حدود یک ماه پیش بود که صدا و سیما در برنامه پایش از شبکه یک، در اقدامی کم سابقه از یکی از اهالی صنعت قم دعوت کرده بود و قسمت عمده زمان برنامه را به حمایت تمام قد از وی که صاحب یک واحد سربی است، پرداخته بود.
به گزارش تابناک قم، سرب، به عنوان یک فلز سنگین و سمی که اثر تجمعی دارد و می‌تواند خطرهای بسیار جدی برای سلامتی انسان، حیوان و گیاه به دنبال داشته باشد، امروز یکی از چالش‌های جدی محیط زیست در قم است. درگذشته کوره‌های غیر قانونی که در مراتع و دشت‌ها برپا می‌شدند، معضل اصلی در این زمینه بودند که با تلاش مدیریت استان در دوره‌ای 200 کوره جمع‌آوری شد.
امروز اما با رکود صنعت و نیمه تعطیل بودن شهرک‌های صنعتی، بسیاری از همین کوره‌ها بساط خود را جمع کرده و به شهرک‌های صنعتی آمده‌اند و به صورت غیر قانونی در سیلوهای کارخانه‌های تعطیل فعالیت می‌کنند. این سخن و نگرانی عده‌ای از فعالان و سمن‌های محیط زیست است که در جلسه‌های مختلف هم مطرح می‌شود، اما گویا مسیر هدایت‌های بخشی از صاحب‌نفوذان استان راهی غیر از حل این مشکل را برگزیده است.
حدود یک ماه پیش بود که صدا و سیما در برنامه پایش از شبکه یک، در اقدامی کم سابقه از یکی از اهالی صنعت قم دعوت کرده بود و قسمت عمده زمان برنامه را به حمایت تمام قد از وی که صاحب یک واحد سربی است، پرداخته بود.
«اسفندیار حسینی» که از فعالان صنعت بازیافت سرب در استان قم است. شرکت «تدبیر صنعت آیندگان قم» را اداره می‌کند. شرکتی که محیط زیست استان ادامه فعالیت‌های سربی‌اش را غیر قانونی می‌داند.
حسینی گفت: با وجود این که این شرکت دارای جواز تأسیس است اما این اداره‌ها به بهانه‌های مختلف اخیرا مانع از فعالیت‌های ما شده‌اند و در پی باطل کردن جواز و حذف این مجموعه هستند.
مدیرعامل شرکت تدبیر صنعت آیندگان قم اظهار کرد: این شرکت سالانه 70 درصد از تولیدهای خود را به ژاپن، کره جنوبی، چین و هند صادر می‌کند و به صورت مستقیم و غیرمستقیم 200 نفر در این شرکت فعالیت می‌کنند. البته در سال گذشته به دلیل برخی مشکلات بین 30 تا 40 نفر از كاركنان تعدیل شدند.
حسینی افزود: به جز شرکت تدبیر صنعت آیندگان قم که در زمینه تولید شمش سرب در قم فعالیت می‌کند، یک شرکت دیگر نیز در قم به تولید سرب می‌پردازد که از رقیبان سرسخت ما محسوب می‌شود و به نظر می‌رسد این شرکت نیز برای خروج ما دست به هر کاری زده است.
وی گفت: این شرکت سعی دارد همه موارد مربوط به محیط زیست را رعایت کند و به این منظور با استفاده از آهک آب اسید را خنثی می‌کند.
بی اطلاعی از پسماندهای زیست محیطی سرب
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قم گفت: فعالیت این واحدهای سربی غیر قانونی است و آلاینده بودنش هم برای کارشناسان این اداره اثبات شده است.
«سید رحمان دانیالی» با اشاره به حمایت برنامه پایش از این واحد سربی، افزود: نامه‌ای به صدا و سیما نوشته شده و رونوشت آنها به استاندار و سازمان صنعت، معدن و تجارت فرستاده شده و قرار بود مجری غیرمطلع برنامه عذرخواهی کند.
وی تأکید کرد: جای تأسف است که بسیاری از واحدهای آسیب‌زننده محیط زیست در سال‌های اخیر در استان قم رشد و توسعه پیدا کرده‌اند و کاری برای توقف این روند انجام نمی‌شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قم اظهار كرد: باید دید چه اتفاق‌هایی افتاده که یک واحد صنعتی که حتی رأی دیوان عدالت اداری به طور قطعی علیه آن صادر شده از سوی یک مجری در صدا و سیما حمایت می‌شود.
وی با اشاره به خطرهایی که واحدهای سربی برای سلامت مردم دارند، اضافه کرد: سازمان صنعت، معدن و تجارت در این عرصه باید تلاش بیشتری برای جذب سرمایه‌گذاری در زمینه توسعه پایدار داشته باشد و از واحدهای آسیب زننده به طبیعت حمایت نكند.
دانیالی معتقد است که استان قم به جایگاهی برای بازیافت زباله‌های دیگر استان‌ها و کشورهای دیگر تبدیل شده و این روند صنعت در شأن و جایگاه قم نیست.
وی اظهارکرد: در دیدار علما و فضلای قم هم وقتی مسائل مطرح می‌شود، از این وضعیت راضی نیستند و حق مردم قم هم این شرایط صنعت و اقتصاد نیست.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قم با اشاره به این‌که این واحد همچنان مشغول کار است اظهارکرد: برای ما افتخاری نیست که یک واحد بدون مجوز همچنان در حال فعالیت است و با وجود اخطارهایی که در زمینه آلایندگی گرفته باز هم متوقف نشده است.
وی حمایت‌های نا به‌جایی که از این واحد صورت گرفته را دلیل ادامه این روند دانست و تأکید کرد: روندی که در آن برنامه تلویزیونی اتفاق افتاد، بسیار نادرست بود. متولی یک واحد غیرمجاز با حمایت‌های عده‌ای هر طور که دلش می‌خواهد موارد را شرح می‌دهد و مجری قانون در این برنامه محکوم می‌شود که چرا از تخلف حمایت نمی‌کند!
حمایت از واحدهای آلاینده اشتباه راهبردی است
رئیس سازمان برنامه و بودجه استان قم هم از جمله افرادی است که حمایت از این گونه صنایع را اشتباه راهبردی استان دانست.
«سید حسن رضوی» با اشاره به این‌که در آلاینده بودن این واحد سربی شکی ندارد، گفت: در 100 قدمی این واحد، کارخانه‌های تولید مواد غذایی و خوراکی وجود دارند و طبق ضوابط این گونه جانمایی صنایع درست نیست.
وی با اشاره به این‌که سربی‌ها صادرکننده اول استان هستند، اظهار کرد: دلیلش این است که هیچ جای دنیا اجازه نمی‌دهند در شهرک‌های صنعتی و در مجاورت کارخانه‌های مواد غذایی، سرب استحصال کنند. در قم اتفاق‌هایی در این زمینه افتاده که در کشور و دنیا بی‌نظیر است و به همین دلیل هم این صنعت قدرت گرفته؛ چرا که سود بسیار خوبی هم دارد.
رئیس سازمان برنامه و بودجه استان قم با اشاره به این‌که بسیاری اوقات واحدهای آلاینده مانند صنایع سربی فعالیت خود را به شب‌ها موکول می‌کنند تا در معرض سوال نباشند، گفت: محیط زیست معتقد است این کارخانه آلودگی دارد و ما نمی‌توانیم در مقابل چنین موضوعی کوتاه بیاییم.
رضوی اضافه کرد: اهالی خیابان‌های این شهرک‌های صنعتی نیز می‌گویند برخی مواقع از بوی تعفن گاز نمی‌توانیم نفس بکشیم و نامه‌های بسیاری به دست ما رسیده است.
جلوگیری از شکل‌گیری واحدهای سربی
«طبیعی است وقتی قرار است نیروی محیط زیست برود شرایط را طوری فراهم می‌کند که به ضررش تمام نشود اما وقتی مأمور محیط زیست بخواهد سرزده بازدید کند، مانع ورود او می‌شوند و درها را از پشت قفل می‌کنند. این یعنی این کارخانه فرایند قابل قبولی برای تولید ندارد.»
رئیس سازمان برنامه و بودجه استان قم معتقد است که در شرایط کنونی شهرک‌های صنعتی که رکود حکم‌فرماست و بعد از یک شیفت کاری دیگر کسی نمی‌ماند، شرایط را برای فعالیت واحدهای آلاینده در شیفت‌های دوم و سوم فراهم کرده است.
وی با اشاره به مذاکره‌هایش با «اسفندیار حسینی» افزود: ما از این واحد خواسته‌ایم به قسمت فلزی شهرک محمودآباد جا به جا شود. حتی پیشنهاد داده‌ایم که یک شهرک مخصوص برای این واحدها ایجاد کنیم که آلودگی‌ها از محل سکونت مردم و کارخانه‌های مواد غذایی دور باشد. همراهی لازم با این سرمایه‌گذار شده و زمینه انتقالش را به هر شهرکی که واجد شرایط باشد، فراهم می‌کنیم. حتی خسارت این واحد را به او خواهیم داد.
رضوی اضافه کرد: کارخانه‌های مواد غذایی حریم دارند و نمی‌توانیم اجازه بدهیم در کنار واحدهای مواد غذایی واحدهای سربی شکل بگیرد. این موضوع‌ها حتی تقدم و تأخر ندارد.
وی اظهار کرد: استان قم در زمینه صنعت زباله دانی استان‌های دیگر شده است و باید روند حمایت از این واحدهای زیان‌رسان را متوقف کرد تا سرمایه‌گذاری در عرصه‌های سازگار با طبیعت و توسعه پایدار در استان شکل بگیرد.شاید اگر سود فراوان واحدهای سربی نبود، این همه ماجرا برای یک واحد صنعتی اتفاق نمی‌افتاد.
در استان قم در شرایط کنونی 26 درصد صنایع تعطیل هستند و بسیاری از کارخانه‌ها با حداقل ظرفیت کار می‌کنند، اما در این میان واحدی شانس مطرح کردن مشکلش را پیدا می‌کند که جزو صنایع آلاینده محسوب می‌شود.
اسناد می‌گویند این واحد سربی تا سال 86 در استان مرکزی فعالیت می‌کرد و پس از آن به قم آمد. مانند بسیاری از واحدهای دیگر که از استان‌های همجوار بار خود را بسته و به قم آمده‌اند. در این میان مدیران استان باید این سوال را از خود بپرسند که چرا واحدهایی که در استان‌های دیگر روی خوش به آنها نشان داده نمی‌شود، قم را به عنوان مأمن انتخاب و بساط فعالیت‌های مخاطره‌آمیزشان را در اینجا پهن می‌کنند؟
منبع: همشهری
