روستای ناتر در میان رشت کوه های البرز بهشتی پنهان در کوهستان است که تا به حال به آن کمتر پرداخته شده است.
به گزارش خبرگزاري ايسنا مازندران، ناتر روستایی است از کلان روستاهای چالوس در منطقه کوهستانی مرزن آباد که در ارتفاع 2100 متری از سطح دریا های آزاد سر بر زانوی کوهستان نهاده است.
این روستا به واسطه داشتن جنگل و کوه و آب فراوان از مناطق پر جاذبه گردشگری به حساب می آید. یونجه زارها، علف زارهای باغی، جالیزها، این روستا را محاصره کرده و درختانی چون گردو، سیب، فندق، اجا، بید، صنوبر، تبریزی و... دور نمای ناتر را خوشتر در منظر نظر جلوه می دهند.
روستای ناتر در سمت شمالی با روستاهای بیجدنو، فشکور و کمی دور تر با تله همسایه است. در سمت جنوبی و با حد فاصل یک یال کشیده شمالی- غربی با روستاهای نکرس، چاکبزه الیت و در جنوب غربی با دلیر همسایه است.سمت غربی ناتر یکسره مرتع است و آنجا را با هیچ آبادی دست رس نیست.
مومن توپا ابراهیمی از جمله نویسندگان، پژوهشگران و روزنامه نگاران شهرستان چالوس است كه در مورد روستاي ناتر گفته هاي زيادي دارد.
وي می گوید: تعداد خانوار های ناتر در فصل گرم از 300 فراتر می رود و در فصل سرد به یک دهم آن فرو می افتد، به همین نسبت جمعیت 2500 نفری آن در طول سال چنین تغییری را تجربه می کند. حضور دانش آموختگان و فرهیختگان در طول یک قرن اخیر در ادارات شهرستان ملموس بوده و عرصه های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی سراسر شهرستان گواه حضور آنان بود. از جمله اولین روستاهایی بود که در دهه چهل قرن حاضر صاحب مدرسه دولتی سپاه دانشی شد.
اين نویسنده، پژوهشگر و روزنامه نگار ادامه می دهد: ناتر آنجا که قرار است نام روستایی باشد، در معنا و مفهوم کنایی، آب رودخانه و دریا چه را در بردارد این موارد که همگی در نوع خود در ده و مراتع ناتر مصداق دارند دلیلی است بر وجه تسمیه آبادی ای که در کنار آب هایی از قبیل رودخانه، چشمه و نهر یا هر گونه آبی قرار دارد. این مفهوم با شمایل ظاهری ناتر بسیار همخوانی دارد زیرا هم در کنار رود خانه است و هم چندین چشمه و نهر در داخل روستا و این سو و آن سوی آن جریان دارند و از زمین می جوشند.
توپا ابراهيمي در مورد راه دسترسی روستاي ناتر اظهار می کند: ناتر روستایی که در ارتفاع 2100متری در دامنه سبز کوهستان پر صلابتی آرمیده است، در میان وفور آب آبادان گشته است. موقعیت استقرار آن نسبت به قله معروف تخت سلیمان خاور و جنوب خاوری قلل کرچم، حمم کر و مسمور است. راه های دسترسی از مسیر اصلی در کیلومتر 30جاده چالوس به کرج به سمت باختر از جاده اصلی منشعب شده و به موازات آن ادامه می يابد.
وي اضافه می کند: این مناطق با تنوع گیاهی شامل جنگل ها، مراتع، سبزه زارها، گلزارها، مزارع، علفزارها و مناطق صخره ای سخت عبور با پرتگاه های بسیار خوفناک و حیوانات و چشمه سارهای زلال و حیات بخش برای انسان ها غنیمتی بسیار غنی در اختیار دارد. اگر این مسیر در فصول بهار و تابستان پیموده شود عطر و بوی گل های رنگارنگ و پوشش گیاهی متنوع که بخش اعظم آنها دارای خاصیت دارویی هستند احساس مثبت رهگذران یا مسافر را بر می انگیزند. با اندکی درنگ در کنار یک چشمه سار و گشتی در پیرامون آن می توان با انبانی از انواع گیاهان دارویی و گل های رنگارنگ برگشت که در طول سال بتوان از آنها بهره گرفت و به همان نسبت از دارو های شیمیایی دور شد.
اين محقق و پژوهشگر می افزاید: ناتر از مسیر دلیر، به وسیله رشته راهی فرعی به طالقان نیز متصل می شد این راه مسیر دیرینه مراودات روستاهای شمالی کوهستان غرب با طالقان بود که ابتدا بسیار سخت عبور و فقط پیاده ها می توانستند از نیمه دوم بهار تا نیمه پاییز از آن بگذرند اما با مرمت اساسی این راه توسط یکی از اهالی ناتر قابلیت عبور چهار پایان از قبیل اسب و قاطر در همان فاصله زمانی امکان پذیر شد.
توپا ابراهيمي تصريح می کند: در روستای ناتر به لحاظ وجود اماکن تاریخی هیچ آثاری فرا خاکی مشاهده نمی شود اما در جای جای آن آثار «فروخاکی» را با اندکی خراش در دل زمین می توان مشاهده کرد،این آثار فرو خاکی که به هنگام حفر پی سازه های محلی از قبیل خانه و طویله یا شخم زمین و حفر چاه های فاضلاب رویت شده اند، به طور عمده سفالینه ها و خشت و آجر های چهار گوشی شکل داده اند که مشخص می شود با ملاتی از نوع ساروج کار بری یافته اند. نمونه این مصالح در محل دزگردن (دژگردن) به وفور یافت می شود.
وي خاطر نشان می کند: ساختمان های متراکم شده در جایگاه اصلی روستای ناتر با معماری قدیمی هنوز در کنار سازه های مدرن تر خود نمایی می کنند، این ساختمان ها به دلیل ساختار ویژه وشیوه بکار گیری مصالح در مقابل عوامل طبیعی از قبیل سرما، گرما، باد و بوران، توفان و از همه مهم تر زلزله به خوبی مقاومت کرده و مقرر است در راستای اهداف گردشگری دست نخورده باقی بماند.
اين نويسنده و محقق در مورد سازه ها می گوید: سازه هایی با سنگ چوب و با ملاتی از خاک رس كه با بکار گیری دم دستی ترین مصالح بنا می شدند بدوی ترین و قدیمی ترین شکل ساخت و ساز بود. از آنجایی که در تمامی مناطق کوهستانی سنگ به وفور وجود داشت، با جمع آوری آن می شد سازه ها را آماده كرد.
توپا ابراهيمي، صنایع دستی روستاي ناتر را بسيار منحصر بفرد توصيف كرد و ادامه می دهد: بافت البسه از قبیل جوراب پشمی، پیراهن پشم بافت، چوقا، جاجیم ازار، شالکه، دستکش پشمی، کلاه خود پشمی، کلا، شولا، کلک، نمد، قالی، لوازم چاروداری، ساختن «کچه=قاشق چوبی» ،«کترا= ملاقه چوبی» ،«کجلز=کفگیر چوبی»،«گالدم=پیمانه ی چوبی برای شیر»،«برپاچ =سینی بزرگ چوبی»لیفا، پارو، دسته تبر و دسته فنداره و...این صنایع و ابزار و آلات همگی سابقا در ناطر تولید می شدند و کاربرد داشتند ولی اکنون به دلیل غیر کاربردی شدن، تولیدشان نیز متوقف شد و استاد کارانش دار فانی را وداع کردند.
زنبور داري از مشاغل مردم ناتر
وي زنبور داری را از مشاغل روستاي ناتر عنوان می کند و می گوید: گلزارهایی که سراسر مراتع ناتر را پوشانیده مکان بسیار مناسبی است برای زنبور داری، هر چند بعضی از اهالی ناتر در باغچه های خود به طور سنتی تعدادی کندوی زنبور داشتند اما شغل محسوب نمی شد ولی در چند دهه اخیر پرورش زنبور به عنوان یک شغل پا گرفت تا بستان ها به غیراز اهالی ناتر زنبور داران دیگری از نواحی ساحلی کندوهای خود را به دور و اطراف این روستا و در جای جای مرتع آن در دور و نزدیک، مستقر می کنند که نشانه ی استعداد این منطقه برای گسترش این شغل خوب و پر درآمد است.
چشمه های معروف ناتر
اين محقق و نويسنده اضافه می کند: اسپه چشمه، پل کش چشمه، تل سف دره چشمه، درغال چشمه، گنوی چشمه، غوره نوی چشمه، لستر مالینگای چشمه، مریم چشمه، مسمور چشمه، هزار چشمه بخشي از چشمه هاي ناتر است.
بخشی از گونه های گیاهی
توپا ابراهيمي در مورد گونه هاي گياهي اظهار می کند: بز پلهم پرتالی،پلهم، تلس،چچم،چماز،درزن تکی، زفن زنک،ساس واش،سرخس شیر=شبدرکوهی، سازی، شنگ، گزری، گرز،گزنه، کرگزنا،مچه، منا، کوکلاشک، ککی ماره،کرچام، کو واش،وای ... ال، الندره، اجا،تل سف، حمرو،راش، زرشک ،سرماگ،شیردار، کرپ، کرزل، کچت،کلیکک،کنس،گالش انگیرک،گو هلیک، مخرا،ملج،موزی،ولیک،هلی دار از جمله گونه هاي گياهي است
گیاهان دارویی
وي به معرفي گياهان دارويي اين روستا كه بسيار معروف هستند پرداخت و اذعان می کند: آیشم، باریجه، پر سیاوشان، ترم، تشی گزر، ترش اساگ، جرن، زرشک، زمنج، سیر کوهی، سوسن، شماقل، شقایق، فشکی واش، کوچای، لاری، مهر اساگ، ولزلفک، نسترن کوهی، هلاله سر...از جمله اين گياهان است كه بسيار كاربرد داشته و دارد.
تپه ها،گردنه ها،قله ها،کوه ها
آبیدر، حمم کر، در غار، دهاله، دوغار، دوکل کمر، دیو چال، دیو چال خوشاکش، زرد گل، سر چال، سرخ سنگ، سیو لچ، فراخ لت، کرچم، کشتی سنگ، مال چال،م خرا کواک از تپه ها و کوه های این منطقه به شمار می رود.
رئيس شوراي اسلامي روستاي ناتر نيز با اشاره به جاذبه هاي فراوان ناتر می گوید: این روستا به واسطه داشتن جنگل و کوه و آب فراوان از مناطق پر جاذبه گردشگری به حساب می آید. یونجه زارها، علف زارهای باغی، جالیزها، این روستا را محاصره کرده و درختانی چون گردو، سیب، فندق،اجا، بید، صنوبر، تبریزی و... دور نمای ناتر را خوشتر در منظر نظر جلوه می دهند.
يداله شمس ناتري می افزاید: مکان های دیدنی اين روستا آبشار و چشمه بارینگنون، خانه های قدیمی با پوشش چوب و لت به سر, سنگفرش معابرروستا که دیواره های منازل و نمای آنها سنگ دارند.
روستاي ناتر جزو 33 روستاي بافت با ارزش در كشور است
وي تصريح می کند: پیگیری و تصویب بافت با ارزش و تاریخی روستا که در حال حاضر جزو ۳۳روستای بافت با ارزش در کشور است و و اجرای فاز نخست و بازسازی بافت با ارزش روستا به اتمام رسیده است؛ گیاهان دارویی زیادی در این روستا می روید. به همین دلیل در فصل بهار و تابستان جمعیت زیادی برای چیدن این گیاهان به ناتر می آیند.
به گزارش ايسنا، روستاي ناتر با توجه به ويژگي هاي خاص و جاذبه هايي كه دارد هر ساله و در طول سال خصوصا در فصل تابستان پذيراي گردشگران زيادي است اما در نظر بسياري همچنان ناشناخته است و مي تواند به عنوان روستاي بوم گردي معرفي شود و برنامه ريزي لازم صورت گيرد.
گزارش از سپیده پورشعبان