت روانی سالمندان تأثیر منفی بگذارد. همچنین سالمندان در جوامعی که خانوادهها به دلیل مشغلههای اقتصادی و اجتماعی فرصت کافی برای مراقبت از آنها را ندارند، با مشکلات اجتماعی مواجه میشوند. بسیاری از سالمندان به دلیل کاهش روابط اجتماعی، دچار انزوا و تنهایی میشوند که این امر میتواند به افزایش مشکلات روانی و جسمی منجر شود.
وی در خصوص راهکارهای ارتقاء سلامت سالمندان گفت: یکی از مهمترین راهکارها برای بهبود سلامت سالمندان، ارتقاء سیستمهای بهداشت و درمان است. باید خدمات بهداشتی به گونهای طراحی شود که به نیازهای خاص سالمندان پاسخ دهد. همچنین ایجاد مراکز تخصصی برای درمان بیماریهای مزمن و ارائه خدمات مشاورهای و روانشناختی برای سالمندان ضروری است. علاه بر این حمایت خانواده و جامعه نقش بسزایی در سلامت سالمندان دارد. باید خانوادهها و جوامع به اهمیت ارتباط و تعامل با سالمندان آگاه شوند و فرصتهای بیشتری برای مشارکت فعال سالمندان در جامعه فراهم شود. تشویق سالمندان به انجام فعالیتهای بدنی مانند پیادهروی، یوگا و ورزشهای ملایم میتوانند به بهبود وضعیت جسمی و روانی سالمندان کمک کنند و خطر بروز بیماریهای مزمن را کاهش دهند.
وی بیماریهای قلبی و عروقی را از شایعترین علل مرگ و میر در میان سالمندان دانست و گفت: مشکلاتی مانند فشار خون بالا، نارسایی قلبی، و گرفتگی عروق میتواند در این سنین بیشتر بروز کند. دیابت در میان سالمندان نیز بسیار رایج است و مدیریت قند خون در این سنین اهمیت بالایی دارد. همچنین سالمندان اغلب به پوکی استخوان دچار می شوند که این موضوع باعث افزایش خطر شکستگی استخوانها میشود، به ویژه در قسمتهایی مانند لگن و ستون فقرات؛ لذا مراقبتهای لازم در این زمینه بسیار ضروری است.
عضو هیات مدیره سازمان نظام پزشکی مشهد به سایر بیماریهای دوره سالمندی اشاره کرد و گفت: آرتروز و دیگر مشکلات مفصلی به دلیل استفاده طولانیمدت از مفاصل و فرسایش غضروفها، بیماریهای مرتبط با چشم مانند آب مروارید و دژنراسیون ماکولا(AMD) ، مشکلات شنوایی مانند کمشنوایی، بیماریهای مزمن ریوی مانند بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) و برونشیت مزمن، مشکلات گوارشی مثل یبوست، سوءهاضمه، بیماریهای کلیوی به علت کاهش عملکرد کلیهها در پی افزایش سن، زوال عقل (دمانس)، پارکینسون، اختلالات خواب و... از مشکلات و بیماریهای شایع دوران سالمندی هستند.
وی در پایان به نرخ رشد جمعیت سالمند (65 سال و بالاتر) در کشور اشاره کرد و بیان کرد: در سال 2011 (1390) حدود 5.2 میلیون نفر از جمعیت ایران سالمند بودند (برابر با 7.9% از کل جمعیت)، در سال 2021 (1400) جمعیت سالمندان ایران به حدود 9 میلیون نفر رسید (حدود 10.5% از کل جمعیت) و پیشبینی میشود که تا سال 2031 (1410)، جمعیت سالمندان به حدود 13 میلیون نفر برسد (حدود 14% از کل جمعیت) از آنجائی که نرخ رشد جمعیت سالمند در ایران بالاتر از نرخ رشد کلی جمعیت است و امید به زندگی در ایران نیز از 59 سال در سال 1979 (1358) به بیش از 76 سال در سال 2020 رسیده است، که یکی از دلایل اصلی افزایش جمعیت سالمند است؛ لذا اتخاذ سیاستهای مناسب برای مدیریت جمعیت سالمند و برنامههای مرتبط با سلامت سالمندان در سالهای پیش رو از ضروریات مهم و اساسی نظام سلامت و دولت خواهد بود.