طرح مباحث جدید در مذاکرات صلح سوریه در ژنو
امروز چهارشنبه مذاکرات صلح سوریه با دیدار نماینده سازمان ملل و نماینده دولت سوریه ادامه پیدا کرد. خروجی مذاکرات امروز اگرچه در ظاهر بر پیشرفت و رسیدن به اشتراک نظرها اشاره دارد، اما پشت پرده مذاکرات امروز بیم و امیدهای فراوانی را در رابطه با آینده سوریه تداعی می کند. مذاکراتی که تاکنون اختلاف اصلی اش بر سر ماندن یا نماندن دولت فعلی سوریه بود، اکنون موضوعاتی نظیر تمامیت ارضی سوریه و ساختار سیاسی آن را به میز مذاکره کشانده است.
امروز چهارشنبه مذاکرات صلح سوریه با دیدار نماینده سازمان ملل و نماینده دولت سوریه ادامه پیدا کرد. خروجی مذاکرات امروز اگرچه در ظاهر بر پیشرفت و رسیدن به اشتراک نظرها اشاره دارد، اما پشت پرده خروجی مذاکرات امروز بیم و امیدهای فراوانی را در رابطه با آینده سوریه تداعی می کند. مذاکراتی که تاکنون اختلاف اصلی اش بر سر ماندن یا نماندن دولت فعلی سوریه بود، اکنون موضوعاتی نظیر تمامیت ارضی سوریه و ساختار سیاسی آن را به میز مذاکره کشانده است.
به گزارش «تابناک» به نقل از خبرگزاری رسمی دولت سوریه (سانا) پس از آنکه استفان دی میستورا، نماینده سازمان ملل روز گذشته با مخالفان دولت سوریه دیدار کرد، امروز بار دیگر با بشار جعفری نماینده دولت بشار اسد دیدار کرد. در این میان، یکی از خبرهایی که از جریان مذاکرات امروز منتشر شد و حاشیه های فراوانی به همراه داشت، موضوع فدرال شدن مناطق کرد نشین شمال سوریه بود.
پس از برگزاری جلسه مشترک امروز، بشارجعفری نماینده دولت سوریه و رمزی عزالدین، معاون نماینده سازمان ملل در مذاکرات صلح در کنفرانس خبری حاضر شدند و ضمن تشریح مباحث مطرح شده در جلسه، مواضع رسمی خود را بار دیگر برای جامعه جهانی مطرح کردند.
بشار جعفری در کنفرانس خبری مذکور با ابراز رضایت از مباحث مطرح شده تأکید کرد: «همه مذاکراتی که با نمایندگان سازمان ملل داشتی،؛ مشروط بر اینکه ملاحظات ما نیز لحاظ شوند مفید و امیدوارکننده خواهند بود».
بشار جعفری در این کنفرانس خبری ضمن اشاره به این موضوع که خروج نیروهای نظامی روسیه از خاک سوریه با هماهنگی کامل دولت سوریه اتفاق افتاد، نسبت به اخبار مربوط به فدرال کردن مناطق کردنشین شمال سوریه به شدت موضع گرفت و گفت: «کردها بخش مهم و قدرتمندی از سوریه هستند و هرگونه اقدام یکجانبه برای جداسازی آن ها از دمشق، نهایتاً یک شکست کامل در مذاکرات خواهد بود».
بشار جعفری در ادامه صحبت های خود ضمن ابراز احترام به خواسته های مخالفین، اضافه کرد: «دولت سوریه تحت هیچ شرایطی حاضر نخواهد شد با گروه های تروریستی که مردم بی گناه را با فجیع ترین حالت ها به قتل می رسانند، مذاکره کند».
از سوی دیگر رمزی عزالدین، معاون نماینده سازمان ملل متحد نیز به نمایندگی از دی میستورا در این کنفرانس خبری حاضر شد و ضمن ناتمام عنوان کردن جلسات امروز افزود: «ما تلاش خواهیم کرد در روز جمعه دوباره با نمایندگان دولت سوریه در رابطه با مباحث موجود رایزنی کنیم. ما با دولت سوریه در شکل و محتوای مذاکرات به هماهنگی رسیده ایم ولی در مورد جزئیات نیاز به بحث بیشتر است».
رمزی عزالدین ادامه داد: «ما امروز و فردا جلسات دیگری را نیز با مخالفان برگزار خواهیم کرد؛ چرا که ما مشتاق هستیم تا آنجا که امکان دارد نقطه نظرات طیف گسترده تری از بازیگران داخلی سوریه را شنوا باشیم».
عزالدین با محترم شمردن حق آن دسته از اهالی سوریه که در خارج از کشور سوریه زندگی می کنند اضافه کرد: «با وجود تمام اختلافات، نقاط اشتراک فراوانی نیز بین گروه های مختلف وجود دارد و تلاش ما این خواهد بود که بر اساس اشتراکات موجود صلح پایدار را در سوریه ایجاد کنیم».
رمزی عزالدین همچنین با اشاره به جلسه هفته آینده جان کری وزیر امورخارجه آمریکا با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، ابراز امیدواری کرد، این دیدار بتواند با توجه به ابزارهای که در اختیار روسیه و آمریکا برای اعمال فشار در تقویت راه حل سیاسی است، یک گام مهم در راستای اجرای مذاکرات صلح باشد.
معاون نماینده سازمان ملل در مورد خبر فدرال شدن مناظق کردنشین شمال سوریه نیز اضافه کرد: «در این رابطه موضع سازمان ملل روشن است. تأکید ما بر حفظ یکپارچگی سوریه است و ما در این خصوص نظری نداریم، چرا که این مهم به تصمیم خود سوری‌ها بستگی دارد».
با این وجود، به نظر می رسد دغدغه مذاکراتی که تاکنون بر روی مباحث حاکمیتی و ماندن یا نماندن بشار اسد قرار داشت، با مطرح شدن مباحثی نظیر فدرال شدن سوریه ابعاد عمیق تری به خود گرفته است و به عبارتی بر روی ساختار و تمامیت ارضی سیاسی سوریه و نه صرفاً دولت حاکم متمرکز شده است.
آنجا که رمزی تلاش کرد این موضوع را مورد تأکید قرار دهد که تمام ملت سوریه، حتی کسانی که در خارج زندگی می کنند، باید در تعیین سرنوشت سوریه لحاظ شوند و آنجا که ابراز امیدواری کرد تا دیدار هفته آینده مقامات سیاسی آمریکا و روسیه بتواند بر روند مذاکرات و فرایند سیاسی تأثیر ویژه داشته باشد، می تواند بیانگر این نکته باشد که اکنون تلاش ها در این راستا است که ابتدا ساختار و تمامیت ارضی سیاسی سوریه و پس از آن دولت مشخص بر اساس خواست اکثریت مردم تعیین شود.
بر این اساس به نظر می رسد رویدادهای فعلی بر پیچیدگی ابعاد مختلف مذاکرات سوریه خواهد افزود؛ چرا که عمیق تر شدن سطح مذاکرات و گمانه ها در مورد فدرالی شدن سوریه، سوالات فراوان دیگری را ایجاد خواهد کرد.
از آنجا که دولت فعلی سوریه بنا به نقل مستقیم بشار جعفری، بحث روی ساختار سیاسی و تمامیت ارضی و از سوی دیگر مذاکره با گروه های تروریستی را به هیچ وجه نخواهد پذیرفت و از سوی دیگر، نماینده سازمان ملل تأکید دارد همه باید در مذاکرات و تصمیم گیری نهایی سهیم باشند، این موارد جای شک و تردیدهای فراوانی را ایجاد کرده است.
نکته دیگر، عکس العمل و واکنش بازیگران منطقه ای نظیر ایران، ترکیه، عراق و عربستان است. به دیگر سخن، هر کدام از این بازیگران بنا به منافع و رویکرد سیاسی ویژه خود بر آیند نتایج مذاکرات را دنبال می کنند و در این رابطه نقطه نظرات مهم و بعضاً متفاوتی دارند.
به هرحال، با توجه به آنچه آمد، باید تا پایان مذاکرات منتظر بود تا مشخص شود که آیا مباحث جدید مطرح شده یک بازی جدید سیاسی برای اعمال فشار بیشتر بر روی دولت سوریه است و یا اینکه تلاشی در جهت رسیدن به اهداف مذاکرات یعنی بر ايجاد صلح پايدار، ايجاد دولت وحدت ملي و فراهم نمودن زمينه برگزاري انتخابات خواهد بود.