تابناک فارس به نقل از افسانه :علی اکبری نماینده شیراز در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اهمیت اصلاح شیوه های بهره برداری از منابع آب زیر زمینی به « افسانه» می گوید: یکی از مشکلاتی که ما داریم بحران بی آبی است که باعث شده تالاب های ما خشک، مزارع ما بی آب و صنعت ما با بحران مواجه شود.
وی مجموع این آسیب ها را در کنار برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی مورد اشاره قرار داده و می افزاید: برداشت بی رویه و مصرف بیش از اندازه آب های زیرزمینی ضرورت اجرای طرح جلوگیری از اضافه برداشت آب را آشکار می کند.
او از هزاران چاه غیر مجاز در کشور می گوید که برداشت بی رویه از منابع زیرزمینی را تحت تاثیر قرارداده است.
این نماینده مجلس شورای اسلامی تصریح می کند: مجلس این مسئله را مورد تاکید قرار داده و در برنامه ششم توسعه این مهم مورد اشاره قرار گرفته است تا بهره وری و راندمان کشاورزی ما با همین میزان آب افزایش یابد نه اینکه سطح کشت بیشتر شود.
وی توسعه سطح زیر کشت را به معنای تعرض به منابع طبیعی دانسته و می گوید: افزایش بهره وری و بالا بردن درآمد بدون افزایش سطح زیر کشت باید صورت گیرد اما متاسفانه در این سال ها سطح زیر کشت افزایش یافت و این اقدام در برخی موارد به واسطه حفر چاه های غیر مجاز و برداشت بی رویه رقم خورد.
موضوعی که کردوانی پدر علم کویر شناسی ایران نیز مدنظر قرار داده و می گوید: در کشورهای پیشرفته و توسعه یافته سطح کشت و تعداد کارخانه هایشان ثابت است، اما در ایران سطح کشت را افزایش دادند و تا جایی که توانستند از آب‌ها بهره برداری کردند.
وی اظهار می کند: متاسفانه در بخش توسعه صنعت گمان می‌کنیم ساخت کارخانه‌های عظیم می‌تواند کمکی به توسعه باشد، غافل از این که ما آب نداریم وجود صنعت وابسته به آب است که متاسفانه مسئولان به این مسئله بی توجه هستند.
او با اشاره به اینکه نزولات جوی نمی‌توانند کمبود آب را جبران کنند، هشدار می دهد: جمعیت در حال افزایش است و انسان ها می‌پندارند که کشاورزی پیشرفته و صنایع بزرگ و دانشگاه‌ها را به وجود بیاورند و این در حالی است که هیچ گونه راه حلی برای مصرف بهینه آب ندارند.
**استفاده از چاه های پلمپ شده!
نماینده شیراز در مجلس شورای اسلامی یکی از مهمترین موانع اجرای طرح جلوگیری از اضافه برداشت آب از منابع زیرزمینی را برداشت بی رویه آب از چاه ها عنوان کرده و
می افزاید: در این طرح بر پلمپ چاه های غیر مجاز و همچنین نصب کنتور هوشمند بر روی چاه های مجاز تاکید شده است.
اکبری به تبعات اجتماعی پلمپ چاه های غیرمجاز نیز اشاره داشته و می گوید: اجرای چنین طرح هایی تبعاتی به دنبال داشته است، در برخی مناطق تعدادی از چاه های غیر مجاز مجدد توسط مردم باز و استفاده شده است.
«برای بسیاری منافع کوتاه مدت مهم است درحالی که برای کشور منافع بلند مدت مورد تاکید است.» اکبری با بیان این مطلب ادامه می دهد: هم دستگاه های مجری قانون و هم بهره برداران باید بر نصب کنتور هوشمند بر روی چاه های آب تاکید کنند تااین اقدام با سرعت بیشتری دنبال شود.
**50 درصد دشت ها غیر مجاز اند
ایجاد دشت‌های ممنوعه با هدف کنترل میزان برداشت آب از منابع زیر زمینی در کشور تعریف و مشخص شد که گاها دیده می شود قانون مربوط به آن رعایت نمی شود.
نماینده شیراز در مجلس شورای اسلامی هر دشتی را که میزان ورودی آب در آن کمتر از میزان برداشت باشد را دشت ممنوعه عنوان کرده و معتقد است: بالای 50 درصد دشت های استان دشت ممنوعه است و حفر چاه و عمیق سازی در این دشت ها ممنوع است.
او این مسئله را مورد اشاره قرار داده ومی گوید: دستور ممنوعیت حفر چاه مجاز در دشت های مجاز انجام می شود.
اکبری در پاسخ به این سؤال که اجازه افزایش عمق چاه های مجاز بر چه اساس صادر می شود در حالی که افزایش عمق باز هم منجر به بهره برداری بیشتر از منابع زیرزمینی می شود، می گوید: ایجاد کانال انحرافی و افزایش عمق بسته به نظر کارشناسان انجام می شود و صدور چاه های مجاز در دشت هایی جز دشت های ممنوعه باید انجام شود.
در این میان باید به این نکته نیز توجه شود که باوجود مسدود شدن چاه های غیر مجاز اضافه برداشت ها از چاه های مجاز تاثیر برنامه های صورت گرفته را خنثی می کند.
**تا کنتور نباشد اندازه گیری مصرف نداریم
پیشتر رحیم میدانی معاون وزیر نیرو در امور آب و فاضلاب گفته بود: در طول اجرای طرح تعادل بخشی در چند سال گذشته حدود 13 هزار و 500 حلقه چاه غیر مجاز مسدود شده است.
«ما در نصب لوازم اندازه گیری متاسفانه به برنامه نرسیده ایم بنا بود 50 هزارکنتور فهام نصب شود که تاکنون حداکثر 15 هزار کنتور فهام نصب شده است و تا زمانی که لوازم اندازه گیری ما نصب نشده نمی توانیم اطلاعات دقیقی از مصارف و آب‌های زیرزمینی داشته باشیم و دقیقا متوجه شویم چه میزان به طور دقیق اضافه برداشت از چاه‌ها وجود دارد.» این را میدانی عنوان می کند.
او دلیل عقب بودن از برنامه را این نکته عنوان می کند که سال گذشته از تخصیص اعتبارات طرح تعادل بخشی حدود 12 درصد توانستیم نقدینگی بگیریم و این باعث شد که پروژه را نتوانیم در همه جوانبش اجرا کنیم و هنوز هم معتقد هستیم نتیجه فعالیتمان را باید در هیدروگراف‌های واحد گشت بررسی کنیم.
معاون بهره برداری آب منطقه ای فارس نیز در این باره می گوید: از حدود ۷۰ هزار حلقه چاهی که در استان فارس وجود دارد ۳۵ هزار حلقه برق دارند و از این تعداد حدود ۱۱ هزار حلقه دارای کنتور هوشمند هستند که مقدار برداشت آب از این چاه‌ها کنترل می‌شود.
حسین صالح جهرمی می افزاید: نصب کنتورهای هوشمند تنها بر روی چاه های برق دار میسر است تا بتوان مقدار مصرف آب را کنترل کرد.
معاون بهره برداری آب منطقه‌ای فارس براساس قانون، فروش و انتقال آب چاه‌های کشاورزی را ممنوع اعلام کرده و می گوید: با افراد متخلف به شدت برخورد می‌شود. اکبری نماینده شیراز در مجلس دهم با اظهار بی اطلاعی از جزئیات نصب کنتورهای هوشمند در استان می گوید: در ابتدا بنا بود نیمی از هزینه نصب کنتور هوشمند از متقاضیان دریافت شود اما در نهایت بنا شد تمامی هزینه تهیه کنتور را دولت متقبل شده و تنها مسئله میزان بهره برداری از آن است که باید مورد تاکید قرار گیرد.
آنچه مسلم است اگر طرح های مربوط به حفظ و صیانت از آب های زیرزمینی جدی گرفته نشده و منابع مالی آن از سوی سازمان های مربوطه پرداخت نشود و بهره برداران بر استفاده از آن توجه نداشته باشند به طور قطع در چندین سال آینده با مشکل جدی برای تامین آب حتی ضروری ترین کارها رو به رو خواهیم شد.
