مرواربافی یکی از رشتههای صنایعدستی است که از تأمین مواد اولیه تا تولید آن در ملایر انجام میشود، اما چینیها در این عرصه نیز وارد شدهاند به طوری که واردات محصولاتشان هنرمندان مروارباف را نگران کرده است.
به گزارش فارس، مروار ترکهای است نازک که تار و پودش با هم گره میخورد و با این گره زیبا، رزق و روزی را برای اهالی به ارمغان میآورد.
مرواربافی؛ هنری است ارزشمند که در دل ملایر رشد یافته و هنرمندانش ماهرانه و ظریف ترکهها را در هم میتنند تا در نهایت هنرشان در ذوق اهالی آن بنشیند.
یکی از آثار صنایعدستی استان همدان در ملایر که دارای قدمتی دیرینه است، مرواربافی است، ترکههای نازکی که کشت شده و پس از برداشت با بافتن آن محصولات مختلفی بدست میاید که علاوه بر استفاده در زندگی روزمره صادرات نیز دارد.
با وجود اینکه این هنر در شمال کشور نیز وجود دارد، اما طبق تحقیقات به عمل آمده مروار کشت شده در شهرستان ملایر از مرغوبیت خاصی برخوردار است که در سایر نقاط کشور همتای آن یافت نشده و حتی منطقه شمال کشورمان نیز از این ترکهها برای سبدبافی خود بهره میگیرند.
مرواربافی که اکنون جایگاه خود را به عنوان یک هنر در ملایر یافته، این روزها علاوه بر این شهر در چندین روستای آن نیز افرادی را به اشتغال گماشته است.
تولید آثار صنایعدستی از مواد اولیه بومی و هنر دست جوانان این مرز و بوم بسیار ارزشمند است و در افزایش اشتغال و جلوگیری از ورود کالاهای خارجی نیز بسیار اثرگذار.
اما امسال که به عنوان سال حمایت از کالای ایرانی نامگذاری شده است، گواهی بر توجه به صنایعدستی است و باید با توسعه کارگاههای کوچک و تولید اقلام تولید داخل، کشور را در مسیری قرار دهیم که به سمت استقلال اقتصادی پیش رود.
اما گویا پای چین علاوه بر سفال به مرواربافی ملایر نیز باز شده و سالانه مقادیر زیادی کالای مرواربافی وارد کشور میشود که هنرمندان و شاغلان در این هنر را نیز نگران کرده است.
بر این اساس جاوید مجیدی یکی از هنرمندان فعال در عرصه تولید محصولات مرواربافی در ملایر با خبرنگار فارس گفتوگویی داشت که در زیر میخوانید.
فارس: از چه سالی در زمینه مرواربافی فعالیت میکنید؟
مجیدی: از سال ۸۵ به صورت تک نفره کار را شروع کردم، هرچند قبل از من هم کسانی در این زمینه فعال بودند، اما بنده به صورت گسترده آن را ادامه دادم.
مواد اولیه آن در خود ملایر کشت و برداشت میشود، همین موضوع باعث شد ایده گستردگی کار به ذهنم خطور کند.
فارس: در حال حاضر چند نفر با شما کار میکنند؟
مجیدی: در شرایط فعلی ۱۲۰ نفر در کارگاههای مرواربافی فعالیت میکنند و سعی داریم که تعداد آن نیز بیشتر شود.
فارس: آیا گیاه مروار در ملایر کشت میشود؟
مجیدی: بله... این گیاه یک سال کاشته شود تا ۲۵ سال قابل برداشت است، کشت آن به صورت قلمه است و آبیاری آن هم به صورت سنتی و هم مکانیزه و قطرهای قابل انجام است؛ برداشت آن نیز هر سال از اواخر مهر تا آذرماه است.
در حال حاضر در روستاهای جوراب، داویجان، حرمآباد و توچهغاز کشاورزانی هستند که به صورت عمده نسبت به کشت مروار اقدام میکنند.
فارس: چند کارگاه مرواربافی فعال است؟
خود من در ۱۰ روستا کارگاه مرواربافی دارم که انواع و اقسام سبد آشپزخانه، سبد گل، سبد تزئینی تولید میشود و در مجموع بیش از ۵۰۰ نوع اقلام تولیدی دارد.
در مشاغل خانگی همه برخی از افراد مواد اولیه را به منزل برده و تولید میکنند که بیشتر زنان سرپرست خانوار اقدام به این کار میکنند.
کار در کارگاه مرواربافی رده سنی خاصی ندارد و در هر سنی به این کار مشغول هستند.
فارس: صادرات مرواربافی به چه کشورهایی انجام میشود؟
مجیدی: در حال حاضر به کشور آذربایجان صادرات صورت میگیرد، اما میتوانیم با افزایش تولید صادرات را به کشورهای بیشتری گسترش دهیم.
سالانه بیش از یک میلیون قطعه تولید از مروار داریم که میتواند بیشتر هم باشد.
فارس: کارگاههای شما تا چه حد مورد حمایت است؟
مجیدی: تسهیلاتی در سال ۹۴ گرفتم، اما در مجموع حمایتها در حد حرف است و حمایتی از هنرمندان فعال در حوزه صنایعدستی نمیشود.
فارس: در بازارچهها و نمایشگاههای داخلی و خارجی شرکت میکنید؟
مجیدی: با توجه به اینکه از تقاضای بازار عقب هستیم، شرکت نمیکنیم، زیرا بازار کشش دارد و جشنوارهها و نمایشگاهها جواب کار ما را نمیدهد، هرچند در معرفی صنایعدستی اثر دارد.
فارس: نمونههایی از مرواربافی ملایر در کشور وجود دارد؟
مجیدی: در شمال کشور هم مرواربافی وجود دارد، اما ترکههای مروار که مواد اولیه این هنر صنایعدستی است، از ملایر به شمال میرود.
هرچند در مواقعی ترکه مروار به صورت خام نیز صادر میشود به طوری که ۷۰ درصد آن به صورت خام و ۳۰ درصد برای تولید مروار مصرف میشود.
فارس: مشکلاتی که در این عرصه وجود دارد، چیست؟
مجیدی: متأسفانه از کشور چین واردات ۵ میلیارد تومانی در زمینه مروار داریم و یکی از ضعفهای ما این است که این محصول از چین وارد میشود که اگر در ملایر تولید شود، ظرفیت خوبی برای ایجاد درآمد، رونق اقتصادی و توسعه اشتغال است.
اقلامی که با مروار در ملایر تولید میشود، در هیچ جای کشور نیست، اما همچنان از چین نیز واردات صورت میگیرد در حالی که افزایش تولیدات در ملایر میتواند برای یکهزار نفر اشتغالزایی داشته باشد.
فارس: و سخن پایانی در این زمینه...
مجیدی: همچنان در زمینه مرواربافی و تولید داخلی کارمان را ادامه میدهیم، چون هدفی داریم و برای آن هدف تلاش میکنیم.
ما هم اکنون ۳۰ درصد راه را رفتهایم و با قدرت ۷۰ درصد راه را نیز خواهیم رفت که فرد موثری برای جامعه باشیم.