داستان بی پایان بلوط های خشکیده ایلام

معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری ایلام گفت: نخستین نمونه های خشکیدگی درختان بلوط سال 88 در جنگل های استان ایلام مشخص و شناسایی و گزارش شد و با توجه به بازدید های میدانی در جنگل های استان، نوع و شدت خشکیدگی انواع واریته های بلوط با روش هایی چون پهنه بندی و نقشه کشی تعیین شد و بلافاصله با ایلام دیگر استان های همسایه  نیز نشانه هایی از خشکیدگی درختان بلوط را گزارش دادند.

و حجت الله فتحی افزود:  هرچند این خشکیدگی در همه استان های منطقه رویشی زاگرس مشاهده شد، اما میزان خشکیدگی درختان بلوط در استان ایلام بیشتر از استان های دیگرمنطقه رویشی زاگرس بود و آسیب دیدگی ناشی از خشک شدن درختان بلوط به صورت پراکنده اما گسترده بود و به همین علت کارشناسان اقدام به آمار برداری ازمناطق آسیب دیده و طبقه بندی این مناطق بر حسب میزان خسارت کردند.

وی یادآورشد: بر همین اساس این مناطق به چهار طبقه به میزان خسارت زیر 25 درصد، 25 تا 50 درصد، 50 تا 75 درصد و 75 تا 100 درصد تقسیم شد که طبق برآوردهای انجام گرفته 50 درصد جنگل های استان از خشکیدگی خسارت دیدند.

وی با بیان اینکه خشکیدگی در میان درختان زاگرس ناگهانی و به یکباره و به شکل یک پدیده اتفاق افتاد، افزود: با توجه به اینکه غالب و عمده درختی زاگرس بلوط  است، بنابراین درختان بلوط بیشترین خسارت را از خشکیدگی متحمل شدند.

معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری ایلام ادامه داد: با پایش های انجام گرفته در استان بیش از 10 درصد درختان بلوط استان به مقداری بیش از 75 درصد ازخشکیدگی آسیب دیدند.

وی یادآورشد: از شش میلیون هکتار جنگل زاگرس  حدود یک میلیون و 130 هزار و 220 هکتار آسیب دیده است و عمق این فاجعه در استان ایلام بوده است به گونه ای که بیش از 64 هزار هکتار جنگل بلوط استان بیش از 75 درصد خسارت دید که بیشترین میزان خسارت مربوط به شهرستان های مرزی به ویژه ملکشاهی، ایلام، دهلران، مهران و ایوان بوده است.

وی با اشاره به اهمیت پدیده ناگهانی خشکیدگی درختان بلوط افزود: مخابره علایم و شدت خشکیدگی درختان بلوط در استان ایلام و دیگر مناطق زاگرسی و بغرنج و حساس بودن این موضوع موجب حضور دانشمندان و کارشناسان متعدد داخلی و بین المللی در جنگل های بلوط استان و منطقه رویشی زاگرس شد.

به گفته وی مواردی چون وجود بیماری زغالی، عامل میکروب خارجی، سوسک چوب خوار،ریز گردهای عربی و فلزات سنگین موجود در گرد و غبار،تغییرات اقلیمی،بارش های اندک وبا دامنه پراکنش نامناسب افزایش دما وضعف فیزیولوژی درختان، عملکرد و آستانه تحمل آنها در برابر خشکیدگی را تضعیف ساخت.

فتحی اضافه کرد: بعد از شناسایی و مخابره خشکسالی و علل آن، کارگروه مقابله، پیگیری و کنترل خشکیدگی و سپس پهنه و آمار بندی مناطق آلوده تشکیل شد و دستور العمل ها و ضوابط فنی ایجاد و به فرخور اهمیت موضوع عملیات های احیایی و پرورش سازی جنگل در مناطق آلوده انجام کرفت.

وی افزود: در گام های نخست قطع و امحای درختان آلوده انجام شد و چاله کنی برای کاشت واریته های مقاوم و سازگار با شرایط اقلیمی به شیوه های جدید جایگزین درختان آلوده شد

معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری ایلام گفت: سال 92 نزدیک به 250 میلیارد ریال برای مقابله با خشکیدگی درختان بلوط منطقه رویشی زاگرس مصوب شده که سهم استان ایلام از این میزان اعتبار 75 میلیارد ریال بود.

وی خاطر نشان کرد: تصویب جنگل کاری به میزان 11 هزار هکتار، سه هزار و 700 هکتار جنگلکاری اقتصادی – مشارکتی مردمی با گونه های اقتصادی، 314 هزار هکتار تولید نهال، 10 هزار هکتار عملیات پرورش و به سازی جنگل، پنج هزار هکتار احیای مناطق آسیب دیده، 2 هزار هکتار سطوح آبگیر و باران در استان انجام گرفته است.  

وی تاکید کرد: موضوع خشکیدگی درختان بلوط و اهمیت حفظ سلامت آنها به اندازه ای مهم بود که ریاست جمهوری در سفر به ایلام از نزدیک وضعیت درختان بلوط استان را مشاهده کرد و نیزاستانداران مناطق رویشی زاگرس برای مقابله با این پدیده در استان ایلام تفاهم نامه همکاری امضا کردند.

فتحی ادامه داد: 30 کارگاه آموزشی و همایش در خصوص خشکیدگی درختان بلوط با حضور افراد و گروه های مختلف بومی و غیر بومی استان برگزار شد

وی با بیان اینکه اقدامات تکمیلی و طرح های پژوهشی برای احیا درختان بلوط و جلوگیری از روند خشکیدگی مورد نیاز است که این طرح های پژوهشی با کمک دانشگاه ایلام، مرکز تحقیفات سازمان جنگل ها،مراکز تحقیقاتی و افراد صاحب فن در حال انجام است.

وی با تاکید این نکته که روند خشکیدگی درختان بلوط متوقف نشده اما این روند شتاب خود را از دست داده و کند شده، گفت: برای جایگزینی درختان آلوده طرح هایی چون توسعه جنگل با نهال، غنی سازی جنگل با گونه های پایدار،افزایش سطوح آبگیر باران، تولید نهال های مقاوم، انجام عملیات پرورشی جنگل در دستور کار اداره کل قرار دارد.

وی افزود: مبارزه منسجم با خشکیدگی درختان بلوط نیازمند اجرا و تصویب توافق نامه های ملی، منطقه ای و استانی برنامه های کوتاه، میان و بلند مدت است که دولت درقالب برنامه های مدون پنج ساله، اعتبارات آن را مصوب کند و البته حضور و مشارکت عملی مردم نیز تاثیر شگرفی در این موضوع دارد.

وی اظهار کرد: اطلاع یابی عمومی از وجود پدیده ناخوشایند درختان بلوط  تاثیرات منفی و سویی بر ساکنان منطقه رویشی زاگراس گذاشت، چرا که عمده اقتصاد مردم این منطقه به درختان بلوط و جنگل های زاگرسی وابسته است./ ز