اگر هدف از صنعت گردشگری و جذب گردشگر، کسب درآمد باشد باید به شرایط روز جهان، ذائقه، استانداردهای لازم و بروزرسانی برخی خردهفرهنگها توجه ویژه کرد.
بازیها و آیینهای سنتی از جمله داشتههای یک کشور است که میتوان از آن بهعنوان ظرفیتی در جذب گردشگر و درآمدزایی استفاده کرد. اگرچه ایران از این نوع بازیها و آیینهای سنتی بسیار دارد، اما ما با نوعی بیتوجهی از کنار آنها گذشتهایم. ما در ایران مطالعات جامعی در حوزه بازی نداشتهایم و اگر کاری هم انجام شده بهطور پراکنده و غیرمدون بوده و بهطور جدی، بهعنوان فرصتی سودآور در حوزه صنعت گردشگری مورد استفاده و بهرهبرداری قرار نگرفته است.
این در حالی است که کشورهای اسکاندیناوی، ژاپن، کرهجنوبی و... آیینهای بازیمحوری دارند که حتی امروز که پیشرفتهای صنعتی وسیعی را تجربه میکنند، با جدیت برگزار میشود.
بهعنوان نمونه، ژاپنیها آیینی دارند که براساس آن، بچههای ۱۲ ساله بهعنوان فرشته انتخاب شده و لباسهای ویژه میپوشند و به همراه پدرانشان شروع به چوب بازی در سطح شهر میکنند. این بازی در شهر توکیو و بهویژه اوزاکا برگزار میشود و از استقبال مردم برخوردار است. ژاپنیها به این بازیها مقید هستند و حتی از کشورهای دیگر هم برای تماشای این آیین میروند.
در کره جنوبی و چین هم این بازیها در حال احیا شدن هستند و اگر ما همچنین آیینهایی را احیا کنیم در حوزه بومگردی با رشد گردشگران روبهرو خواهیم شد.
باید توجه کنیم که گردشگران با اهداف یکسانی سفر نمیکنند. گردشگران را میتوان به ۵ گروه «تجاری یا بازرگانی»، «فرهنگی»، «تفریحی»، «سیاسی» و «گردشگرانی که در طول مسیر به جهت ترانزیت در کشوری بهعنوان واسط وارد میشوند.» تقسیم کرد.
البته باید توجه داشت که هدف فرد از مسافرت به کشور مقصد، ترکیبی از موارد بالا هم باشد. بیشتر گردشگرانی که به ایران سفر میکنند، گردشگران فرهنگی هستند و اگر این دسته را به گروه گردشگران «آثار باستانی» و «گردشگران علاقهمند به فرهنگ بومی» تقسیم کنیم، بازیهای محلی، برای گروه دوم از گردشگران فرهنگی جذاب خواهند بود و اگر به این شاخه توجه کنیم، گامی در جهت توسعه صنعت گردشگری ایران برداشتهایم.
حال اینکه برخی کشورها با برداشت از داستانهای هزارویک شب به درآمدزاییهای کلانی دست یافتهاند. والتدیزنی با برداشت از داستانهای هزارویک شب ابتدا کارتونهایی ساخت که شهرت جهانی یافت و پس از آن با ساخت شهربازیهایی در مناطق گوناگون جهان و استفاده از این شخصیتهای داستانی به درآمد بالایی دست یافت. آنچنان که گفته میشود شهربازیهای والت دیزنی در طول سال بیش از ۱۰ میلیارد دلار فروش دارند، ضمن اینکه شهربازیها زمینه جذب گردشگر را برای این مناطق فراهم کردهاند.
اما در مقابل، بارها دیده شده که در کشور ما، رسانهها با یک دوربین فیلمبرداری به یک منطقه روستایی میروند و از آنها میپرسند که بازی محلی این منطقه چیست و مردم آن منطقه هم یک نوع بازی از خودشان در میآورند (و حتی گاهی به بهانه چوب بازی به هم آسیب میرسانند) و همان بازی همان جا ثبت تصویری میشود. این مطالعات میدانی کارشناسی شده نیست.
در واقع ایران تا کنون در زمینه درآمدزایی از بازیها کار قابل دفاعی ارائه نداده و این در حالی است که ظرفیت این دست از کارها در کشور ما بالا است. از این رو به نظر میرسد مطالعات در زمینه راهکارهای جذب گردشگر با استفاده از بازیها، آیینها و افسانههای بومی باید بهطور جدی شکل بگیرد و در نهایت به اقدامهای اجرایی منجر شود.