در برخی موارد کسانی هستند که با لباس زننده‌ای در جامعه ظاهر می‌شوند که به دنبال هنجارشکنی هستند به طوری که حتی افرادی که از آنها به عنوان بدحجاب یاد می‌شود نیز معتقد به این پوشش نیستند.
کد خبر: ۴۵۸۹۲۰
تاریخ انتشار: ۲۲ تير ۱۳۹۶ - ۱۱:۴۱13 July 2017
به گزارش تابناک : حجاب اسلامی به پوشش‌های گوناگون زنان مسلمان گفته می‌شود و مفهومی برآمده از قرآن کریم و فقه اسلامی و ساخت‌یافته در فرهنگ اسلامی است که ناظر به پوشش شرعی در مقابل نامحرم، بویژه برای زنان است.
حجاب گاه برگرفته از احکام شرع و گاه مربوط به قراردادهای اجتماعی و شرایط موقعیتی فرد است و از دیدگاه فقها حجاب یکی از احکام اسلامی بوده و اصطلاحاً عبارت است از پوشاندن ضروری مو و سایر اعضای بدن به جز صورت و دو دست و گاهی دو پا توسط زنان مسلمان (تنها در صورتی که کنیز نباشند)، در برابر مردانی که طبق شریعت اسلامی نامحرم شمرده می‌شوند.
حجاب ماهیتی فرهنگی دارد و به ارتباطات اجتماعی بازمی‌گردد
حجاب ماهیتا امری فرهنگی است و به ارتباطات اجتماعی بازمی‌گردد و از آنجا که فقه مذاهب مختلف هرگز از عرف اجتماعی منقطع نبوده است و بخش مهمی از مباحث حجاب در قالب تعامل فقه و فرهنگ و همچنین تعامل اخلاق و فرهنگ در جوامع اسلامی قابل فهم است.
تعامل‌های یاد شده که در سده‌های متمادی جایگاه حجاب در جوامع اسلامی را تعریف کرده‌اند پس از ورود جریان نوگرایی به جهان اسلام با تنشهایی روبرو شدند.
رابطه حجاب با مفهوم زن در جوامع مدرن، مسئله حقوق زن و جایگاه اجتماعی زنان و اخیراً مسئله جهانی شدن از مواردی است که مسئله حجاب را به عنوان یکی از مسائل مهم در عرصه دین و جامعه مطرح ساخته است.
بیشتر بدحجاب‌ها با دین مشکل ندارند
سید امیر سادات کرمی کارشناس فرهنگی بسیج دانشجویی استان مازندران درباره حجاب گفت: بیشتر افرادی که از آنها به عنوان بدحجاب یاد می‌شود افرادی نیستند که با دین مشکل داشته باشند چراکه بسیاری از این افراد بدحجاب را در اعتکاف، شب‌های قدر و عزاداری می‌بینیم بنابراین این تفکر درستی نیست که بدحجاب‌ها با دین مشکل دارند.
وی افزود: در برخی موارد فردی باور دینیش قوی بوده اما رفتارش در راستای حجاب نشان نیست و نیز افرادی هم هستند که هم باور ذهنی و نیز رفتارشان نیز هم راستا در این زمینه است.
بسیاری از بزهکاری‌های ناشی از بدحجابی است
سادات کرمی یادآور شد: برخی از افراد معتقدند که بسیاری از طلاق‌های عاطفی و مشکلات خانوادگی و بزهکاری و ناامنی اجتماعی اخلاقی ناشی از بدحجابی زنان است زیرا زن ذاتا فردی عاطفی بوده و زیبایی زن اگر در حد مقبولی پوشانده نشود می‌تواند خسارت‌آور باشد.
وی تصریح کرد: حجاب برای سلامت اخلاقی جامعه لازم و واجب است بنابراین باید رفتار جامعه را که مقایر با اخلاق اجتماعی و اسلام است تغییر دهیم. برای تغییر رفتار در جامعه نیاز به مقدمه‌ای است بنابراین باید باور فرد همسو شود بنابراین فرد باید به این باوری برسد که من باید حجاب را رعایت کنم و اگر مشکلی ایجاد شد خود باور داشته باشم که این مشکل ناشی از خودم است پس باید اکثریت افراد به این باور برسند که حجاب برای سلامت جامعه لازم است.
کارشناس فرهنگی بسیج دانشجویی استان مازندران گفت: در برخی موارد کسانی هستند که با لباس زننده‌ای در جامعه ظاهر می‌شوند که به دنبال هنجارشکنی هستند به طوری که حتی افرادی که از آنها به عنوان بدحجاب یاد می‌شود معتقد به این پوشش نیستند که با این افراد باید با لحن دیگری صحبت کرد چرا که این هنجارشکنی اجتماعی است اما با سایر افراد برای اصلاح باور و تغییر رفتارشان تلاش شود.
این کارشناس با بیان اینکه برای تغییر رفتار افراد بدحجاب باید در جامعه از افراد محجبه خوش رفتار و خوش اخلاق استفاده شود که نفعش به همجنس خودش برسد، عنوان کرد: در جامعه باید الگوهایی محجبه و خوش اخلاق وجود داشته باشد که در این حالت اثرگذاری آن در جامعه افزایش می‌یابد و برای فرهنگ‌سازی حجاب در جامعه باید باورهای افراد را تغییر دهیم.
مریم رجب‌پور فرمانده حلقه‌های صالحین شهرستان قائم‌شهر گفت: در حال حاضر از جمله مهمترین معضلات جامعه تمایل مردم به غرب است و تصور می‌کنند که در فرهنگ غربی مقوله‌هایی وجود دارد که در این جامعه وجود ندارد.
رجب‌پور افزود: ماهواره و فضای مجازی بر فرهنگ مردم تأثیر گذاشته و مردم بیشتر وقت خود را در فضای مجازی به سر می‌برند و از فضای اصلی خود یعنی خانه و خانواده دور شدند و این فضاها نیز بیشتر به مقوله فرهنگ غربی می‌پردازد که این خود عاملی برای بد حجابی است.
وی تصریح کرد: فضای مجازی اطلاعاتی درستی در اختیار کاربران قرار نمی‌دهد و در نتیجه افراد استفاده‌کننده در این بخش به این اطلاعات غلط و بدون مطالعه در مورد آن موضوع به آن عمل می‌کنند.
لزوم ساماندهی فضای مجازی برای بهبود حجاب
وی با بیان اینکه برخی افراد معتقدند در حجاب محدودیت‌هایی وجود دارد که می‌توانند آزادی خود را در بدحجابی پیدا کنند، عنوان کرد: برای فرهنگ‌سازی در زمینه حجاب باید افرادی باشند که فضاهای مجازی را ساماندهی کنند و در فضاهای مجازی به معنای واقعی واقعیت‌ها را به مردم آموزش دهند و نیز افراد با حجاب ارتباط خود را با افراد بد حجاب بیشتر کنند.
فرمانده حلقه‌های صالحین شهرستان قائم‌شهر، گفت: باید مسؤولان ارتباط و تعامل میان بدحجاب‌ها و بی‌حجاب‌ها را افزایش دهند و همچنین باید از فرصت استفاده شود و از افراد کم حجاب که در مکان‌های خاصی هستند به موعظه با آنها پرداخت و در جلساتی بنشینند و به گفت‌وگو بپردازند تا این تفکر که دین موجب محدودیت آنان می‌شود را با این جلسات کاهش داد.
وی افزود: باید در فضای رسانه، پارک و مکان‌های عمومی به بیان فواید حجاب و فرهنگ حجاب ایرانی بپردازیم.
مهدی آباد تحلیکر علوم سیاسی و فرهنگی، درباره پوشش حجاب در جهان و ایران در گذشته و حال حاضر، گفت: در تمدن‌های شرقی خصوصا در تمدن‌هایی همانند هند و آسیای شرقی پوشش‌ها در یک راستا بود و بی‌بندوباری در پوشش مطرح نبود و در بسیاری از این تمدن‌ها با توجه به لباس‌های آنها تمامی یک مدل بود یک شلوار و یک لباس بلند بود و در تمامی تمدن‌های اعراب و ایران و هند از شال استفاده می‌شد و بسته به آب و هوای مختلف اندکی تغییر می‌کرد و حتی در فیلم قدیم هندی نیز خانم‌های هندی شالی داشتند که روی گردن و بدنشان را می‌پوشاند.
آباد با اشاره به اینکه در کشورهای همانند چین و آسیای شرقی لباس‌ها یک مدل است و تمامی آنها لباس‌هایی با یک دوخت با نام کیمونو معروف است که علاوه بر شلوار بلند از آن نیز استفاده می‌کنند، افزود: مهمترین تفاوت در پوشش حجاب کشورهای مختلف در پوشاندن موی سر است که این مورد در برخی موارد کم یا زیاد و یا از بین می‌رود.
وی تصریح کرد: در ایران حتی در دوره زرتشتیان مقوله پوشش با سختگیری بیشتری همراه بود که این نشان می‌دهد که حجاب چندان با قوانین اسلامی تفاوتی ندارد و فقط در آداب و اقوام مختلف دیده می‌شود به طوری که حتی کشور خودمان نیز پوشش‌های مختلف در عین متفاوت بودن اما هر کدام از آنها حدودی را رعایت می‌کنند.
وقتی حجاب شرق تحت تاثیر غرب قرار می‌گیرد
این تحلیلگر علوم سیاسی و فرهنگی با اشاره به اینکه در تمدن‌های مختلف در مسیحیت زنان و راحبه‌های مسیحی حجابشان در حد اعلا است و حتی بسیاری از سیاستمدارها هنگام حضور در مقابل پاپ زنانشان موظف به قرار دادن شال بر روی موهای خود هستند، عنوان کرد: هنگامی که تمدن شرقی تحت تاثیر تمدن غربی قرار می‌گیرد تمامی قوانین حجاب تغییر می‌کند به طوری که این مورد را می‌توان در تمثال حضرت مریم مشاهده کرد که این تمثال در آسیای غربی با موهای پوشیده و لباسی بلند است اما در غرب همین تمثال با موهایی بلند روشن و با لباسی نیم تنه به نمایش درمی‌آید.
وی یادآور شد: در کشور خودمان حجاب را از ابتدا داشتیم به طوری که در عکس‌های دوره هخامنشی به خوبی دیده می‌شود که خانم‌ها همین پوششی که بعد از اسلام را دارند اما پس از اسلام حجاب به تعلیمات دینی تبدیل می‌شود و در مرحله‌ای پوشش‌ها تحت تعرض قرار می‌گیرند که در این مرحله پوشش بازی که پیش از انقلاب بوده رواج پیدا کرد و هر چند شدت آن به این اندازه نبود.
آباد در میان سخنان خود خطاب به زمانی که بدحجابی را در قلب پاک خود می‌بینند، گفت: در حال حاضر خانم‌ها پوشش‌های بازی دارند و این اصطلاح را بکار می‌برند که باید دل انسان پاک باشد و پوشش ملاک نیست اما در جواب این افراد می‌توان این آیه صریح قرآن را ذکر کرد که (ای کسانی که ایمان آوردید عمل صالح انجام دهید) حال این عمل صالح این نیست که فقط کار نیک باشد بلکه هر کاری که انجام می‌دهید به بهترین شکل انجام دهید.
وی در بحث تاریخی نیز این سخن که دل انسان باید پاک باشد و پوشش مصداقی برای تائید یک فرد نیست، این نگاه را به فرهنگ بهائیت در ارتباط دانست و یادآور شد: هنگامی که قرالتلعین به عنوان زن مقدسه بهائیان کشف حجاب می‌کند دقیقا این جمله را بیان می‌کند که باید قلب انسان پاک باشد و عملا پوشش مهم نیست و زنی که پشت پرده با نامحرم سخن می‌گفت به یکباره با کشف حجاب با وضعیت زننده در میان مردم قرار گرفت و از آن هنگام به بعد این جمله در میان زنان رواج پیدا کرد.
آباد با اشاره به اینکه در زمان پهلوی اول حجاب با قوه قهریه و در هنگام پهلوی دوم به شکل نرم و غیرمستقیم در کشور بی‌بند و باری به شکل کاملا برنامه‌ریزی شده اعمال شد، خاطرنشان کرد: در تمدن ایران در زمان پهلوی تحت تاثیر تمدن غربی قرار گرفت و بر همین اساس که اگر بخواهیم به پیشرفت برسیم ما باید از سر تا پا با فرهنگ غرب همراه شویم. پهلوی هنگامی که به ترکیه رفت زنان بی‌حجاب ترکیه را دید به ایران آمد و گفت من از زنان با حجاب بدم می‌آید و دستور کشف حجاب را داد که این عامل تاثیر مخرب بر فرهنگ مردم گذاشت که همچنان این تاثیر وجود دارد.
وی تأکید کرد: حجاب مختص بانوان نیست و شامل مردها نیز می‌شود و نیز حجاب با پوشش متفاوت است به طوری که پوشش مربوط به لباسی که می‌پوشد اما حجاب در نگاه و کلام و گوش را شامل می‌شود.
آباد گفت: حجاب در میان عموم همان پوشش است اما در نگاه اسلام بحث حجاب حفظ جایگاه زن در میان جامعه است و نیز تبدیل کردن زن به عنوان فردی مقتدر در کنار مردان به جایگاهی با ارزش و جدای از آنچه که از زن در نگاه جنسی و کالا مطرح است و نیز حفظ کانون خانواده‌ای که آن زن در آن خانه قرار دارد و همچنین حفظ خانواده‌های دیگر که تحت شعاع این زنان بی محجبه قرار می‌گیرند.
وی بیان کرد: یک زن می‌تواند در حفظ جایگاه کرامت خانواده خود و دیگران موثر باشد و نیز آرامش روانی مردان و کودکان و فرزندان خود و دیگر خانواده‌ها را فراهم کند.
افزایش فرهنگ حجاب نیاز به برنامه‌ریزی و کار بلند مدت دارد
آباد درباره راهکار برای افزایش فرهنگ حجاب، گفت: افزایش فرهنگ حجاب نیاز به برنامه‌ریزی و کار بلند مدت دارد و اصولا اقدامات فرهنگی با نگاه کوتاه مدت امکانپذیر نیست و همان طور که فرهنگ بد حجابی در بازه 15 الی 20 ساله ایجاد شده، حداقل نیاز به همین میزان زمان برای رفع این معضل است مگر آنکه تحولی در نگاه‌ها و رفتارها ایجاد شود.
این فعال فرهنگی تأکید کرد: برای نهادینه کردن حجاب در جامعه باید چندین دستگاه در جامعه با همدیگر همکاری کنند که در این راستا سازمان‌های تبلیغات، آموزش عالی و وزارت فرهنگ و ارشاد، صدا و سیما و بسیج اقدامات درستی تاکنون انجام ندادند و بیشتر اقداماتشان برای رفع تکلیف است.
وی عنوان کرد: آموزش حجاب باید از مدارس ابتدایی و حتی پیش دبستانی انجام شود و به خانواده‌ها جداگانه آموزش داده شود و صدا و سیما به مقوله حجاب با نگاه متفاوت بپردازد به طوری که در فیلم سینمایی آنچه موجود است و با آنچه که به نمایش در می‌آید متفاوت بوده و بازیگران عملا تیپشان در تلویزیون و بیرون متفاوت است و این دوگانگی در میان افراد تاثیر می‌گذارد.
حجاب مسئله‌ای امنیتی است
فرانک ضامنی دانشجوی روانشناسی با بیان اینکه حجاب پیش از اینکه مقوله‌ای اعتقادی و دینی باشد مسئله امنیتی است، گفت: یقینا هنگامی که فردی حجاب داشته باشد به اندازه حجابش برای دیگران تعیین کننده خواهد بود که آنها چه چیزی از آن شخص ببینند و به اندازه حجابش نشان می‌دهد که نیازمند به دیده شدن نیست و همانطور که پوشیده دیده می‌شود ارزشمند است.
ضامنی با بیان اینکه حجاب صرفا برای پوشش نیست، افزود: فردی که حجاب پوششی خود را رعایت می‌کند اما برای اخلاقش در جامعه حجابی قائل نمی‌شود به همان اندازه مورد نقد بوده که فرد بی‌حجاب است.
وی با بیان اینکه حجاب صرفا مختص زنان نیست، تصریح کرد: مردان و زنان به یک اندازه موظف به حفظ حجاب هستند فقط نوع این حجاب‌ها متفاوت است و زن و مردی که لباسی مغایر با عرف و شرع جامعه می‌پوشند هر دو به یک اندازه این عرف را زیرپا قرار می‌دهند و عملا حجاب یک تیپ شخصیتی است که افراد را و مخصوصا بانوان را دارای عزت نفس و خود باوری می‌کند و موجب می‌شود فرد فکرش را بر مسائلی مهم تر از دیده شدن متمرکز کند.
ضامنی گفت: اگر جامعه‌ای عاری از هرگونه قانون پوشش و حجاب باشد، آن جامعه از نظر علم و صنعت و هنر پیشرفت نخواهد کرد و خانواده‌ها پایدار نخواهند ماند و افراد به جای تمرکز بر علم و دانش، متوجه جذابیت‌های نامحدود اطرافیانشان با انواع و اقسام شکل‌ها می‌شوند.
این روانشناس افزود: جذابیت‌های نامحدود که در دسترس همگان قرار می‌گیرد موجب از بین رفتن بنیاد خانواده می‌شود و زنان و مردان هر روز چیزی متفاوت از دیروز شبیه آنچه در خیابان‌ها می‌بینند از همسرانشان طلب می‌کنند، غافل از اینکه این همسران دغدغه کار در بیرون و یا خانه را دارند در حالی که آن افرادی که آنها دیده‌اند تنها مدلینگ‌های آرایش شده‌اند و چه بسا در خانواده مشکل داشته باشند یا حتی خانواده‌ای نداشته باشند.
وی تصریح کرد: این توقع بی‌جا که دیدن واقعیات را سخت و دشوار می‌کند نتیجه‌ای جز از بین رفتن خانواده ندارد.
ضامنی گفت: حجاب در اولین معنا یعنی خیالم جمع باشد که کسی در خیابان خانواده من را از من نمی‌گیرد و من شخصیت مستقلی دارم که به نگاه هیچ کسی محتاج نیست.
حجاب را نباید تنها در چادر خلاصه کرد بلکه حجاب در نگاه و گوش و قلب نیز وجود دارد که باید مسوولان مربوطه در این زمینه برای آموزش و فرهنگ‌سازی تلاش کند.
اعمال حجاب با زور و چماق فایده‌ای ندارد بلکه در گفتار نرم اثرگذاری بیشتری است.