مسافت بندر چابهار تاافغانستان ۹۰۰کیلومتر است.این مسافت راه بازرگانان افغان را برای صادرات و واردات کالاهای خود درمقایسه با بندر«کراچی»پاکستان ۸۰۰کیلومترکوتاه‌تر می‌کندوازسوی دیگرهند هم علاقه مند است تااز سواحل مکران خود را به کشورهای آسیای میانه برساند.
به گزارش ایرنا، مسئولان اتاق تجارت و صنایع افغانستان می گویند که تازه ترین توافق نامه توسعه بندر چابهار در سواحل مکران ایران(دریای‌عمان)، نهایی شده و به دلیل اهمیت این بندر راهبردی برای این سه کشور و کشورهای آسیای میانه، تا یک ماه آینده به احتمال زیاد در کابل به امضای مقام های بلندپایه هر سه کشور خواهد رسید.
افغانستان در خشکی محصور شده و بازرگانان این کشور به دلیل مشکلاتی که برای آنان پیش آمده نیاز دارند تا برای واردات و صادرات کالاهای خود به آبهای آزاد از راه دیگری به جز بندر کراچی پاکستان دسترسی پیدا کنند. این کشور در حال حاضر از طریق بندر کراچی محصولات هند را به کشور خود وارد یا از آنجا به آسیای میانه و اروپا صادر می کند.
مقام های بلندپایه افغانستان ومسئولان اقتصادی این کشور بارها تصریح کرده اند که کابل باید به راه های ترانزیتی دیگری به جز مسیرهایی که ناگزیر آنان باید ازخاک پاکستان بگذرند، نیاز دارد تا اقتصاد و نیازمندی‌های ترانزیتی این کشور وابسته به یک کشور نباشد.
بازرگانان افغانستان کالاهای هند را با عبور از مسیرهای پاکستان و افغانستان به کشورهای آسیای میانه منتقل می کنند، اما پاکستان به عنوان رقیب دیرینه هند، به رانندگان کامیون ها اجازه نمی دهد تا کالاهای هندی را با عبور از خاک پاکستان، به مناطق دیگر انتقال دهند و باوجود امضای موافقت نامه ترانزیتی میان دو کشور آنان نمی توانند به راحتی از این مسیر استفاده کنند.
«خانجان الکوزی» نایب رئیس اتاق تجارت وصنایع افغانستان دراین‌باره می گوید: چابهار نزدیک ترین بندر دریایی به افغانستان است و علاوه بر نزدیک بودن نسبت به بندر کراچی پاکستان و بندر عباس ایران، دولت افغانستان را از وابستگی به اسلام آباد رها می کند.
وی می افزاید: اگر چابهار توسعه یابد و فعالیت های ترانزیتی در آن فعال شود، خط آهن کشیده شده و ظرفیت زیربنایی آن برای کشتی‌های با تناژ بالا در این بندر ایجاد شود، افغانستان می تواند با استفاده از این بندر مواد خام و مصرفی را از آسیای میانه به آسیای جنوبی بویژه به هند انتقال دهد.
نایب رئیس اتاق تجارت و صنایع افغانستان می گوید: هند یک کشور بزرگ صنعتی است و از نظر مواد خوراکی و میوه جات بسیار غنی است، اما تجارت محصولات هند با کشورهای آسیای میانه برای بازرگانان ما با چالش مواجه است و پاکستان اجازه نمی دهد تا هند مبادلات تجارتی خود را از مسیر این کشور به آسیا میانه انجام دهد و به همین دلیل اهمیت چابهار یک اهمیت منطقه ای و بین المللی است.
موانع ایجاد شده بر سر راه بازرگانان افغان برای انتقال کالاهای هند به کشور خود یا کشورهای آسیای میانه موجب شده است تا مسئولان اتاق تجارت و صنایع افغانستان از دولت وحدت ملی درخواست کنند که موافقت نامه ترانزیتی میان کابل و اسلام آباد را لغو یا آن را مورد بازنگری قرار دهد و اجازه ندهد پاکستانی ها هم از این مسیر برای انتقال کالاهای خود به آسیای میانه از خاک افغانستان استفاده کنند.
این مشکلات نگاه افغانستان و هند را به سواحل مکران سوق داده است.بخش خصوصی افغانستان بشدت علاقه مندبه گسترش تجارت با ایران است و در حال حاضر منطقه آزاد چابهار۵۰ هکتار زمین دراختیار ۱۳۰شرکت افغان که در یک سال گذشته در این منطقه به ثبت رسیده‌اند، واگذار کرده است.
«عبدالله عبدالله» رئیس اجرایی دولت وحدت ملی افغانستان پیش از سفر سال گذشته خود به هند و پس از بازگشت از سفر سه روزه به تهران که در روز پایانی سفر خود به چابهار عزیمت کرد و با امکانات و ظرفیت های آن آشنا شد، در کنفرانس مطبوعاتی خود از واگذاری زمین به بازرگانان افغان ابراز خرسندی کرد و گفت که در گفتگوهای خود با نخست وزیر هند در باره توسعه ظرفیت های چابهار با وی رایزنی خواهد کرد.
قرارداد همکاری برای مشارکت هند در توسعه فاز یک بندر چابهار ایران اردیبهشت ۱۳۹۴ بین وزیران حمل‌و نقل دو کشور در تهران به امضاء رسید و مطابق این قرارداد، هند ۸۵ میلیون دلار در تجهیز فاز یک طرح توسعه بندر چابهار سرمایه گذاری خواهد کرد و به مدت ۱۰ سال بهره‌برداری از این فاز را برعهده خواهد داشت.
اقدامات اساسی برای تکمیل زیرساخت ها به ویژه احداث خط آهن و توسعه بنادر برای بارگیری و تخلیه کشتی های غول پیکر انجام شده وبه گفته محمدباقر نوبخت معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی، یکی از اولویت های دولت یازدهم توسعه سواحل مکران خواهد بود. سرعت پیشبرد اجرای طرح های در دست اقدام به ویژه خط آهن در این منطقه برای دست یافتن به راهبرد کشور در خصوص استفاده گسترده از مزایای دریا و سواحل آن، دارای اهمیت حیاتی خواهد بود. با توجه به اینکه استفاده ازسواحل مکران برای بازرگانان افغان، یکی از کوتاه ترین، ارزان ترین و با صرفه ترین مسیرها برای تجارت افغانستان با هند و کشورهای آسیای میانه و اروپا خواهد بود، نگاه آنان به این مسیر دوخته شده و هند هم به دلیل روابط غیردوستانه با پاکستان در اندیشه استفاده از این بندر برای بی اعتنایی بیشتر به رقیب دیرینه خود است. استفاده از بندر چابهار در سواحل مکران ایران بعد از ایجاد گشایش های جدید و دور شدن از فضای بی رغبتی سرمایه‌گذاران بعد از اجرای برجام، یک فرصت برای تحول اقتصادی کشورهای منطقه از جمله افغانستان، هندوستان و کشورهای آسیای میانه و پیوستگی اقتصادی میان این کشورها خواهد بود. فرصتی که این کشورها تمایل ندارند استفاده از آن را به تاخیر بیندازند.