مهمترین محورهای مذاکرات امروز نیویورک درباره سوریه

به گزارش «تابناک»، مرحله ای جدید از تلاش های بین المللی برای پایان دادن به بحران سوریه، امروز در نیویورک آغاز می شود. این در حالی است که با توجه به مجموعه تحولات میدانی و همچنین اختلافات موجود میان طرف ها، هنوز مشخص نیست، آیا حاضرین در این مذاکرات خواهند توانست درباره مسائلی همچون برقراری آتش بس، شیوه مبارزه با داعش و نیز شکل و ساختار دولت انتقالی به توافق برسند یا خیر؟!

سایت شبکه خبری «فرانس 24» در گزارشی درباره این موضوع می نویسد، پیش از آغاز نشست امروز، پنج قدرت بزرگ عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل به شدت در تلاش بوده اند تا بر سر پیش نویس توافقی به تفاهم و اشتراک نظر دست پیدا کنند تا همان پیش نویس را مبنای مذاکرات وزرای خارجه چندین کشوری قرار دهند که امروز در نیویورک گرد هم آمده اند.

با این حال، ساعاتی پیش از آغاز نشست امروز، سامانتا پاور، نماینده آمریکا در سازمان ملل به خبرنگاران گفت: این پنج کشور، هنوز بر سر پیش نویس مذکور به توافق دست نیافته اند. در اصل، قدرت های غربی امیدوار هستند که مذاکرات جاری بتواند به تدوین پیش نویس یک قطعنامه شورای امنیت منجر شود که بر اساس آن، یک نقشه راه دو ساله برای مذاکرات میان دولت سوریه و معارضین برای تشکیل دولت وحدت ملی طراحی شود؛ مذاکراتی که از ماه ژانویه آغاز و در نهایت، به برگزاری انتخابات در سوریه منتهی شود. 

این نقشه راه همچنین باید مشتمل بر یک آتش بس سرتاسری در سوریه باشد که البته این آتش بس بر گروه های تروریستی همچون داعش و جبهه النصره اعمال نخواهد شد و مبارزه با آن ها ادامه پیدا خواهد کرد. در حقیقت، مذاکرات امروز نیویورک، ادامه گفت و گوهایی است که پیش از این در جریان دو دور مذاکرات بین المللی در وین انجام گرفته بود.

در این میان، ویتالی چورکین، نماینده روسیه در سازمان ملل اظهار داشته، هنوز میان پنج عضو دائم شورای امنیت، اختلافات قابل توجهی بر سر پیش نویس توافق وجود دارد. وی می گوید: «من مطمئن نیستم که این اتفاق بیفتد (توافق حاصل شود)، زیرا متأسفانه برخی تلاش های عامدانه یا غیرعامدانه برای ضربه زدن به سند حاصل شده در وین صورت گرفته و ما دوست نداریم، شاهد چنین امری باشیم». 

به هر حال، وجود این اختلافات در حالی است که وزرای خارجه بیش از ده کشور، از جمله روسیه، آمریکا، ایران، ترکیه، عربستان و قدرت های اروپایی از ساعتی دیگر مذاکرات خود را در وین آغاز می کنند؛ اما با توجه به مجموعه مسائل موجود، دیپلمات ها هشدار می دهند که انتظار زیادی برای حصول پیشرفت قابل توجه وجود ندارد. البته به ادعای آن ها، درباره برخی موضوعات، از جمله سرنوشت بشار اسد، رئیس جمهور سوریه، پیشرفت های حاصل شده است.

به گفته دیپلمات های غربی، تاکنون اختلاف نظر میان روسیه و غرب بر سر سرنوشت بشار اسد، مهمترین مسأله ای بوده که مانع توافق شده است. با وجود این، گسترش یافتن دامنه تهدیدات تروریستی در سطح جهان و اعلام تعهد کشورها به مبارزه با تروریسم، سبب شده طرف های مختلف به سمت توافقی در این زمینه حرکت کنند.

گفتنی است، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، روز گذشته در یک سخنرانی تأکید کرد که موضع کشورش در قبال سوریه تغییر نکرده و این مردم سوریه هستند که باید درباره سرنوشت رئیس جمهور خود تصمیم بگیرند.

در این میان، به نظر می رسد جان کری، وزیر خارجه آمریکا تلاش دارد میان مواضع طرفین حداقلی از اشتراک را به وجود آورده و یا دست کم زمینه ادامه گفت و گوها را فراهم کند. وی چند روز پیش در سفر به مسکو، با مقامات ارشد روس دیدار کرده و به آن ها اطمینان داد که واشنگتن به دنبال «تغییر رژیم» در سوریه نیست. در عین حال، وی روز گذشته با همتای سعودی خود نیز دیدار کرد تا بر عدم تغییر اصولی مواضع آمریکا در قبال سوریه تأکید کند. 

اما به جز بحث اسد، مهمترین مباحث دیگری که در جریان مذاکرات امروز مورد توجه قرار خواهد گرفت، تدوین ساز و کاری برای نظارت بر آتش بس در سوریه و همچنین ایجاد هیأتی از گروه های معارض سوری برای مذاکره با نمایندگان دولت سوریه است، حال آنکه چند روز پیش، عربستان سعودی در اقدامی یکجانبه، ضمن گرد هم آوردن نمایندگان برخی گروه های معارض سوری، تلاش کرد میان آن ها توافقی همراستا با مواضع خود ایجاد کند؛ اقدامی که سپس مورد حمایت برخی کشورهای غربی نیز قرار گرفت و همین امر، با اعتراض دولت های متحد سوریه مواجه شد. 

در همین راستا، محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، در گفت و گویی با آسوشیتدپرس تأکید کرد: هنوز فهرستی از گروه های معارض سوری ـ که بتوان بر سر آن به توافق رسید ـ تهیه نشده است. 

وی با تصریح اینکه گروه های افراط گرا و تروریستی نباید جایگاهی در فهرست مذکور داشته باشند، گفت: اپوزیسیون باید جدی بوده و در عین حال، فهرست تدوین شده باید دارای جامعیت باشد.