به گزارش تابناک مازندران، روز 14 آبان سال 243 هجری شمسی برابر با 25 رمضان سال 250 هجری قمری یعنی پنج سال قبل از تولد امام زمان (عج) روز بیعت مردم مازندران با حسن بن زید علوی است و در این روز حکومت علویان تبرستان رسماً آغاز بهکار کرد.
بههمین بهانه 14 آبان از طرف شورای فرهنگ عمومی مازندران به روز مازندران نامگذاری شد که امیدواریم که با دلسوزی و تعهد مسئولان، زوایای زیبا ولی فراموش شده فرهنگ بومی، احیا و در زمینههای مختلف فرهنگی، هنری، علمی و ادبی، شاهد شکوفایی فعالیتهای نو و مستمر باشیم.
با توجه به اینکه مردم مازندران عهدهدار این جریان ولایی و پذیرش حکومت اهلبیت (ع) در ایران اسلامی بودهاند، لذا گرامیداشت این روز بزرگ و توجه به آداب و رسوم مازندرانی باید مورد توجه آحاد مردم در مازندران قرار گیرد.
به همین بهانه دبیرخانه دائمی همایش ملی تشیع و تبرستان که از سال 1390 با هماهنگی استاندار وقت و معاون سیاسی او در بخش مرزنآباد تأسیس شد، اقدام به اجرای برنامههایی در سطوح ملی، استانی و شهرستانی میکند.
امسال نیز پیرو سالهای گذشته برای بزرگداشت روز مازندران اجرای نمایشنامه بزرگ ورود علویان به تبرستان در دستور کار این دبیرخانه قرار گرفت.
این دبیرخانه برای رسیدن به اهداف خویش در مورد برنامهریزی اصولی برای تبیین فرهنگ و رسوم اصیل مازندرانی و بزرگداشت روز مازندران جلسات متعددی را در دستور کار خویش قرار داد.
جلسه بررسی مقدمات برپایی همایش بزرگ بازسازی ورود علویان به تبرستان با حضور استاندار مازندران، مدیران کل اوقاف، تبلیغات اسلامی و ورزش و جوانان مازندران و همچنین فرماندار چالوس، امام جمعه و تعدادی از مسئولان شهر و بخش مرزنآباد در دفتر استاندار برگزار شد.
* مازندران ریشه در تاریخ، دین و فرهنگ ما دارد
استاندار مازندران در این جلسه اظهار کرد: افتخار ما این است که استان مازندران بهنام علویان معطر و مزین شده و این نام در تاریخ، دین و فرهنگ ما ریشه دارد.
ربیع فلاح بیان کرد: برپایی این همایش ضمن اینکه معرفیکننده تاریخ ورود و بیعت علویان به مردم این دیار است، موجب وفاق و همدلی در بین مردم میشود تا با نگاهی واحد به واقعه مهمی چون بیعت و تشکیلات حکومت علویان بنگرند.
وی اضافه کرد: اصل قضیه در برپایی چینی برنامههایی بسیار تحسینبرانگیز است اما در کوتاهمدت نمیتوان آنچنان که باید عمل کرد، در همین راستا بایستی برای برنامه طبق زمانبندی بسترهای لازم را برای برپایی هرچه باشکوهتر برنامههای مربوط به این دبیرخانه اتخاذ کرد.
استاندار مازندران در پایان با تاکید بر اینکه بحث غرب و شرق در این رابطه وجود ندارد و همه استان یکپارچه به این موضوع مهم میاندیشند، گفت: تصویب این همایش در شورای فرهنگی استان میتواند منجر به همکاری و متعهد شدن دیگر دستگاهها در راستای هرچه باشکوهتر اجرای آن شود.
* ردیف اعتباری برای دبیرخانه تشیع و تبرستان
امام جمعه مرزنآباد با اشاره به اینکه یکی از افتخارات مردم مازندران تشکیل نخستین حکومت شیعه ایران در سال 250 هجری قمری است، گفت: مردم رویان قدیم «کلاردشت، نور و کجور» پرچمدار و آغازگر این قیام بودند و از افتخارات آنان این است که هدایت و رهبری قیام علویان تبرستان در این منطقه شکل گرفت.
حجتالاسلام محمود علیخانی با بیان اینکه در تیرماه از سال تبری که مصادف با آبانماه خورشیدی است، روز سیزدهم جایگاه خاصی بین مردم دارد و شب 13 تیرماه مورد توجه است، تصریح کرد: روزی که حسن بن زید «داعی کبیر» وارد مازندران شد و نخستین بیعت با او در شهر سعیدآباد «مرزنآباد کنونی» صورت گرفت، روز 25 ماه مبارک رمضان سال 250 هجری قمری بود.
وی اضافه کرد: در تحقیقی که جمعی از محققان و اساتید مازندران انجام دادند، مشخص شد اینروز مصادف با 14 آبان سال 243 خورشیدی بود که بهنام روز ملی مازندران نامگذاری شد.
امام جمعه مرزنآباد با اشاره به اینکه برای گرامیداشت روز 14 آبان دبیرخانه دائمی همایش تشیع و تبرستان در سال 1390 در مرزنآباد تاسیس شد، خاطرنشان کرد: پس از آغاز بهکار دبیرخانه موضوعات مختلفی در دستور کار قرار گرفت و همایشهای متعدد ملی، استانی و شهرستانی اجرا شد.
وی با اشاره به اهداف برگزاری نمایشنامه بزرگ ورود علویان به تبرستان، خاطرنشان کرد: با توجه به ماندگاری آثار هنری در قالب نمایشنامه اقدام به اجرای این برنامه بزرگ در شهر مرزنآباد کردیم.
علیخانی هدف دبیرخانه تشیع و تبرستان را معرفی صلح و صفای اسلام علوی به دنیا عنوان کرد و افزود: با توجه به اتهام به اسلام علوی مبنی بر اینکه اسلام هر کجا رفته با خشونت رفته است ولی در اسلام با گرایش اهلبیت (ع) چنین چیزی صادق نیست، سعی شد اسلام را با گرایش به اهلبیت (ع) در دنیا بشناسانیم.
وی با اشاره به اینکه امام علی (ع) و امام حسین (ع) با فشار و اصرار مردم به حکومت رسیدند، تصریح کرد: در تبرستان هم مردم با درخواست و نامههای مردم به این دیار آمدند و بهزور وارد خانههای مردم نشدند و در نخستین نقطه ممکن ورودی تبرستان، سعیدآباد «مرزنآباد» منتظر ماندند تا مردم با آنها بیعت کنند.
دبیر همایش تشیع و تبرستان با بیان اینکه یکی از افتخارات اسلام این است که با گرایش اهلبیت (ع) معرفی شد، اضافه کرد: از افتخارات مردم تبرستان است که وقتی مردم در غدیر بیعت علی را شکستند و یا اینکه اگر کوفیان برای امام حسین (ع) نامه نوشتند ولی با او مبارزه کردند، اما مردم تبرستان افتخار میکنند که نامه نوشتند، دعوت کرده و تا آخر بر این یهودیان و نامه و بیعت خویش وفادار ماندند.
وی فضاسازی معنوی، معرفی امامزادگان به نسل حاضر بهجای افسانههای دروغین و احیای هویت دینی و فرهنگی را از مهمترین اهداف دبیرخانه همایش تشیع و تبرستان در اجرای برنامههای مختلف خواند و ادامه داد: استفاده از ابزار هنر بهصورت سمعی و بصری در ترویج تاریخ مذهب تشیع، معرفی شخصیتهای مهم علوی و امامزادگان به نسل حاضر و گرایش شیعه به حکومت اسلامی و نفی تفکر سکولاریسم را از دیگر اهداف این همایشها است.
علیخانی با اشاره به برنامههای اجراشده در روز ملی مازندران در مرزنآباد، یادآور شد: اجرای نمایشنامه بزرگ ورود علویان به تبرستان، پذیرایی، برگزاری مسابقه و همایش بزرگ پیادهروی، اهدای جوایز، نمایشگاه غرفههای سنتی مازندران و استقرار سازههای اصلی برای نشان دادن ورود علویان با ایجاد شهرهای نمادین مانند تبرستان، سعیدآباد، مرزنآباد، کلار، رویان قدیم «کجور» از جمله طرحها و سناریوهای بزرگداشت این روز بود.
امام جمعه مرزنآباد خواستار حمایت بیشتر برای ماندگاری و اجرای این مراسم در سالهای آتی شد و تاکید کرد: با توجه به اینکه اجرای همایش ملی تشیع و تبرستان تمام اهداف فرهنگی، مذهبی، تاریخی و سیاسی را در خود دارد، بنابراین نیاز به حمایت برای تبیین حکومت شیعی و علمایی برای نسلهای آینده دارد.
وی تصریح کرد: دبیرخانه دائمی تشیع و تبرستان تنها دبیرخانه دائمی استان است که از ردیف اعتباری خوبی برخوردار نیست که با توجه به اینکه تاریخ غرب و شرق مازندران را به یکدیگر متصل میکند، بنابراین برای قطع نشدن این رشته نیازمند اتحاد و یکپارچگی و نگاه ویژه مسئولان استانی است.
علیخانی با تاکید بر توجه به برنامههای آینده و نیازهای چارت شورای سیاستگذاری همایش تشیع و تبرستان، خاطرنشان کرد: بهدلیل پراکندگی برنامههایی که زیر نظر نماینده ولیفقیه قرار دارد و بهمنظور عدم موازیکاری و تدوین یک برنامه جامع و همچنین بهدلیل اینکه دبیرخانه روز مازندران در اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی به ثبت رسیده است، قرار دادن این دبیرخانه بهعنوان تنها دبیرخانه دائمی تشیع و تبرستان در غرب استان در ردیف اعتباری و ثبت آن ضروری است.
وی تأسیس پژوهشکده تشیع و تبرستان در نخستین بیعتگاه علویان را مهم خواند و افزود: ساخت فیلم و پویانمایی با توجه به اهمیت کار و پای کار آمدن مسئولان اصلی کشور مانند بنیاد سینمایی و حضور صدا و سیمای کل کشور برای پوشش دادن برنامههای روز مازندران از جمله درخواستهای دبیرخانه تشیع و تبرستان است.
علیخانی با بیان اینکه معرفی علویان تبرستان و تبیین آن برای نسلهای بعدی جای کار دارد، گفت: با توجه به وجود علاقهمندان حوزه هنری از صنعت فیلم و سینمای کشور میخواهیم که در حمایت از این هنرمندان برای اجرای کارهای شاخص در این حوزه تلاش کنند.
وی در پایان با تاکید بر اینکه تشیع و تبرستان باید در تمام شهرها و روستاهای استان مازندران جدی گرفته شود، گفت: بهدلیل وجود علاقهمندان به کار در زمینه تبرستان و علویان از مسئولان دستاندرکار ایجاد پژوهشکده تشیع و تبرستان را خواستاریم.
* ترویج اشعار میراثی و موسیقی مازندران
شهردار مرزنآباد در گفتوگو با فارس، با اشاره به عملکردهای کمیته پشتیبانی دبیرخانه همایش تشیع و تبرستان، گفت: این کمیته مانند سالهای گذشته که مراسم بزرگداشت روز مازندران را در شهر مرزنآباد عهدهدار بود، امسال نیز وظیفه تدارکات، تهیه تجهیزات و امکانات، منابع مالی، امنیت و حفاظت، نیروی انسانی را برعهده دارد.
جعفر ردایی با قدردانی از تلاشهای اعضای کمیته پشتیبانی دبیرخانه همایش تشیع و تبرستان از برگزاری جلسات متعدد در مورد این همایش خبر داد و اظهار کرد: با توجه به اینکه در برنامه امسال پیادهروی خانوادگی، اجرای نمایشنامه ورود علویان به تبرستان و برنامههای متنوع دیگری تدارک دیده شد، همراهی و همکاری نهادها و افراد بیشتری را میطلبید که با تشکیل جلسات متعدد از دو ماه قبل در سطح استان، شهرستان چالوس و بخش مرزنآباد اقدامات لازم هماهنگ شد.
وی با تشریح مراحل اجرای نمایشنامه ورود علویان به تبرستان خاطرنشان کرد: بازخوانی واقعه ورود علویان به تبرستان با بازیگری 200 سیاهی لشکر و ساختن لوکیشن چند مکان از جمله سعیدآباد، قلعه سعیدآباد، شهر ری، کجور و صالحان، کلار، یمن و مناطق آمل و ساری این حرکت تاریخی به نمایش درآمد.
شهردار مرزنآباد با اشاره به اینکه بازخوانی واقعه ورود علویان به تبرستان با شش بازیگر اصلی و صاحب سبک منطقه اجرا شد، افزود: این نمایشنامه که با همکاری گروه فرهنگی هنری امین در مدت دو ساعت به تصویر کشیده شد، شامل جنگهای مختلف بین لشکر علویان با طاهریان و روسها بود و خطبه اصلی حسن بن زید نیز در کجور به نمایش درآمد.
وی در پایان با اشاره به برنامههای جانبی که در کنار بازخوانی واقعه ورود علویان به تبرستان در اینروز برگزار شد، گفت: همایش پیادهروی، برپایی نمایشگاه کتاب، نمایشگاه محصولات فرهنگی، هنری و صنایعدستی مازندران، برنامه سنتی و بومی محلی تیرماه سیزدهشو و ترویج اشعار، مراثی و موسیقی مذهبی مازندران نیز در این همایش بزرگ به اجرا درآمد.
* انتزاع مرزنآباد از شهرستان چالوس
رئیس کمیته توسعه و آبادانی مرزنآباد نیز با اشاره به ظرفیتهای مرزنآباد در ابعاد مختلف، اظهار کرد: مرزنآباد از نظر فرهنگی و مذهبی نیز قدمگاه هزاران شهید دفاع مقدس و مزین به نام و زیارتگاههای امامزادگان علیهمالسلام و نخستین بیعتگاه و خاستگاه سادات علوی در تبرستان به زعامت حسن بن زید «داعی کبیر» است.
محمد ردایی خاطرنشان کرد: مردم مرزنآباد نخستینبار فرزندان پیغمبر (ص) را در آغوش گرفتند و بهدست آنها مسلمان شدند.
وی با اشاره به اینکه این خطه در آن زمان مستحکمترین برجک دیدبانی تبرستان در مقابل هجمه بنیامیه و بنیعباس بود، یادآور شد: بنا به فرمایش مقام معظم رهبری این منطقه شمال کشور از آن لحظه که مسلمان شد، پیرو مکتب امیرالمومنین (ع) و مکتب تشیع بود.
رئیس کمیته توسعه و آبادانی مرزنآباد خاطرنشان کرد: مردم مرزنآباد به تأسی از این مواهب و بهمنظور حفظ کیان اسلام و اعتلای مکتب تشیع علوی در طول تاریخ علمای ارزشمند و با فضیلتی را در خود پرورانده است.
وی خواستار انتزاع بخش مرزنآباد از شهرستان چالوس و ارتقا آن به شهرستان مستقل با نام پیشنهادی «علویان» به مرکزیت مرزنآباد شد و گفت: با توجه به قرار گرفتن مرزنآباد در ورودی استانهای شمالی کشور، پراکندگی آبادانیها و بعد مسافت به مرکز شهرستان، بروز ترافیک سنگین و یکطرفه شدن جاده که مشکلات عبور و مرور مردم به شهرستان چالوس را افزایش میدهد، وجود ظرفیتهای اقتصادی، رفاهی، تولیدی و صنعتی و پیشینه و سابقه درخشان تاریخی، مذهبی و ... از جمله دلایلی است که ما را بر آن داشت تا پیگیری انتزاع این بخش از شهرستان چالوس باشیم.
* ارتقا مرزنآباد به شهرستان «علویان»
رئیس شورای اسلامی شهر مرزنآباد گفت: ارتقا شهر مرزنآباد به شهرستان «علویان» جزو مطالبات مردم منطقه است تا نام ارزشمند علویان بر تارک این شهر بدرخشد.
علی سامدلیری در گفتوگو با فارس، با قدردانی از حضور انبوه مردم در مراسم روز مازندران که بهمیزبانی مرزنآباد برگزار شد، اظهار کرد: حضور هزاران نفر از مردم متدین و مسلمان در مراسم روز مازندران و بازسازی ورود علویان به مازندران نشان از عشق و ارادت آنها به ائمه اطهار (ع) و تشیع دارد.
وی افزود: مرزنآباد فعلی و سعیدآباد سابق بهعنوان نخستین بیعتگاه مردم با علویان محسوب میشود و این افتخاری برای این منطقه است که جایگاه مرزنآباد را بسیار حائز اهمیت کرده، سبب شد امروز این شهر از شهرت ویژهای برخوردار شود.
رئیس شورای اسلامی شهر مرزنآباد با اشاره به قابلیتهای فراوان طبیعی و گردشگری مرزنآباد و اینکه نخستین بیعتگاه علویان در مازندران است، تصریح کرد: ارتقا شهر مرزنآباد به شهرستان «علویان» جزو مطالبات مردم منطقه است تا هم نام ارزشمند «علویان» بر تارک این شهر بدرخشد و هم با جذب و تخصیص اعتبارات برای شهرستان علویان شاهد تسریع در روند ایجاد و توسعه زیرساختها و آبادانی در حوزههای مختلف باشیم.
وی در پایان گفت: مکاتبات لازم برای شهرستان شدن مرزنآباد از اواخر دولت گذشته انجام و به مسئولان ذیربط ارسال شد و همچنان پیگیر این موضوع هستیم که امیدواریم مسئولان نیز با نگاه ویژه به مرزنآباد نسبت به تحقق این خواسته اهتمام ورزند.
* گسترش اتحاد و یکپارچگی در تبرستان بزرگ
نایبرئیس شورای اسلامی شهر مرزنآباد نیز در گفتوگو با فارس، با اشاره به دستاوردها و پیامدهای همایش تشیع و تبرستان که در دو قالب منطقهای و فرامنطقهای اجرا میشود، اظهار کرد: توسعه همهجانبه فرهنگی در هر منطقه مستلزم وجود افرادی است که دغدغه کار فرهنگی داشته و بیهیچ منتی و تنها با توکل بهخدا دست به اقداماتی میزنند تا هم چراغ فروزان و شمع هدایت ائمه معصومین (ع) را روشن نگاه دارند و هم مناطقی را که بیشتر پذیرای مبلغان دین بودند، به مردم بشناسانند.
خدیجه سامدلیری تصریح کرد: ستاد نماز جمعه مرزنآباد برای احیا و توسعه فرهنگ غنی تشیع و استمرار حکومت و دولت علوی و شیعی و با استناد به کتب مراجع تاریخی معتبر مبنی بر اینکه سعیدآباد «مرزنآباد» نخستین جایگاه و منطقه از تبرستان است که با حسن بن زید «داعی کبیر» بیعت کردند، هر ساله همایش بزرگ تشیع و تبرستان را برگزار میکند.
وی شناساندن شهر مرزنآباد بهعنوان نخستین بیعتگاه علویان تبرستان و توجه و حضور پژوهشگران، اساتید، دانشجویان و علاقهمندان به تاریخ شیعه و علویان تبرستان در مرزنآباد را از مهمترین نتایج برگزاری همایش ملی تشیع و تبرستان عنوان کرد و گفت: احیای هویت دینی و مذهبی، ایجاد جنب و جوش در شهرهای دیگر استان مازندران و الگوپذیری از مرزنآباد در برنامههای روز مازندران، گسترش اتحاد و یکپارچگی در تبرستان بزرگ، تأسیس کتابخانه شیعهشناسی در مرزنآباد و بازسازی و توسعه مقبره ناصر اطروش مشهور به ناصر کبیر از دیگر نتایج برگزاری این همایشها در مرزنآباد است.
* لزوم پویایی در فرهنگ بومی مازندران
مردم مازندران از روح معنوی بالایی برخوردارند و به همین دلیل باید آثار، آداب و رسوم، لهجه و فرهنگ خاص این دیار متناسب با هر شهر و دیاری در مازندران رواج یافته و مورد توجه قرار گیرد.
هر یک از مردم استان مازندران موظف به پویایی در فرهنگ بومی این استان بوده و هر یک از ما باید به نوبه خود در این امر مهم و فراگیر کردن فرهنگ اصیل بومی مازندرانی در جامعه تلاش کنیم.
بسیاری از قابلیتهای ادبی و فرهنگی مازندران ارزش جهانی شدن و معرفی در سطح بینالمللی را دارد و ما باید از تمام ظرفیتها برای شناسایی این قابلیتها استفاده کنیم.
معرفی فرهنگ و هویت مازندران یک ضرورت اساسی است و باید داشتههایی نظیر گویش محلی، موسیقی و فرهنگ مازندران و حتی غذاهای بومی این دیار به معرض نمایش گذاشته شده و به دیگران معرفی شود.
=============
گزارش از زهرا خطیبی/ فارس=============