تا چند روز آینده شهردار جدید همدان از سوی شورای شهر پنجم معرفی میشود و این پایانی بر فضاسازیهای رسانهای در گمانهزنیها در انتخاب شهردار خواهد بود.
به گزارش ایسنا، پایان گمانهزنیهای رسانهای، آغاز فصلی جدید در مدیریت شهری خواهد بود، مدیریتی که هر چند در ظاهر به ساختمان آجری میدان آرامگاه بوعلی منتهی میشود اما تبعات آن از حمل و نقل عمومی گرفته تا مسائل زیستمحیطی و معماری شهری را درگیر خود خواهد کرد.
شهرداری محل تجمع قدرت است و معلول آن نه کُنشهای سیاسی بلکه وسعت سازمانی، بودجه بالا، سطح تأثیرگذاری در زندگی فردی و اجتماعی و ابزار گسترده در توبیخ و تشویق است.
همه اینها یعنی برای ما باید مهم باشد که چه کسی، با چه برنامهای و از چه طریقی شهردار خواهد شد بنابراین این بهانهای شد تا در دومین میزگرد «جهانشهر» به بررسی شفافیت در روند انتخاب شهردار همدان بپردازیم.
در این میزگرد محمدرضا علیزاده کارشناس شفافیت و دانشجوی دانشگاه امام صادق(ع)، دکتر محمدرضا عراقچیان عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلیسینا و کارشناس معماری و شهرسازی، کامران گردان رئیس سنی پنجمین دوره شورای شهر همدان، حسین فرهادیان دانشآموخته علوم سیاسی دانشگاه تهران و کارشناس رسانه و علی روزبهانی مسئول هیئت نظارت جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه بوعلیسینا، ایسنا را همراهی کردند.
از نکات قابل توجه این میزگرد عدم حضور دکتر ابراهیم مولوی و نرگس نورالهزاده از اعضای فعلی و پنجم شورای شهر با وجود دعوت ایسنا بود. مولوی به علت شرکت در مراسم ختم یکی از آشنایان و نورالهزاده به بهانه حضور در جلسه شورای شهر در این میزگرد حضور پیدا نکردند.
آنچه در ادامه آمده مشروح گزارش این میزگرد است که در دفتر خبرگزاری ایسنا، منطقه همدان، برگزار شد:
** مردم حق دارند از عملکرد وکلای خود در انتخاب شهردار مطلع باشند
محمدرضا علیزاده، کارشناس حوزه شفافیت در این نشست با تأکید بر اینکه باید در شفافیت در دو نهاد شورای شهر و شهرداریها تفکیک قائل شویم چرا که هر یک برای خود شاخصهای متفاوتی دارند، گفت: شفافیت در شوراهای شهر از اهمیت بیشتری نسبت به سایر نهادها برخوردارند چرا که نمایندگان آن به طور مستقیم از طرف مردم انتخاب میشوند و این حق اطلاعاتی عموم مردم است که از عملکرد وکلای خود اطلاع یابند.
وی با اشاره به اهمیت شفافیت اطلاعات اظهار کرد: شفافیت در روند انتخاب شهردار توسط شوراهای شهر یکی از شاخصهای ارزیابی عملکرد شوراهای شهر است.
علیزاده ادامه داد: یکی از مواردی که در فرآیند انتخاب شهردار حائز اهمیت است، انتشار عمومی برنامههای نامزدهای شهرداری برای بررسی و ارزیابی مردم و امکان دسترسی مردم به جلسات بررسی این برنامهها توسط اعضای شورای شهر است.
این کارشناس شفافیت در پاسخ به سوال خبرنگار ایسنا درباره رصد وضعیت شفافیت در روند انتخاب شهرداران در سایر شهرهای ایران عنوان کرد: در تهران بستری برای پخش زنده جلسات شورای شهر از طریق سایت رسمی شورا ایجاد شده که جلسات استماع برنامههای نامزدهای شهرداری تهران نیز از این طریق پخش زنده اینترنتی شد و با استقبال مردم به ویژه کارشناسان حوزه مدیریت شهری مواجه شد.
وی با اشاره به شفافیت در شورای شهر شیراز نیز تصریح کرد: با توجه به اینکه در این شهر بستر پخش زنده اینترنتی نبود، از شبکههای اجتماعی کمک گرفته شد و از اینستاگرام این جلسات به صورت زنده پخش شد.
علیزاده با اشاره به درخواستهای شفافیت در روند انتخاب شهردار هرمزگان نیز اعلام کرد: با وجود درخواستهایی که شد اما متأسفانه شورای شهر هرمزگان با این مسأله مخالفت کرد و این سوال در ذهن ایجا خواهد شد مگر چه چیزی در آن جلسات مطرح میشود که نباید عموم مردم از آن اطلاع یابند.
** در انتخاب شهردار باید سوابق و برنامههای کاندیداها شفافسازی شود
در ادامه دکتر عراقچیان، عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه بوعلیسینا با تأکید بر اینکه شفافیت خط و مشیها و راهبریهای کلی شهرداری همدان نسبت به برنامههای کاندیداهای شهردای در اولویت است، اظهار کرد: کاندیداهای شهرداری نباید در برنامههای خود خط و مشی کلی و راهبردها را ارائه دهند بلکه باید برنامهها برای اجرای سیاستهای کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت شهرداری باشد این در حالیست که در حال حاضر سیاستهای کلی شهرداری همدان شفاف نیست و انتشار عمومی نیافته است.
وی ادامه داد: اهمیت شهرداری تا آنجاست که از لحظه تولد تا زمان مرگ به طور دائم در ارتباط با شهرداری هستیم و این یک امر اجتنابناپذیر است و این حرفها برای این است تا بگویم انتخاب شهردار خیلی حائز اهمیت است.
این مدرس دانشگاه در ادامه با بیان اینکه شهردار باید در یکی از زمینههای مدیریت شهری تخصص داشته و انسان وسیعالمنظری بوده و از قدرت درک و تعامل با تمامی رشتهها و مدیریت قوی برخودار باشد، خاطرنشان کرد: راه شناخت فردی که این ویژگیها را داشته باشد، در شفافیت سوابق و برنامههای نامزدها برای مدیریت شهری است.
وی با اشاره به اینکه باید در انتخاب شهردار دنبال کسانی باشیم که به جایگاه شهرداری اعتبار بخشند، گفت: ممکن است در روند انتخاب شهردار نقصی وجود داشته باشد اما باید امکان ارزیابی کاندیداها را بر اساس معیارها و شاخصها برای همه فراهم کنیم که این امر با شفافیت سوابق و برنامههای کاندیداها امکانپذیر است.
عراقچیان در پایان پیشنهاد داد که جلسات استماع برنامه های کاندیداهای شورای شهر بجای صحن شورا در سالن های بزرگ سطح شهر بررسی شود تا امکان حضور کارشناسان و دغدغه مندان حوزه مدیریت شهری هم وجود داشته باشد.
** متن برنامههای کاندیداهای شهرداری همدان شفافسازی خواهد شد
در ادامه میزگرد کامران گردان، رئیس سنی دور پنجم شورای شهر همدان با اشاره به ارسال برنامهها و سیاستهای کلی دوره چهار ساله پیشروی شورای شهر برای نامزدهای شهرداری همدان تأکید کرد: قرار بر این است کاندیداها تا اول شهریورماه برنامههای اجرایی خود را برای شورا ارسال کنند تا متن این برنامهها را از طریق فضای مجازی در اختیار مردم قرار دهیم.
وی در پاسخ به سوال خبرنگار ایسنا درباره اینکه آیا زمان کافی برای نقد برنامههای نامزدهای شهرداری همدان توسط کارشناسان وجود خواهد داشت یا خیر؟ گفت: عجلهای برای انتخاب شهردار همدان نداریم اما آغاز کار ما از 4 شهریورماه خواهد بود و ممکن است این فرآیند نیز طول بکشد اما فرصت چند روزه برای امکان ارزیابی برنامهها توسط کارشناسان و اساتید دانشگاه وجود خواهد داشت.
وی خاطرنشان کرد: در جلسات استماع برنامههای کاندیداهای شهرداری از رسانههای دعوت خواهیم کرد و امکان حضور خبرنگاران وجود دارد و اگر صداوسیما نیز حضور پیدا کند از آن استقبال میکنیم.
رئیس سنی دور پنجم شورای شهر همدان در انتها اظهار کرد: در صورت درخواست رسانهها حتی امکان پخش زنده جلسات استماع برنامههای کاندیداهای شهرداری از طریق شبکههای اجتماعی وجود دارد.
** شورای شهر همدان ساختاری برای گردش آزاد اطلاعات ندارد
در ادامه این نشست علی روزبهانی، مسئول هیئت نظارت جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه بوعلیسینا با اشاره به اینکه شفافیت یکی از پایههای دموکراسی است، عنوان کرد: شفافیت سریعترین، کمهزینهترین و سادهترین راهحل برای توانمندسازی حکومت، افزایش مشارکت عموم مردم در اداره کشور، افزایش سرمایه اجتماعی، کاهش هزینهها و مبارزه با فساد و رانت است.
وی خاطرنشان کرد: طبق بررسیهایی که از شورای شهر همدان داشتیم، این نهاد نه تنها در شفافیت اطلاعات عملکرد ضعیفی داشته است بلکه هیچ ساختاری برای گردش آزاد اطلاعات هم ندارد.
این فعال دانشجویی با انتقاد از عدم شفافیت در روند انتخاب شهردار همدان تصریح کرد: محرمانه بودن روند انتخاب شهردار باعث میشود حلقه تصمیمگیری بسیار کوچک شود و با انجام اشتباهات بیشتر، مقامات برای حفظ خود هر چه بیشتر در لاک دفاعی فرو میروند و از اینرو به محرمانهتر کردن تصمیمات دست میزنند که این حلقه را کوچکتر میکنند و نتیجه آن، تنزل هر چه بیشتر کیفیت تصمیمگیری خواهد بود.
وی با تفکیک و مقایسه دو رویکرد نظارت سنتی با محوریت دولتی و شفافیت با محوریتمردمی اظهار کرد: در نظارت مبتنی بر شفافیت هزینهها پایینتر، میزان اعتماد مردم بالاتر و اثر بازدارندگی حداکثری نسبت به رویکرد نظارت دولتی مثل نظارت از طریق فرمانداریها و سازمان بازرسی دارد.
مسئول جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه بوعلیسینا با اشاره به نقش جنبش دانشجویی به عنوان مجموعه آرمانگرای واقعبین و نقش آن در مطالبهگری و گفتمانسازی در سطح جامعه تأکید کرد: عملکرد مجموعههای دانشجویی و تشکلهای اسلامی در مطالبه شفافیت در روند انتخاب شهردار همدان ضعیف بوده و با توجه به اهمیت جایگاه شهرداری و ارتباط وسیع آن با مسائل روزمره مردم نیازمند حضور جدی مجموعههای دانشجویی در گفتمانسازی مطالبات رهبر معظم انقلاب در حوزه مدیریت شهری هستیم.
** عملکرد ضعیف رسانهها در مطالبهگری شفافیت روند انتخاب شهردار
حسین فرهادیان، نویسنده، کارشناس رسانه و از فعالان حوزه شفافیت نیز در این نشست درباره عملکرد رسانهها در مطالبه شفافیت در روند انتخاب شهردار همدان اظهار کرد: رسانهها در این دوره از انتخاب شهردار نسبت به این مسأله حساسیتهای بیشتری داشتند که این مسأله هم در رسانههای ملی و هم در رسانههای محلی به چشم میخورد که علت آن بیشتر به خاطر عمومی شدن رسانههای اجتماعی و بخشی هم به خاطر جذابیت خبری که حوزه انتخاب شهردار برای مردم دارد، برمیگردد.
وی در مورد حساسیت رسانهها در انتخاب شهردار همدان ادامه داد: آنچه در فضای رسانهای مورد غفلت قرار گرفته، این است که شهردار باید چه ویژگیهایی داشته باشد و برنامههای او برای اداره شهر چیست در صورتیکه رسانهها بیشتر روی این مسأله حساسیت دارند که چه فردی انتخاب خواهد شد.
این کارشناس رسانه با بیان اینکه شهرداری و شورای شهر شیشهای به یکی از مطالبات مردمی تبدیل شده است، تصریح کرد: برای ما مهم است بدانیم کاندیداهای شهرداری طبق چه سازوکاری و توسط چه کسانی و با چه معیارهایی انتخاب و معرفی شدهاند و این یکی از بخشهایی بوده که نادیده گرفته شده و در رسانهها مطرح نشده است.
وی همچنین یکی از ضعفهای رسانهها در فرآیند انتخاب شهردار همدان را عدم معرفی ویژگیهای یک شهردار خوب و گفتمانسازی برای این مسأله دانست.