همه با هم به داد کتاب برسیم!

تقدیر واقعی از کتاب، حمایت و اطلاع رسانی توسط رسانه ها و صدا و سیما است، وگرنه سکه چه یکی باشد، چه صدتا، پول است و پول هم چرک کف دست که ان شاء الله خدا از این چرک ها نصیب همه مان بکند!
به گزارش تابناک اصفهان، رضا احسانپور، شاعر و فعال حوزه کتاب و رسانه است که بیشتر با شعر های طنز و طنزپردازی هایش شناخته شده، خودش درباره زندگی اش می گوید:" طبق معمول رضا احسان‌پور هستم. مرداد ماه ۱۳۶۴ در اصفهان به دنیا آمدم و هنوز از دنیا نرفته‌ام! متاسفانه لیسانس مهندسی شیمی از دانشگاه صنعتی اصفهان دارم. تاکنون توانستم خوشبختانه توانسته‌ام نویسنده(نمایشنامه/ فیلمنامه/ داستان و غیره!)، شاعر، طنزپرداز، گرافیست، روزنامه‌نگار، بازیگر و کارگردان تئاتر، مجری رادیو و تلویزیون و فعال در حوزه کتاب و رسانه و چیزهای دیگری باشم."

در حاشیه بازدید از نمایشگاه بین المللی کتاب در حوالی نشر آرما داشت با چند نفر از دوستانش درباره وضعیت کتاب گپ می زد، با خوانندگان و هوادارانش عکس سلفی می گرفت و کتاب هایش را امضا می زد. با توجه به این شرایط به سراغ او رفتیم تا درباره وضعیت مطالعه و نمایشگاه گپی دوستانه بزنیم.

البته این را هم باید ذکر کنم که حاضر نشد درباره نمایشگاه صحبت کند و گفت تنها درباره آثار خودش و چیزی که تخصص دارد صحبت می کند!

اگر اجازه بفرمایید از آثارتان و نمایشگاه 28 کتاب شروع کنیم، آیا اثری برای امسال دارید؟

بله. من تاکنون سه مجموعه منتشر کردم، مجموعه اشعار طنزم تحت عنوان " خنده های امپراتور" که نشر آرما منتشر کرده و در این نمایشگاه چاپ ششم آن توزیع می شود، خوشبختانه استقبال خوبی از آن صورت گرفته و ظرف یک سال به چاپ ششم رسیده است. مجموعه غزل های عاشقانه من با عنوان " چه حرف ها" که الآن چاپ دومش توسط انتشارات فصل پنجم منتشر شده و مجموعه جدیدی که امسال به نمایشگاه رسیده و به نوعی برای نخستین بار در تاریخ اسلام چنین کاری منتشر می شود، مجموعه مناجات های طنز من هست که توسط انتشارات سروش با نام "چوپان معاصر" چاپ شده است.

جالب. اسم کتاب از داستان موسی و شبان برگفته شده؟

بله. این مجموعه از همان داستان برگرفته شده که من در مقدمه کتاب هم تأکید کردم من همان چوپان هستم اما در عصر حاضر، به نوعی مناجات ها و یادداشت های کوتاه من که به شکل خودمانی و
صمیمی با خدا مناجات کردم، در این کتاب منتشر شده است.

با توجه به فضای فعلی نمایشگاه و استقبال مردم از آن، باید اشاره کنم به صحبت هایی که با این مضمون این که با رونق شبکه های اجتماعی، شرایط اجتماعی فعلی، گرفتاری ها و پریشانی های مردم، آن ها فرصت مطالعه ندارند و کتاب نمی خوانند، این موضوع را قبول دارید؟

نه اصلا! چرا که مردم ما کتاب می خوانند.

اول که معیار و ملاک سنجش این مسائل خیلی مشخص نیست، یعنی از تک تک هفتاد و میلیون آدم ایرانی پرسیده شده که کتاب می خوانید؟! منظورم این است که با چه ملاکی این موضوع را می سنجیم که مردم کتاب نمی خوانند؟امکان دارد یک نفر با 20 دقیقه مطالعه بگوید من کتابخوانم، یک نفر هم با 20 ساعت مطالعه معتقد باشد که کتابخوان نیست ! میخواهم بگویم که باز هم با این شرایط ملاک ها مشخص نیست.

نکته دیگری که من باید اشاره کنم این است که مردم ما میل به کتاب خوانی دارند اما ضعف آن ها این است که چه بخوانند، مطالعه کردن یک بحث است اما مطالعه مفید داشتن یک بحث دیگر! ممکن هر کتابی صرف کتاب بودنش مقوله خوبی برای مطالعه نباشد به نوعی کتاب خواندن خودش فی نفسه کار خوبی نیست، کتاب خوب خواندن کار خوبی است. به اعتقاد من باید در بحث معرفی کتاب ها، تدوین سیرهای مطالعاتی که به طور مثال علاقه مندان به موضوع های مختلف مثل شعر و داشتان و ... بدانند از کجا شروع کنند، اشعار چه کسانی را بخوانند، با چه ترتیبی بخوانند، در کنار این مسائل ناشران خوب حمایت شوند.

خدارا شکر ما در تمام شهرهای کشور، کتابخانه عمومی داریم اما باید تبلیغ شود و مردم بدانند که چنین کتاب هایی در دسترس هست. نکته قابل توجه دیگر مسئله توزیع کتاب برای خرید است، یعنی مردم بتوانند در کتاب فروشی بهترین کتاب های موجود را تهیه کنند، متأسفانه خیلی از کتاب های مفید و خوب درگیر مافیای کتاب می شود و توزیع نمی شود و با وجود محتوای مناسب به دست مخاطب نمی رسد.این مافیا به مخاطب هم ضربه می زند، به طور مثال مردم شهر من بارها به من مراجعه کردند که کتاب های تو در اصفهان موجود نیست.

مردم اگر این روند برایشان در یک چارچوب مناسب تعریف و تثبیت شود، میل به کتابخوانی دارند البته این عمل باید نسبت به میل و سلیقه آن ها باشد چرا که باید یک سیر مطالعاتی منطبق با شخصیت آن ها وجود داشته باشد تا بتوانند کتاب مناسب خودشان را انتخاب کنند. ما احتیاج به مشاور کتاب داریم، افرادی که متخصص این فن باشند و بتواند مثل مشاوره های روانشناسی با فرد چند دقیقه ای صحبت کند و متوجه شود فرد چه کتابی لازم دارد و باید چه ادبیاتی را مطالعه کند. به نظر من باید روی این مسائل سرمایه گذاری شود در کنار این ها توجه صدا و سیما و رسانه های خبری به کتاب و معرفی آثار خوب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از ناشرین و مؤلفین خوب تقدیر شود، جشنواره های ما نباید صرفا به این تبدیل شود که ما از یک کتاب تقدیر کنیم بلکه باید این کتاب برتر در تلویزیون تقدیر شود از آثار مناسب فیلم ساخته شود به واقع این همان تقدیر اصلی وگرنه سکه چه یکی باشد و چه صد تا پول است و پول هم چرک کف دست که ان شاءالله خدا نصیب همه مان از این چرک ها بکند.

ان شاءالله!با وجود همه این راهکار هایی که گفتید، خیلی افراد کار فرهنگی و در اینجا مقوله کتاب، کتاب خوانی و جا انداختن فرهنگ مطالعه را یک امر غیر دولتی و مردم نهاد می دانند و با تأثیر تشکل های غیر دولتی، خانواده و از این قبیل مسائل را در گسترش آن بیشتر می دانند، نظر شما در این باره چیست؟

ببینید واقعا در حوزه فرهنگ نمی شود، نسخه کلی برای همه چیز پیچید! کارفنی نیست که بتوان گفت، صرفا مردمی باشد یا دولتی، کار خوب و خیر، من و تو و ما و آن ها و ایشان نمی شناسد هر کسی که بتوانند یک گامی در این مسیر بردارد کارخوبی کرده و نتیجه آن برد است اما باید دقت کنیم که منطبق با نیازها فعالیت کنیم، موازی کاری نباشد، خدای نکرده سازمان های دولتی با توجه به وابستگی ها مالی و بودجه ها کلان کاری نکنند که کمر ناشر خصوصی بشکند، حمایت کنند و رویکرد حمایتی داشته باشند. به اعتقاد من باید یک هم افزایی داشته باشیم و به جای موازی کاری در این امر هم افزایی کنیم!

وگرنه من همچین دیدی ندارم که این فقط مخصوص این حوزه است، آن فقط مخصوص حوزه دیگر، هر کسی با برنامه، با تخصص، با دید گام بردارد واقعا مؤثر خواهد بود.

گفت وگو: امیرحسین تاجمیر ریاحی