به گزارش مهر، سال ها است اردبیل با جمعیت فعلی یک میلیون و ۳۰۱ هزار و ۶۵۳ نفری تنها پنج تشکل زیست محیطی دارد و همین موجب شده دغدغه مشکلات محیط زیست به میان مردم آن طور که باید تسری نیابد و محیط زیست نیز در جلب مشارکت مردمی موفق عمل نکند.
سمن های محیط زیست که به طرز باور نکردنی با وجود عدم فعالیت همچنان مجوز فعالیت دارند نه تنها در طول حیات خود اقدام درخوری برای مشکلات زیست محیطی استان ترتیب نداده اند بلکه صحبت با شهروندان اردبیلی نشان می دهد این تشکل ها در میان مردم بیگانه اند.
طرح افزایش تشکل های زیست محیطی در کنار ایجاد شبکه سمن های زیست محیطی در حالی به موازات هم در دستور کار است که بررسی ها نشان می دهد اجرای این دو طرح نیز با خروجی مطلوبی همراه نبوده و ضروری است فعالیت تشکل ها بازنگری شود.
تداوم حیات پنج تشکل غیر فعال
مدیر کل سابق حفاظت از محیط زیست استان در دولت دهم تعداد تشکل های فعال مردم نهاد را پنج مورد عنوان کرده بود.
پنج تشکلی که در عمر این دولت بهره چندانی از آن ها برده نشد و هر زمان رسانه ها به سراغ ارزیابی عملکرد آن ها رفتند تلاش برای فعال سازی را به عنوان آخرین اقدام ضروری از مدیر کل سابق شنیدند.
با تغییر دولت و رویکرد مردمی و واسپاری امورات به نظر می رسید تشکل ها به فعالیت فراخوانده شوند. با این تلاش مدیر کل فعلی حفاظت از محیط زیست استان نیز برای جلب مشارکت سمن ها ناکام مانده و هر قدر سید رضا موسوی و تیم کاری اش با مسئولان این پنج تشکل جلسه برگزار می کنند رونقی در فعالیت این تعداد حادث نمی شود.
جالب اینکه تعداد تشکل های زیست محیطی در دو دولت تغییر نیافته و مشخص نیست چرا تشکلی که حتی در یک برنامه کوچک زیست محیطی نمی تواند تاثیر گذار باشد همچنان برخوردار از مجوز بوده و می تواند به حیات اسمی خود ادامه دهد.
نگاه ابزاری آن هم به پدیده مردمی
نقش سمن های محیط زیست البته در حد صفر نیست. در برخی مقاطع حضور تزئینی در همایش ها، مناسبت ها و برنامه های پاک سازی محیط زیست مسئولیت را بر این گروه تمام می کند و در این میان می توان به رزومه های کاری برخی مسئولانی که حضور در یک تشکل را به عنوان فعالیت های انسان دوستانه و اجتماعی خود قید کرده اند اشاره کرد.
سمن هایی که قرار است برای مردم و برآمده از مردم باشند با استفاده از ظرفیت و اختیارات در برخی مواقع به عنوان ابزار تبلیغی مورد استفاده قرار می گیرند. و تاکنون ایده متفاوت و متناسب با رفع مشکلات زیست محیطی از سوی این تشکل ها پیشنهاد نشده است.
حد اعلای این تبلیغات در همایش ها است که به تعبیر برخی کارشناسان صرفا برای برخی منافع و پرکردن پرونده کاری مورد توجه قرار می گیرد.
مدیر کل محیط زیست استان اردبیل می گوید: متاسفانه سمن ها همکاری مطلوبی با ما ندارند و حتی برای تشکیل اتاق فکر چندان رغبتی نشان نمی دهند.
بی توجهی به شبکه سمن های محیط زیست
موسوی در حالی آغاز به کار چهار سمن دیگر را اعلام کرده است که به نظر می رسد افزایش سمن ها نیز با هدف بهبود وضعیت استان اردبیل در بین سایر استان ها حداقل در ظاهر و در نام انجام می شود.
طرح افزایش در حالی نیازمند دقت نظر است که تشکل های فعلی اردبیل به یکی از ایده های مطلوب دولت یازدهم توجه نکردند و بار دیگر بی کفایتی فعالیت شان حتی برای مدیران متولی ثابت شد.
سال گذشته مدیر کل حفاظت از محیط زیست استان از ایجاد شبکه به هم پیوسته تشکل های زیست محیطی سراسر کشور خبر داد و ابراز امیدواری کرد سمن های استان اردبیل نیز به جمع این شبکه بپیوندند.
یک سال از عمر این طرح گذشته و امروز موسوی از بی توجهی سمن های استان به ظرفیت این شبکه می گوید.
وی تاکید دارد که شبکه سمن ها فرصت تبادل افکار و برنامه ها را فراهم می سازد و می توانست مورد استفاده تشکل های استان قرار گیرد تا ضعف های خود را جبران کنند و با علوم به روز فعالیت داشته باشند.
مردم تشکل ها را نمی شناسند
یکی از شهروندان اردبیلی در پاسخ به این سوال که عضو کدام تشکل زیست محیطی هستید می گوید: اینجا دیگر کجاست؟ معصومه رضایی هر چند دانشجوی سال دوم است اما هیچ شناختی از تشکل ها ندارد.
شهروند دیگری در پاسخ به سوال من می گوید: مگر به چه درد می خورد؟ لازم است عضو شویم؟
پاسخ های متعجب شهروندان آن هم گروهی که تحصیلات عالی دارند نشان می دهد تشکل های زیست محیطی حتی در معرفی خود به صاحبان اصلی یعنی مردم مقبول عمل نکرده اند.
نگاه فرمالیته حاکم بر این تشکل ها سال هاست مانع از جلب مشارکت مردم در رویدادهای حفاظت از محیط زیست شده است و حالا هر وقت معضلی پیش می آید مدیران کل حفاظت از محیط زیست چاره کار برای جلب مشارکت مردمی را توزیع چند بروشور و کیسه زباله و نشست خبری می دانند.
در حالی که نگاه محیط زیست باید بسیار فراخ تر و بالاتر از توزیع کیسه زباله بوده و چنین عملیاتی به تشکل ها سپرده شود.
شبکه به هم پیوسته سمن های زیست محیطی که می تواند مردم را تا پای احقاق حقوق زیست محیطی خود کشانده و شهروندان را مسئول تربیت کند طی سال های گذشته در خواب خرگوشی بوده و هر وقت اراده کرده برای منافع شخصی وارد میدان شده است.
انتظار می رود به جای افزایش اسمی تعداد تشکل ها فعالیت تشکل های فعلی ساماندهی شده و برنامه های مطلوبی با جلب ایده های جدید به اجرا درآید.