به گزارش «تابناک» روزنامه‌های امروز چهارشنبه یکم شهریورماه در حالی چاپ و منتشر شد که بررسی کمیسیون صنایع و معادن مجلس از کیفیت اینترنت در ایران، رونمایی از پهپاد مهاجر ۱۰ با مداومت پروازی ۲۴ ساعته و چشم انداز بازار خودرو در سایه افت و خیز قیمت‌ها در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.
در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم:
اثر فشار اقتصادی بر افول ارزش‌های اخلاقی
محمدرضا یوسفی شیخ‌رباط طی یادداشتی در شماره امروز شرق نوشت: گزارش‌های رسمی از گسترش سرقت‌های کوچک و بزرگ، نزاع‌های خیابانی، کودک‌آزادی، خشونت نسبت به زنان، احتکار برخی کالا‌های ضروری مردم، انواع کلاهبرداری، رواج دروغ، خیانت در خانواده، خودکشی و مانند آن حکایت می‌کنند. اخبار رشوه، اختلاس‌های بزرگ و کوچک در بانک و گمرک و مانند آن به گوش همگان می‌رسد. وعده‌های دروغین، خلف وعده‌ها، گزارش‌های خلاف واقع نیز به وفور رخ می‌دهد. این‌ها نشانه‌هایی از افول اخلاقی جامعه است؛ اما خطرناک‌تر از این‌همه، بی‌تفاوتی جامعه نسبت به این اخبار است؛ گویی این‌ها مسائل عادی زندگی ما شده‌اند که دیگر حساسیت کسی را برنمی‌انگیزد.
می‌توان علل متعددی برای افول ارزش‌های اخلاقی در جوامع بر‌شمرد؛ اما معضلات مالی و فشار اقتصادی از عوامل مهمی است که در مطالعات تجربی نیز تأیید شده است. وقتی کسی حق دیگری را زیر پا می‌گذارد، تخلف کرده و ارزش‌های اخلاقی را نادیده می‌گیرد، الزاما تحت فشار مالی نیست. با‌وجود‌این، فقر و محرومیت و مشکلات مالی، از‌جمله مهم‌ترین عواملی هستند که می‌توانند نظام ارزش‌های اخلاقی را به هم بریزند. بحران‌های اقتصاد به‌ویژه در صورت تداوم، تا اندازه زیادی در رشد آسیب‌های اخلاقی و اجتماعی در جامعه، نقش دارند. معمولا مردم دوست دارند اخلاقی زندگی کنند؛ اما وقتی شرایط اقتصادی رو به وخامت می‌گذارد و درآمد‌ها کفاف هزینه‌های عادی زندگی را نمی‌دهند، پایبندی به اصول اخلاقی دیگر ساده نیست. نگرانی از دست دادن شغل، ابتلا به بیماری، حقوق پایین و مانند آن بی‌تردید فشار روحی زیادی به فرد وارد می‌کند. در این شرایط، افراد انگیزه عدول از اصول اخلاقی را پیدا می‌کنند؛ اما تنها چیزی که مانع آنان می‌شود، وجدان اخلاقی است. برای بسیاری از مردم ارتکاب رفتار‌های غیراخلاقی در ابتدا آسان نبوده، ندای درون‌شان آنان را آزار می‌دهد. اینجاست که انسان سعی می‌کند وجدان خود را آرام کند. در این شرایط، فرد با توجیهاتی سعی می‌کند از قبح عمل غیراخلاقی خود بکاهد. گاه با این توجیه که به خاطر تأمین ضروریات و حداقل‌های زندگی خانواده ناچارم، گاه با تغییر کلمات مانند تغییر رشوه به هدیه، گاه با این توجیه که همه همین‌طورند، گاه با این ادعا که اقتضای سیستم همین است، گاه با این سخن که دارم حق خودم را از جامعه می‌گیرم و حقم بیش از اینهاست، گاه این توجیه که هزاران میلیارد اختلاس در کشور می‌شود که دزدی من در‌این‌میان گم است و مانند آن، فرد سعی می‌کند تا رفتار خود را توجیه و وجدان خود را آرام کند...
بنابراین با این توجیهات، اقدام به عمل خلاف اخلاق بدون عذاب وجدان رخ می‌دهد و با توجه به شرایط بحرانی جامعه، زمینه پذیرش آن در میان مردم فراهم می‌شود. بدین‌سان از نظر گروه‌هایی از مردم، محرومیت دلیلی موجه برای بی‌اخلاقی خواهد بود؛ و این یعنی معیار‌های ارزیابی عمل اخلاقی در جوامع بحران‌زده نیز آسیب دیده است و مردم قضاوتی منفی نسبت به چنین متخلفانی ندارند.
آسیب چنین وضعیتی به طبقات محروم اختصاص ندارد. در شرایط فشار اقتصادی، حتی طبقاتی که توانایی مالی مناسبی دارند، نیز انگیزه زیر پا گذاشتن اصول اخلاقی را بیشتر پیدا می‌کنند. رفتار‌هایی مانند دروغ‌گویی برای گرفتن بیمه یا برای فرار از مالیات، بزرگ‌کردن کار خود در کار‌های تعمیراتی، نبودن کارتخوان برای گروهی از پزشکان و همه مشاغلی که مشمول اطلاعات نامتقارن می‌شوند، بیانی از محدود‌نبودن انحراف از اصول اخلاقی به اقشار پایینی جامعه است. وجود معیار اخلاقی و بیداری وجدان اخلاقی برای نظارت و کنترل جامعه، تداوم ارزش‌های اخلاقی، انسجام در جامعه، سرمایه و اعتماد اجتماعی را تضمین می‌کند؛ اما جامعه‌ای که حساسیتش را نسبت به دروغ، رشوه، اختلاس، دزدی، کلاهبرداری، خشونت و نزاع‌های خیابانی و مانند آن از دست بدهد، دچار افول ارزشی و اخلاقی شده است. تداوم شرایط بحرانی جامعه می‌تواند به تبدیل ضد هنجار‌ها به هنجار‌های نهادینه‌شده بینجامد. دست‌کم یک دهه رشد اقتصادی نزدیک به صفر، نرخ تورم‌های بالا و رشد بی‌کاری جوانان شرایط زندگی را برای همگان سخت و سخت‌تر کرده است. جمعیت زیر خط فقر حداقل به یک‌سوم جمعیت کشور رسیده است. این امر به رشد زیاد آسیب‌های اخلاقی دامن زده است. در دهه ۹۰، خودکشی ۴۵ درصد، مرگ‌های مشکوک ۱۴ درصد، نزاع‌های فردی ۱۰۱ درصد، سرقت از اماکن خصوصی (منازل و مغازه‌ها) بیش از ۷۰۰ درصد و سرقت از اماکن دولتی ۶۰۰ درصد رشد داشته است. بر‌اساس گزارش رئیس پلیس آگاهی تهران در سال ۱۳۹۹، بیش از ۵۰ درصد سارقان برای اولین‌بار مرتکب جرم شده‌اند. دولت باید به تأثیر رویکرد‌های سیاسی و اقتصادی بر زوال ارزش‌های اخلاقی جامعه بیندیشد. پیامبر در آخرین خطبه خود بر فراز منبر، به راهبران پس از خویش هشدار داد که مبادا به اقداماتی دست بزنند که به فقر مردم منجر شود؛ زیرا که فقر، آنان را از مسیر دین و دینداری خارج می‌کند.
مرگ‌های مشکوک تا گشت شبانه‌روزی ضد فرار!
روزنامه ایران طی یادداشتی در شماره امروز خود به وضعیت گروهک منافقین در آلبانی پرداخت و نوشت: با تداوم وضع وخامت‌بار اعضای گروهک منافقین در اشرف ۳ و درگیری درون‌فرقه‌ای و افزایش میل به فرار در میان اعضا، شورای مرکزی این گروهک برای جلوگیری از تشدید این وضع، مبادرت به راه‌اندازی گشت‌های داخلی شبانه‌روزی کرده است.
به گزارش مشرق به نقل از یک منبع آگاه امنیتی، با حمله پلیس آلبانی به مقر منافقین، این گروهک وارد فاز بحرانی شده و طی هفته‌های اخیر اتفاقات بی‌سابقه‌ای گریبانگیر آن‌ها شده است. در جدید‌ترین رخداد از مقر اشرف ۳ در آلبانی خبر رسیده که بین تعدادی از نیروهای گروهک تروریستی منافقین به دلیل تبعیض و فامیل‌بازی کادر مرکزی برای انتقال به کانادا درگیری فیزیکی شدیدی رخ داده که منجر به مجروحیت تعدادی از نفرات گردیده است. بعد از حمله پلیس آلبانی و تدوام فشار‌های این دولت علیه منافقین و همچنین مخالفت دولت فرانسه با انتقال نیمی از اعضای گروهک به مقری در خاک فرانسه، در نهایت با لابی‌های شکل گرفته قرار شد تا به تدریج اعضای این گروهک تروریستی به کانادا انتقال داده شوند. در خصوص شیوه انتقال نیروها، مژگان پارسایی مسئول مقر اشرف ۳ اعلام کرده بود، در مرحله اول، نیرو‌هایی که دارای اقامت دائم یا گذر موقت کانادا هستند، در لیست جای خواهند گرفت، اما با انتشار لیست مرحله اول معلوم شد که فقط اسامی وابستگان و آشنایان مقامات ارشد در این لیست قرار دارد.
به گفته این منبع امنیتی، این تناقض و تبعیض شکل گرفته، با انتقاد شدید نیروها در جلسه توجیهی با مهدی براعی معروف به احمد واقف (مسئول کمیسیون امور داخل کشور سازمان) همراه بود، به حدی که نیروها تهدید کرده‌اند در صورت صادرنشدن مجوز برای خروج، اقدام به فرار خواهند کرد. بر اساس این گزارش، انتقاد این نیروها با واکنش اعضای لیست مرحله اول همراه بوده و در نهایت به درگیری فیزیکی شدید آن‌ها ختم می‌شود که در نتیجه این درگیری، تعدادی دچار مجروحیت شده و برخی از معترضین هم به دستور براعی بازداشت و تحویل ستاد اطلاعات این گروهک می‌شوند. از سوی دیگر با توجه به تهدید نیروها به فرار از اشرف ۳، کادر مرکزی برای جلوگیری از تکرار فرار‌های مشابه بیجار رحیمی، دستور به راه‌اندازی گشت‌های داخلی مقر در اکیپ‌های ۳ تا ۵ نفره به صورت شبانه‌روزی داده‌اند. گفته می‌شود شرایط پیچیده درون این تشکیلات، موجب انتقاد شدید مریم رجوی سرکرده گروهک به کادر مسئول اشرف ۳ شده است و به همین علت تمام ظرفیت‌های سازمان معطوف به کاهش تنش‌ها و نظارت بر چرایی نشت اطلاعات از اتفاقات روزانه اشرف ۳ به بیرون شده است. البته افزایش سختگیری کادر مرکزی نسبت به اعضای خود و راه‌اندازی گشت و ایست و بازرسی مسبوق به سابقه بوده و در زمان حضور این گروهک در لیبرتی عراق، هنگامی که نیروها قصد تردد خارج از مقر را داشتند، باید از ایست و بازرسی رد می‌شدند.
از ۳۰ خرداد امسال و حمله پلیس ضدتروریسم آلبانی به اشرف ۳ سرعت و شدت ضربات وارده به سازمان آنقدر بالا بوده که اعضای گروهک دچار «فروپاشی تشکیلاتی» شده اند.
وزیر ارتباطات؛ ناراضی از ارتباطات
کیوان نقره‌کار کارشناس فناوری اطلاعات و ارتباطات طی یادداشتی در شماره امروز جهان صنعت نوشت: نزدیک به یک‌سال است که پلتفرم‌های اصلی بین‌المللی که نقش بسیاری در زیرساخت‌های مهم کشور نه‌تن‌ها در حوزه کسب‌وکار بلکه در دیگر عرصه‌ها از جمله فرهنگ، آموزش و سلامت ایفا می‌کنند، بسته شده و نارضایتی فراوانی را ایجاد کرده است. در جلسه روز گذشته مجلس کیفیت اینترنت و شاخص‌های مرتبط با آن مورد بررسی قرار گرفت. زمانی که صحبت از اینترنت می‌شود فقط کسب‌وکار‌های مبتنی بر اینترنت نیستند که دچار مشکل می‌شوند. بسیاری از کسب‌وکار‌ها که سنتی هستند از این فضا برای توسعه کسب‌و‌کارشان استفاده می‌کنند. در بحث آموزش کشور چه در بدنه آموزش‌و‌پرورش و چه در آموزش عالی قریب به ۲۰ میلیون نفر دانش‌آموز و دانشجو درگیر این داستان هستند. از طرفی اصناف سنتی ما نزدیک به ۲۵ میلیون نفر هستند که به صورت مستقیم و غیر‌مستقیم از این فضا استفاده می‌کنند.
در بدنه دولتی هم زیرساخت‌های دولت الکترونیک از این حوزه بهره می‌گیرند. به نظر می‌رسد زیرساخت‌های فناوری فارغ از اینکه شبکه‌های اجتماعی خاصی فیلتر شده باشد، دچار یک ضعف کلان است. یکی از دلایل این ضعف مشکلات فنی است. با توجه به وجود تحریم‌ها و عدم‌بهره‌گیری از دستگاه‌های نو و نبود کارشناسانی که بتوانند به درستی عیوب را تشخیص دهند باعث می‌شود زیرساخت‌ها دچار مشکلات اساسی شود.
بحث دیگری که درخصوص ضعف کیفیت اینترنت مطرح است قیمت‌هایی است که مدام بالاتر می‌رود، اما کیفیت، مطلوب نیست. وزیر ارتباطات درخصوص توسعه فیبر نوری وعده داده بود و از یک برنامه سه‌ساله صحبت کرده بودند. به نظر من اگر به برنامه‌های کوتاه‌مدت فکر و آن‌ها را اجرایی کنیم بسیار بهتر از وعده‌های کلان است. وزیر ارتباطات اشاره کرد که اختلال در شبکه به لحاظ ایجاد جنگ روانی است، ولی به نظر می‌رسد ایشان باید این را بداند که اختلال در اینترنت باعث خرابی اعصاب و روان افراد می‌شود. شاید اگر از این منظر نگاه کنیم که زمانی که فردی کسب‌وکار و زندگی‌اش روی فضای مجازی است ناگهان با یک فیلترینگ گسترده مواجه می‌شود، اعصاب و روان آن به یک فضای جنگی تبدیل می‌شود؛ بنابراین به نظر نمی‌رسد که خودمان فضا را تعطیل کنیم و بعد از آن منتظر تقدیر مردم هم باشیم. خود وزیر هم به این موضوع اشاره کرد که مردم ایران شایسته برخورداری از اینترنت بهتر و باکیفیت هستند، اما به نظر می‌رسد خودش تلاشی نمی‌کند.
از طرفی وزیر ارتباطات گفت که تعدد مراجع تصمیم‌گیر در این حوزه زیاد است. در این زمینه به آقای وزیر حق می‌دهیم. مراکز تصمیم‌گیر در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات بسیار است و کار را سخت می‌کند و گاهی اوقات یکی از این مراکز بدون هماهنگی تصمیم‌گیری می‌کند، اما لازم است وزارت ارتباطات به عنوان متولی حوزه فناوری اطلاعات در کشور پاسخگوی این موضوع باشد.
همچنین آقای وزیر گفت که فیلترشکن‌ها بار زیادی را به شبکه متحمل می‌کند. در این موضوع هم با آقای زارع‌پور هم‌نظر هستیم. اما چه باید کرد؟ زمانی که قدرتی برای مقابله با فیلترشکن فروش‌ها ندارید، پس بهتر است بساط فیلترشکن‌فروشی را با حذف فیلترینگ انجام دهید یا آنقدر کیفیت داخلی را افزایش دهید تا کاربران بخشی از خدمات‌شان را از توسعه‌دهندگان داخلی دریافت کنند، اما به نظر می‌رسد وزارت ارتباطات در هیچ‌کدام از این موضوعات موفق نبوده است. همچنین یکی از دلایل این عدم‌موفقیت حمایت دولت از توسعه‌دهندگان داخلی است. توسعه‌دهندگان داخلی باید به این موضوع توجه داشته باشند که باید رقابت کنند و خودشان در بازار فعالیت کنند تا زنده بمانند. اگر فقط وام و پول تزریق شود شک نداشته باشید که کیفیت لازم به دست نمی‌آید.
از طرفی وزیر ارتباطات اشاره کرد که ما آماده‌ایم با مرکز ملی فضای مجازی همکاری کنیم، اما به نظر می‌رسد با توجه به فیلترینگ «گوگل‌پلی»، «توئیتر» و «یوتیوب» بسیار بعید باشد این اتفاق رخ دهد. وزیر ارتباطات همچنین به افزایش حملات سایبری اشاره کرد که این نکته قابل پذیرش است، اما این حملات در تمام دنیا رواج دارد و بسیاری از کشور‌ها از لحاظ حملات سایبری در امان نیستند؛ بنابراین چقدر خوب است که اگر در مورد این موضوع صحبت می‌کنیم، آمار‌های جهانی را هم مدنظر قرار دهیم و صرفا این را بهانه‌ای نکنیم که فقط ما در خطر هستیم.
در نهایت اگر بخواهیم برای وزیر ارتباطات یک راهکار بگوییم تا تمام مشکلاتش حل شود این است که فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی که مردم از آن‌ها استفاده می‌کنند را باز کند و شک نداشته باشد که تقریبا بیش از ۶۰ درصد مشکلات وزارت ارتباطات و کسب‌وکار‌ها حل خواهد شد.
