محمد فاضلی معاون پژوهشی مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری در یادداشتی در تحلیل عدم رای اعتماد مجلس به حبیب الله بیطرف برای تصدی وزارت نیرو نوشته است:
وزیران زیادی در طول چهار دهه گذشته نتوانستهاند از مجلس رای اعتماد بگیرند، اما رای اعتماد ندادن مجلس به حبیبالله بیطرف، معناهای بسیاری دارد.
حبیبالله بیطرف بطور قطع به این کشور خدمت کرده و اشتباهاتی داشته است که کوچک و بزرگ بودن آنها برای بحث من اهمیتی ندارد، صدای پای آب امروز درگوش سیاست پیچید و مهم این است که سیاستگذاران از این صدا چه چیزی میفهمند و چگونه آنرا راهنمای کار خود خواهند ساخت، رای اعتماد ندادن به حبیبالله بیطرف نشان داد:
- مساله محیط زیست و در راس آن، مدیریت منابع آب از حد مقولهای فنی، مهندسی و بوروکراتیک فراتر رفته و مساله اجتماعی شده است و از مسیر جامعه بر عرصه سیاست تاثیر میگذارد.
- تلاشهای فعالان مدنی، طرفداران محیط زیست و همه آنها که در چند سال گذشته برای اجتماعی کردن مساله آب تلاش کردهاند، بیثمر نبوده و به خیزش آگاهی در عرصه اجتماعی تبدیل شده است. این همان آگاهیای است که امروز رویکردهای متفاوتی به مساله آب را دنبال میکند.
- مساله آب مهمتر از آن شده است که بشود مسئولیت اشتباهات گذشته را نپذیرفت و درباره سیاستها، برنامهها و اقداماتی که برخی سعی میکنند آنها را در هالهای از ابهام نگه دارند، اظهار نظر صریح نکرد و در عین حال بیتوجه به جریانهای اجتماعی حساس به مساله آب، مسیر گذشته را ادامه داد. کسی نمیتواند بگوید «همه چیز درست بوده، حالا چند اشتباهی هم شده است و مهم نیست.» اگر همه چیز درست انجام شده بود و فقط مساله چند اشتباه محاسباتی در میان بود، وضعیت آب چنین حاد نمیشد.
- حبیباله بیطرف حتماً نسبت به آخرین دوره مدیریتش تغییر کرده است و من خود شاهد اظهارنظرهای متفاوت ایشان درباره آب (حداقل در یک جلسه کارشناسی) بودهام. وی اما به درست یا غلط، از روز معرفی شدن به عنوان وزیر پیشنهادی برای وزارت نیرو، به نماد جریان مهندسی- بوروکراتیک حاکم بر مدیریت منابع آب کشور در پنج دهه گذشته بدل شد. بدیهی است که رای اعتماد نگرفتن او هم نخستین مواجهه جدی این جریان مهندسی- بوروکراتیک (هیدروکراسی فنسالار) با جریان تخصصی روبهرشدی است که بر لحاظ کردن ابعاد اقتصادی، محیطزیستی، اجتماعی و سیاستگذارانه در مدیریت منابع آب تاکید میکند.
- ممکن است حبیباله بیطرف درست همان فردی باشد که با تجدیدنظر کردن در دیدگاههای گذشته خود، به دیدگاهی متعادل درباره مدیریت منابع آب دست یافته بود؛ اما تاریخ و بار سنگین آن دست از سر آدمها بر نمیدارد. گفتهاند «ما ممکن است تاریخ را فراموش کنیم، اما تاریخ هرگز ما را فراموش نخواهد کرد.» شاید ما به تاریخ نپردازیم – بالاخص تاریخ سیاستگذاری و نتایج آن – اما تاریخ به ما خواهد پرداخت و ما از خیر و شر آنچه کردهایم در امان نخواهیم بود. وقت آن است که سیاستگذاران به صراحت و با شجاعت، درباره اشتباهات گذشته، عریان سخن بگویند.
- صدای پای آب که در گوش سیاست پیچید، امیدبخش به فعالان مدنی، طرفداران، متخصصان و محققان محیط زیست و حامیان رویکردهای نوین به حکمرانی و مدیریت منابع آب نیز هست؛ تا امیدوارانه، سختکوش و بدون ذرهای خستگی، و چشمدوخته به آیندهای روشنتر، علمیتر و ایجابیتر از گذشته، برای بهبود مدیریت منابع آب و محیط زیست ایران از پای ننشینند. حبیباله بیطرف و همه «بیطرف»ها هم میتوانند در کنارشان باشند، برای ساختن ایرانی آبادتر؛ آنها راههای به اشتباه رفته و تجربههای درست را میشناسند.
- سیاستگذاران محترم، صدای پای آب را که شنیدید، چشمهایتان را نیز بشویید، جور دیگر باید دید.
مسایل و بلایای خوزستان جدی است
همچنین محمد کیانوش راد نماینده دور ششم مجلس شورای اسلامی نیز در یادداشتی نظرش را درباره عدم رای اعتماد بیطرف چنین بیان نموده است:
رای یکپارچه به کابینه اتفاق خوبی است. بی جهت یک موفقیت را به شکست و دلخوری نباید تبدیل کرد.
مساله بحران های زیست محیطی و مشکلات کشاورزان استان های زاگرس نشین جدی و نگران کننده است و درست یا نادرست نمایندگان مخالف بخشی از آن را در مدیریت مهندس بیطرف می دیدند.
در دردمندی و تخصص و خلوص و دلسوزی و شایستگی بیطرف شکی نیست ، اما او حتا دردفاع خود با مردم بلادیده خوزستان همدردی هم ننمود و از کنار مسایل ساده گذشت.
دفاع بیطرف در مجلس کمتر از حد انتظار و ضعیف بود و هم بی توجه به سوالات نمایندگان خوزستان. تلفیق و توجیه علمی و کارشناسانه ی دو سطح تحلیلی در باره منافع ملی و منطقه ای - استانی امری است که کمتر بدان توجه می شود.
تخصص و سلامت و توانمندی حبیب الله بیطرف را حتا اصول گرایان هم اذعان دارند . رای نیاوردن بیطرف را با حساب و کتاب سیاسی بررسی نکنیم.
از مشاوران و همراهان و شخص بیطرف تعجب می کنم که روانشناسی نمایندگان مجلس را درک ننمودند. بحث وعده و وعید و باج خواهی و باج دادن نیست. باج خواستن با دغدغه های درست یا نادرست نمایندگان و تعامل سازنده و امید بخش در حوزه وزارت نیرو متفاوت است.
جلب اعتماد مردم ، نقطه ی بهینه تلفیق منافع ملی و استانی است که با انجام مطالعاتِ آمایش سرزمینی و با نظر کارشناسان و نخبگان ملی و منطقه ای قابل احصاء است . این تنها راهی است تا شاهد کشاکش فعالان مدنی و سیاسی در سطح استان ها و در سطح ملی نباشیم.
مسایل و بلایای خوزستان جدی است. اما کمتر شنیده شده و می شود. از مجلس ششم کرارا وضعیت بحرانی و فاجعه بار خوزستان را گفته ایم ، اما کمتر پاسخ جدی یافته ایم.
مشکلات آب در خوزستان هم واقعیتی انکار ناپذیراست و هم بهانه ی برای اعتراض مردم زجردیده و فعالان مدنی است. مسولان نظام آن را جدی نگرفته اند.
اگر خوزستان دین خود را به اسلام و ایران ادا نموده است ، پس نگذارید مردم خوزستان تنها راه نجات خویش را اعتراض و یا مهاجرت از خوزستان بدانند.
مسایل امنیتی خوزستان رو به تزاید است. بیکاری ، فقر و ده ها مساله اجتماعی و فرهنگی و امنیتی را جدی بگیریم.
مردم خوزستان ، درست یا نادرست ، اکنون همه بدبختی های خویش را در بی آبی می بینند و دریغ از همدردی با مردمی که در کنار کارون تشنه و بی آب اند.
رای نیاوردن بیطرف سیاسی نیست ، آن را در علل دیگری باید جست.
مسایل خوزستان ملی است و رفع آن راه حل های ملی می طلبد.