این مسئول بیان کرد: این شکافها در 500 متری تخت جمشید قرار دارد ولی در نقش رستم کنار نقشها این اتفاق روی داده است و چون جلوی نقشها خاک دست ریز ریختیم این شکافها خودش را بیشتر و سریعتر نشان داد و ترکهای ایجاد شده با عرض 20 سانتیمتر و عمق 1 متر تا 1 متر و نیم بوده است و وقتی که بارندگی شدید میشود شاهد ایجاد یکسری ترک هستیم.
مدیر پایگاه مجموعه جهانی تخت جمشید در خصوص جلوگیری و مقابله با این فروچالهها گفت: مطالعاتی شده، جلساتی گرفته شده و رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز نامههایی به استاندار فارس داده است و استاندار نیز فوری دستور دادهاند و درباره آن جلسه شورای فنی در شهریور ماه پارسال تشکیل شد و از آن به بعد مجوز هیچ چاهی صادر نمیشود،اما راهکارهای آن این است که الگوی کشت تغییر کند و بر روی چاهها کنتور گذاشته شود و این مساله همتی جمعی از سوی سازمانها و ارگانهای مختلف نیاز دارد.
دکتر عزت الله رییسی اردکانی عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز اظهار داشت: دلیل اصلی فروچالههای اطراف نقش رستم و تخت جمشید را پایین رفت سطح آبهای سفرههای زیرزمینی دانست، حفر چاههای غیرمجاز و برداشت بی رویه آب موجب پایین رفت سطح آبهای سفرههای زیرزمینی در اطراف این آثار تاریخی و ایجاد این فروچالهها شده است،در حدود 50 متر به ساختمان اصلی تخت جمشید یک شکاف 250 الی 300 متر در روبروی آن قرار دارد و یک شکاف هم در غرب تخت جمشید ایجاد شده است که 500 متر دورتر از آن قرار دارد.
این استاد دانشگاه بیان کرد: همچنین شکافی در نیم متری نقش رستم هم در صخرهای که نقش رستم در آن قرار دارد ایجاد شده است وبرای مقابله و جلوگیری از این فروچالهها در اطراف نقش رستم و تخت جمشید ستاد بحران طرحی به سازمان زمین شناسی کشور داده است تا آنها بر روی آن مطالعه کنند، تنها راه نجات این است که اضافه برداشت صورت نگیرد و هم اکنون طرح هایی در دست است تحت عنوان تعادل بخشی که وزارت نیرو شدیدا در حال پیگیری آن است تا جلوی این اضافه برداشت گرفته شود که اگر این کار صورت بگیرد مساله فروچاله ها حل خواهد شد.
دبیر قطب زمین شناسی زیست محیطی بیان کرد: اندازه این شکاف یا بازشدگی در نقش رستم حدود 3 الی 4 سانتیمتر بوده است و عمق آن 20 الی 30 سانتیمتر است ولی فروچالههایی که در فاصله 250 الی 300 متری و روبروی تخت جمشید قرار دارد عرض آن 30 سانتیمتر و بعضی جاهها عمق 1 متر است.
یک منبع آگاه گفت: از 2 سال پیش این فروچالهها در اطراف نقش رستم و تخت جمشید به وجود آمده است و علت اصلی آن حفر چاههای غیرمجاز و برداشت بی رویه آبهای زیرزمینی است.
این منبع آگاه ادامه داد: در مجموعه جهانی پارسه این فروچالهها در جنگلهای اطراف قرار دارند و فاصله آنها حدود 500 الی 1000 متر است ولی در نقش رستم این فروچالهها در خود آثار بوجود آمده و در زیر سنگ نگاره ساسانی شاپور و بهرام و سایر سنگ نگارهها قرار دارند.
این منبع آگاه بیان کرد: اگر برای پیشگیری و مقابله با این فروچالهها اقدامی نشود در 4 الی 5 سال آینده رشد میکند بخصوص در نقش رستم.
میراث ملی ای که 5 سال منتظر سقف است/اثر تاریخی مخلوط؟؟؟؟!!!!!!
تعدادی اثر تاریخی در محوطه بقعه شیخ یوسف سروستانی۴ الی ۵ سال است که به شکل نامناسبی بر روی هم انباشته شده، این در حالی است که اداره کل میراث فرهنگی استان، بدون اشاره به برخی از این آثار اظهار میکند که در آینده فضای مسقفی را برای آنها ایجاد خواهد کرد.
آرامگاه شیخ یوسف سروستانی، بنایی تاریخی است که در تاریخ ۲۱ آبان ۱۳۱۷ با شماره ۳۱۸ به ثبت ملی رسیده است. این بنا که محل تدریس و زندگی این منجم ایرانی نیز بوده است در مرکز شهر سروستان در استان فارس واقع شده و با اینکه متعلق به دوران ایلخانی است، اما ویژگیهای سبک معماری دوران ساسانی را دارد و شیوه سنگتراشی آن نیز مانند خدای نامه مسجد جامع عتیق شیراز است.
هرچند که این بنا به عنوان یکی از آثار ارزشمند و ثبت شده تاریخی دچار آسیبهایی شده و نیاز به مرمت و رسیدگی دارد، اما آنچه در این بنا بیش از دیگر مسائل توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب میکند، تعدادی آثار تاریخی از جمله سه ته ستون، چند سنگ قبر و یک سنگ بزرگ آسیاب (که ممکن است کاربرد دیگری داشته باشد) است که به روی هم انباشته شده است.
این آثار حدود ۵ سال است که در حیاط رها شدهاند
سیاوش آریا، پژوهشگر تاریخ و فرهنگ و کنشگر حوزه میراث فرهنگی در مورد این آثار گفت: به نظر میآید که سنگ قبرها متعلق به دوران میانی اسلامی و سه ته ستون احتمالا برای دوران ساسانی باشند، زیرا نمونه مشابه آن در میان آثار دوران ساسانی به چشم میخورد، اما باید این مساله دقیقتر بررسی شود، همچنین مشخص نیست که این ۳ ته ستون از کجا آمدهاند که اکنون در حیاط این آرامگاه قرار گرفتهاند.
وی با بیان اینکه حدود ۴ الی ۵ سال است که این آثار در حیاط محوطه قرار دارند، افزود: متاسفانه این آثار به شکل نامناسبی بر روی هم انباشته شدهاند. هر کدام از این آثار یکی از یادمانهای تاریخی کشور هستند که از بین رفتن آنها به تاریخ کشورمان ضربه میزند.
آریا ضمن اظهار نگرانی از اینکه نگهبانی درستی از این آثار صورت نمیگیرد، افزود: اگر هر یک از این آثار در کشورهای دیگری بودند، آنها را در «بوق و کرنا» کرده و برای به رخ کشیدن پیشینهشان از آنها استفاده میکردند.
وی با بیان اینکه این آثار بدون هیچ محافظتی در زیر باد، باران و تابش خورشید هستند، افزود: کشف آثار بسیار اقدام خوبی است، اما بعد از آن نباید این یادمانها فراموش شوند، اگر مسئولان تصمیم دارند که از این اثر در شهر خودش نگهداری کنند، باید آنجا موزهای درست کنند. در غیر این صورت باید این آثار به موزه شهرهای دیگر منتقل شود.
فضای مسقفی برای آنها پیش بینی میکنیم
روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان فارس در ارتباط با این آثار تاریخی رها شده در حیاط بقعه شیخ یوسف سروستانی توضیح داده است: «در محوطه مقبره تعدادی قبر وجود دارد که اکثریت آنها در محل خود قرار دارد. سنگ قبرهای دیگری نیز در حیاط قرار دارند که مربوط به قرن ۱۱-۱۲ هجری به بعد است.
سنگ قبرهای موجود در محوطه اثر در واقع پس از مرمت و تعمیر بقعه مشهور به بیضاوی (مصالح به کار رفته آجر و گل است) در جلوی در ورودی دوم در حین عملیات مرمت کشف شده که در گوشهای از حیاط اثر گذاشته شده است.
همچنین سنگ قبر شیخ حیدر سروستانی مربوط به قرن ۷ در یکی باغات کشف شده و سنگ عصاری مکشوفه در باغات رباط به حیاط مقبره انتقال یافته است.»
روابط عمومی اداره میراث فرهنگی استان همچنین بدون هیچ گونه اشاره به وجود ته ستونهای موجود در حیاط این بنا و قدمت سنگ عصاری، در این نامه اشاره کرده است: «در محوطه مقبره هیچ اثری از دوره ساسانی موجود نیست.»
در ادامه این نامه در مورد برنامههای ادار کل میراث فرهنگی استان برای حفاظت از این آثار، پس از ۵ سال و باز هم بدون اشاره به ته ستونها و سنگ عصار آمده است: یکی از برنامههای آتی میراث فرهنگی در خصوص ساماندهی برخی از قبور سنگی این بنای تاریخی پیشبینی یک فضای مسقف برای حفاظت و نگهداری از این قبور است.
همچنین روابط عمومی این اداره کل در مورد این سوال که این بنا با توجه به وضعیتی که دارد، چه زمانی مرمت شده است؛ عنوان کرد: آخرین بار در سال ۹۰ مقبره شیخ یوسف سروستانی مرمت شده است.
سنگ نگاره 3هزار ساله هم نابود می شود...
سیاوش آریا پژوهشگر تاریخ و فرهنگ ایران در خصوص سنگ نگاره ایلامی در فارس می گوید: این سنگ نگاره به شماره 13507 در 23 مهر 1384 به ثبت ملی رسیده است و مربوط به دوران ایلام نو یا میانه است و قدمتی 3 هزار ساله داردبر روی این سنگ نگاره تصویر ایزدبانویی دیده می شود این ایزدبانو دستش را به حالت نیایش دراز کرده است و پوششی که دارد از زیر گردن تا پایین پا به صورت یکنواخت است.
این کنشگر میراث فرهنگی و زیست بوم گفت: این سنگ نگاره به جهت مطالعات باستان شناسی اهمیت زیادی دارد و بسیار ارزشمند است به طوری که می تواند به عنوان موضوع پایان نامه دانشجویان باشد چرا که در استان تنها همین سنگ نگاره با نقش ایزد بانو وجود دارد و احتمالا در دیگر نقاط کشور نیز چنین اثری وجود نداردبیشترین آسیب دیدگی این سنگ نگاره مربوط به عوامل طبیعی از جمله باران و آفتاب از این عوامل هستند.
وی ادامه داد: زیر پای این ایزد بانو یک گلسنگ رشد کرده است که این گلسنگ ها نسبت به پارسال دو سه برابر شده است، همچنین زمانی که این سنگ نگاره کشف شد ترک ها و روزنه هایی بر روی آن قرار داشت و خطرهای زیادی این سنگ نگاره را تهدید می کند که از جمله آنها سرقت و تخریب است پارسال زیر سنگ نگاره و نزدیک آن را به انگیزه نادرست پیدا کردن گنج حفاری کرده بودند.
وی از دیگر خطراتی که این اثر را تهدید می کند حفاری غیرمجاز دانست و ادامه داد: در نزدیکی این سنگ نگاره دو چاه غیرمجاز حفر شده است که بر اساس اعلام سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان میراث فرهنگی این حفاری ها غیر قانونی هستندجای اصلی این سنگ نگاره در این مکان نبوده و نمی دانیم که در کجا هم بوده است.
این کنشگر میراث فرهنگی و زیست بوم در خصوص نگهداری از این اثر ارزشمند بیان کرد: برخی کارشناسان معتقدند این سنگ نگاره باید در موزه نگهداری شود و برخی معتقدند که باید در جایگاه خودش نگهداری شود که در این صورت نیازمند سایبان های ویژه و حفاظ است به طوری که چشم انداز آن خدشه دار نشود، همچنین به نگهبان و سرکشی هر روزه یگان حفاظت نیاز دارد.
آریا افزود: وظیفه میراث فرهنگی تنها ثبت یک اثر نیست و اگر قرار است یک اثر ثبت و سپس رها شود هیچ ارزشی ندارد چون آثار نیاز به مرمت و حفاظت دارند.
سیاوش آریا با بیان اینکه نگهداری از این آثار همتی جمعی از سوی سازمانها و ارگانهای مختلف نیاز دارد افزود: در این خصوص آگاه سازی مردم و فرهنگ سازی از دیگر مواردی است که باید صورت گیرد.