سفر لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه به تهران صفحه اول بیشتر روزنامهها را تحت تاثیر قرار داده است. برخی روزنامهها از یادآوری نقش فرانسه در ورود ایدز به ایران ناراحت هستند و چند روزنامه نیز بازگشت پژو به ایران را مورد بررسی قرار دادهاند. ادامه بررسی برجام در مجلس نیز دیگر موضوع مهم روزنامههای آخر هفته است.
در ادامه میتوانید روایت تابناک را از مهمترین مطالب روزنامههای پنجشنبه هشتم مرداد مرور کنید.
تیتر نخست روزنامه جوان به برداشت خاص این روزنامه از سخنان مقامات اروپایی در تهران اختصاص دارد. مهدی پورصفا در شروع این مطلب با عنوان «اتهام زني جديد ميهمانان فرنگي با «جهان امنتر پس از توافق» !» نوشته: «امروز يك روز تاريخي است و براي ما افتخار بزرگي ميباشد تا اعلام كنيم كه در مورد راهحل هستهاي ايران به توافق رسيدهايم تا جهان را امنتر سازيم». اين جملهاي است كه فدريكا موگريني، نماينده بلندپايه اتحاديه اروپا براي امور خارجه و سياست و امنيت در وين اعلام كرد. اين سخنان موگريني در اين اجلاس تقريباً پاياني بر مهمترين مذاكرات ايران و كشورهاي 1+5 بود كه تمام اتفاقات بعدي را رقم زد. در اين ميان نكتهاي كه خانم موگريني در پايان سخنان خود به آن اشاره كرد، كليدواژهاي بود كه بارها و بارها از سوي مقامات غربي تكرار شد. ايمنتر كردن جهان واژهاي بود كه بايد به صورت مداوم تكرار شود. لوران فابيوس، وزير امورخارجه فرانسه نيز در يادداشت خود در روزنامه ايران به اين نكته اشاره كرد كه «ما ميخواهيم براي يك جهان امنتر اقدام كنيم و بايسته است ايران همه سهم خود را در اين جهان داشته باشد. اين پيامي است كه به تهران ميبرم».
این روزنامه با اشاره به جنگ زرگري و قراردادهاي پشت پرده خودروسازان فرانسوي در ابتدای مطلبی با عنوان «قول پنهان به پژو ناجوانمرد!» نوشته: در حالي كه رئيس ايرانخودرو با سخنان تندي خودروسازي پژو را خطاب قرار داده و عليلو نماينده مجلس شوراي اسلامي از ارجاع پرونده پژو و رنو به محاكم قضايي گفته اما خبرهاي خارجي حكايت از تصويب نهايي دو خودرو از شركت پژو براي ورود به بازار ايران دارد و گويا مسئولان ايراني ابراز تمايلشان را نسبت به دو مدل 2008 و 301 پژو اعلام كردهاند.
کیهان ناراحتی خود از شیوه نقشآفرینی مجلس در بررسی برجام را در تیتر اصلی خود یعنی «بررسی برجام شاید وقتی دیگر!» مورد اشاره قرار داده است. در ابتدای این مطلب آمده: در حالی که بحث بر سر چگونگی «بررسی متن برجام» در مجلس شورای اسلامی مطرح است نمایندگان مجلس بار دیگر به تعطیلات رفتند!
در جریان مذاکرات حساس وین که به تهیه برجام منتهی شد نمایندگان در تعطیلات تابستانی بودند و این تعطیلات امکان تاثیرگذاری را از مجلس به عنوان نهادی که قرار است در راس امور باشد گرفته بود، این بار نیز در شرایطی که مجلس شورای اسلامی باید متن برجام را بررسی کند نمایندگان به تعطیلات رفتند تا این شائبه که قرار نیست مجلس «برجام» را بررسی کند، تقویت شود. نمایندگان مجلس هفته آینده برای سرکشی به حوزههای انتخابیه میروند و نشست علنی نخواهند داشت و جلسه بعدی خانه ملت 18 مرداد تشکیل میشود. سرکشی به حوزههای انتخابیه با عنوان دلیل تعطیلی 10 روزه مجلس در حالی است که مردم انتظار دارند مجلس به عنوان نمایندگان ملت به موضوع مهم و حساس توافق هستهای ورود کرده و از منافع ملی در این زمینه صیانت لازم را به عمل آورد. گفتنی است نمایندگان 3 تیر ماه سال جاری به تعطیلات تابستانی رفته و پس از حدود سه هفته اولین جلسه مجلس 21 تیر برگزار شد.
ابتکار که در مطلبی با عنوان «فرصتی برای جبران» به سفر فابیوس به تهران پرداخته، در بخشی از سرمقاله خود با عنوان «پیام سفر فابیوس به تهران» به قلم سید مهدی پارسایی نیز آمده: پیام اول سفر فابیوس به تهران اینست که فرانسه بازیگر اصلی سیاست خارجی و امنیتی مشترک اتحادیه اروپائی در قبال خاورمیانه است این مساله هنگامی مشخص تر می شود که هفته گذشته وزیر اقتصاد آلمان به تهران آمد و نه وزیر خارجه این کشور. نگاه المان به خاورمیانه برخلاف فرانسه عمدتا اقتصادی و تجاری است؛ از همین رو نخستین هیات این کشور به تهران یک هیات اقتصادی بود نه یک هیات سیاسی. فرانسه برخلاف آلمان یکی از بازیگران سنتی و صاحب نفوذ در منطقه خاورمیانه است که از زمان ناپلئون و در وهله بعد در دوران پسا سایکس پیکو در این منطقه نشو و نما داشته است. پاریس از یکسو منافع و علایق خاصی در خاورمیانه به طور عام و شامات به طور خاص دارد و از سوی دیگر سعی کرده سیاست متمایز و مستقلانه ای را در قبال خاورمیانه نسبت به رویکرد آمریکا دنبال نماید که نقطه اوج آن بحران عراق بود. این ویژگی نقطه عزیمت سیاست خاورمیانه ای فرانسه در مقایسه با دیگر بازیگر مهم اروپایی یعنی بریتانیا است که علی رغم ذی نفوذ بودن در منطقه همواره از یک سیاست اتلانتیکی و ذیل نقش ایالات متحده پیروی کرده است تا یک سیاست مستقل و متمایز.
پیام دیگر سفر فابیوس به ایران فرستادن این پیام ضمنی از سوی اتحادیه اروپائی وفرانسه به تهران است که سخت گیری و عدم انعطاف فرانسه همچون مذاکرات هسته ای در زمینه سیاست خاورمیانه ای اتحادیه اروپائی و فرانسه قابل تکرار است. در خلال مذاکرات هسته ای فرانسه مواضع سرسختانه و غیرمنعطفی را در قیاس با دیگر بازیگران اروپائی در پیش گرفت. لذا یکی از پیام های در لفافه اروپائیان به ایران در پرتو سفر فابیوس اینست که از یکسو فرانسه تنظیم کننده اصلی سیاست خاورمیانه ای اتحادیه اروپائی است و از سوی دیگر رویکرد خاورمیانه ای اتحادیه و فرانسه می تواند تکرار سناریوی نقش فرانسه در پرونده هسته ای ایران است.
ابتکار در مطلبی با عنوان «شکایت در برابر شکایت» به تلاش ترکان برای به دادگاه کشاندن بقایی اشاره کرده و از جمله نوشته: در شرایطی که پس از شکایت محمود احمدینژاد از اسحاق جهانگیری، وکیل رئیسجمهوری دولتهای نهم و دهم از قدم اول بودن این شکایت خبر داده بود و اسامی چهرههای دیگری از جمله اکبر ترکان – مشاور ارشد رئیسجمهوری – و حجتالاسلام اشرفی اصفهانی - رئیس هیات بدوی رسیدگی به تخلفات نهاد ریاست جمهوری – نیز به عنوان اهداف بعدی شکایت مورد حدس و گمانهزنی قرار گرفت، این بار خبر رسید که شکایتی در جهت عکس اتفاق افتاده است. اکبر ترکان دیروز درباره شکایت از حمیدرضا بقایی، معاون اجرایی دولت دهم و از نزدیکترین یاران احمدینژاد خبر داد. مشاور ارشد رئیسجمهوری دیروز از شکایت شورای هماهنگی امور مناطق آزاد و ویژه اقتصادی از حمید بقایی معاون اجرایی رئیس دولت دهم به دلیل برخی ساخت و سازها در مناطق آزاد و خودروهایی که گرفتهاند و هنوز پس ندادهاند، خبر داد.
تیتر اصلی روزنامه دنیای اقتصاد به مطلبی با عنوان «دوره ایران آغاز شده است» اختصاص دارد که در بخشی از آن آمده: در دوره پساتحریم، ایران علاوهبر دسترسی به داراییهای بلوکهشده خود، شاهد رشد سرمایهگذاری و دسترسی به بازارهای بینالمللی مبدا و مقصد خواهد بود. این امر در کنار رشد هژمونیک، متحدان بیشتری را برای تهران ایجاد خواهد کرد. آشکار است که مخالفان منطقهای ایران، لای چرخ این روند، چوب خواهند گذاشت؛ اما با توجه به امضای 6 قدرت عمده جهان که 5کشور از آنها عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل با حق وتو هستند، به سرانجام نرسیدن برجام با صرفا کارشکنیهای آنها دور از ذهن است. در شرایطی که آنها برای جلوگیری از پیشرفت بیشتر ایران تلاش میکنند، عواملی مانند بحران داعش میتواند عامل نزدیکی ایران و غرب شود.
کسب و کارهای اروپایی، آمریکایی و بعضا آسیایی، هنوز در ورود کامل به ایران محتاطند؛ اما تایید اجرای کامل برجام، اوضاع را دگرگون خواهد کرد. ایران فرصت بزرگی برای سرمایهگذاران بینالمللی است که پیامدهای آن را ممکن است در آیندهای نه چندان دور مشاهده کنیم. هنوز اطمینانی از روند کوتاه و درازمدت وجود ندارد؛ اما حسی وجود دارد که بر اساس آن میتوان دریافت صفحه جدیدی در تاریخ نوشته خواهد شد. گفته میشود که نتیجه این رشد مرتبه سیاسی-اقتصادی ایران، رقم خوردن نظمی جدید در خاورمیانه است که دوره ایران را آغاز خواهد کرد.
رسالت که برخلاف دیگر روزنامهها ترجیح داده در صفحه اول خود کمتر اشارهای به سفر فابیوس بکند، این سخن آیتالله جوادی آملی را به عنوان تیتر نخست برگزیده است که «دستگاهها در ساماندهی فرهنگی سواحل احساس مسئولیت کنند». تصویر صفحه اول رسالت نیز به سخنان ولایتی درباره مردود بودن قطعنامه شورای امنیت درباره توان دفاعی ایران اختصاص دارد.
رسالت در سرمقاله خود با عنوان « اندر باب فرايند رسيدگي برجام» نیز به اعلام نظر خود درباره روند بررسی برجام پرداخته و در پایان آورده: هرگونه توافق و ايجاد تعهد بر ذمه دولت و دستگاههاي دولتي از قبل توافق يك دولت با عمر ساله4 و حداكثر 8 براي هر مدت زماني فراتر از قانون برنامه پنج ساله توسعه و فراتر از زمان برنامه چشمانداز 20 ساله آن هم در حوزه سياست خارجي بدون لحاظ خطوط قرمز ترسيمي توسط مقام معظم رهبري به مثابه ايجاد دين و ايجاد تعهد بر ذمه دولتهاي آتي است كه وجهه قانوني در حوزه قوانين عادي و اساسي ندارد و آثار زيانبار اين تعهدات بيست و چند ساله بر ماليه عمومي و بيتالمال تحميل ميكند كه قرارداد كرسنت و الزام فروش گاز به ثمن بخسي به مدت 25 سال نمونه تكراري از آن است. در مورد عملكرد دولت يازدهم و نقض قوانين اساسي در حوزه سياست خارجي و داخلي گفتني بسيار است. علي ايحال بايد يك نفر مسئوليت آنچه طي 25 سال آينده در اين حوزه اتفاق ميافتد را بپذيرد. آيا تضميني هست تا آنان كه امروز در دولت بر اين تعهدات بدون امضا صحه ميگذارند يا در مجلس به صورت رفراندومي با دو كلمه بله يا خير آن را تصويب ميكنند، در 25 سال آينده زنده هستند كه پاسخگوي عملكرد خود باشند؟
قانون در صفحه اول خود تصویری از دیدار روحانی و فابیوس آورده و در ابتدای مطلب مربوط به آن با عنوان « فابيوس خطاب به شركتهای فرانسوی: به تهران برگرديد!» نوشته: سرانجام همان گونه كه پيش بيني مي شد در وزارت خارجه به روي مقامات عالي رتبه سياسي جهان گشوده شد. بعد از سالها تحريم و نداشتن روابط سياسي و اقتصادي با كشورهايي كه نبض اقتصاد جهاني به شمار مي روند،حالا فضايي به روي كشورمان گشوده شده كه دانستن قدر آن فضيلت است و ممكن است چنين فرصت هايي هميشه دست ندهد. با دعوت ظريف از فابيوس براي سفر به تهران اين نشانهها رنگ واقعيت به خود ميگيرد.در اين بين برخلاف فرياد اكثريت براي تعامل با جهان زمزمه اعتراضي به گوش ميرسد كه بايد خط قرمزي دور كشورهايي كه با ما روابط گاه حسنه نداشتهاند بكشيم، بايد بدانيم كه در عرصه روابط بينالملل دوست و دشمن را منافع ملي تعيين مي كند.
قانون همچنین در مطلبی با عنوان «گفت و شنود نفسگير در كنگره» به اظهارات وزرای آمریکایی و از جمله کری در کنگره این کشور در دفاع از توافق هستهای با ایران پرداخته است.
قانون در ابتدای مطلبی با عنوان «اصفهان کشتارگاه روباه ندارد» نیز نوشته: انتشار تصویر مرکزی برای کشتار روباه و فروش پوست آن در اصفهان باعث نگرانی فعالان محیط زیست شده بود اما معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیطزیست استان اصفهان گفته است که هیچ مجوزی برای پرورش روباه در اصفهان صادر نشده و نخواهد شد.
تصویر منتشر شده نشانگر تعداد زیادی روباه سلاخی شده بود که نشانی کشتارگاه، شماره تلفن همراه و نشانی ایمیل کشتارگاه هم به آن ضمیمه شده بود و تاکید شده بود که مردم با تماس مکرر با این کشتارگاه به چنین اقدام دور از انسانیتی اعتراض کنند. این مرکز وبسایتی نیز با پسوند «ir» داشت که مطالبی مبنی بر معرفی «اولین و بزرگترین مرکز پرورش روباه در ایران» را منعکس کرده بود اما پس از اعتراض طرفداران محیط زیست فعالیت خود را متوقف کرد. اکنون در صفحه اصلی این سایت ضمن عذرخواهی آمده است، این وب سایت برای حمایت از حیوانات زینتی خزدار خصوصا روباه طراحی شده بود و تصاویر به نمایش گذاشته شده مبنی بر کشتار این جانوران مربوط به کشورهای خارجی بوده است. معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان نیز گفته که به هیچ عنوان چنین مجوزی از سوی این اداره کل صادر نشده است. سعید یوسف پور با بیان اینکه هیچ گونه فعالیت عملی و واقعی در این زمینه انجام نشده است میگوید: «موضوع راه اندازی این وبسایت با عنوان اولین و بزرگترین مرکز پرورش روباه در ایران از طریق مراجع قانونی و پلیس فتا درحال پیگیری است و به لحاظ اخلاقی و فنی هرگز چنین مجوزی از طرف اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان صادر نشده و نخواهد شد.»
صادق زیباکلام در بخشی از سرمقاله شرق با عنوان «جهش اعتبار بینالمللی ایران» نوشته: ریشه اینهمه میل و اشتیاق از جانب غربیها برای ازسرگیری روابط با ایران در کجاست؟ آیا صرفا ملاحظات و حساب و کتابهای مالی در میان است؟ اینکه ایران یک بازار بزرگ ٨٠ میلیونی است و «بشتابیم که از رقبا عقب نمانیم» مسئله آنهاست؟ آیا دغدغه اروپاییها در آمدن به ایران صرفا ضرب و تقسیمهای اقتصادی است؟ بدون تردید بخشی از اشتیاق، دغدغههای اقتصادی است. وضعیت اروپا بحرانی نیست اما گسترش تجارت با ایران بههرحال باعث بهترشدن وضعیت خواهد شد. اقتصاد هرچند مهم است اما واقعیت آن است که همه داستان در اقتصاد خلاصه نمیشود. اشتیاق غربیها برای از سر گیری روابط با تهران بدون تردید دربرگیرنده ملاحظات دیپلماتیک دیگری است. در رأس همه اینها وضعیت نابسامان و ناامن منطقه است. اگر مرز فرضی خاورمیانه را از افغانستان در شرق ایران تا شمال آفریقا در نظر بگیریم در کمتر منطقهای از این پهنه گسترده، ثبات و امنیت جدی حاکم است. افغانستان ناامن، عراق بدتر از افغانستان، سوریه نگرانکننده، عربستان در بحران ماجراجویی نسل جدید حاکمان، سرنوشت لبنان همچنان نامعلوم، مصر فرورفته در پیکاری عمیق میان دو ستون اصلی سیاسی و اجتماعی آن: ارتش و اخوانالمسلمین و بالاخره لیبی؛ کشوری که عملا بعد از سقوط معمر قذافی از هیبت یک کشور به در آمده و به چندین حوزه نفوذ نظامی، قبیلهای و عشیرهای تقسیم شده است. حتی در آسمان ترکیه هم ابرهای سیاه درگیری با داعش و کردهای رادیکال پ.ک.ک در حال ظاهرشدن است. ایران تنها کشوری است که با وجود برخی مشکلات و مسائل داخلی، از یک ثبات و امنیت درخور توجهی برخوردار است و تنها کشوری است که توریستهای غربی و غیرغربی میتوانند با خیال آسوده به بازدید از مناطق تاریخی و گردشگری آن بپردازند بدون نگرانی از اینکه هر لحظه ممکن است اتوبوس آنها منفجر شود یا خودشان مورد حمله انتحاری قرار بگیرند! جدای از ثبات و امنیت ایران، غربیها بهتدریج با این واقعیت روبهرو شدهاند که برای حلوفصل جدی و بلندمدت مشکلات منطقه چارهای جز شراکت با ایران ندارند. یا دستکم بدون ایران، بازگشت ثبات و امنیت به عراق، سوریه و یمن اگر نگفته باشیم غیرممکن بسیار برایشان پرهزینه خواهد بود. ظهور گروههای رادیکال مدعی خلافت اسلامی در خاورمیانه، بسیاری از مرزبندیهای گذشته را به هم ریخته است. ایران نهتنها تهدیدی برای غرب بهشمار نمیرود بلکه میتوان و میبایستی بر مواهب حضور قدرتمند ایران در منطقه حساب هم کرد.
شرق که از سفر فابیوس به تهران هیجانزده است در مطلبی دیگر با عنوان «شهرداری مشغول کار است» به بیلبوردهای اعتراضی به سفر فابیوس به تهران تاخته است. شرق تیتر اول خود را هم به حمایت از پژو اختصاص داده است. در بخشی از گفت و گوی شرق با دبیر انجمن خودروسازان با عنوان «پژو را نبش قبر نکنیم» آمده: اگرچه پس از توافق هستهای، قدرتمندان خودروساز دنیا با خودروسازان داخلی وارد مذاکره شدند اما اینروزها با حضور فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه به ایران، همه نگاهها به شرکت پژو است؛ شرکتی که پس از تشدید تحریمها، با ترک یکشبه بازار، زیان ٨٠٠میلیون یورویی روی دست ایران گذاشت. رئیس هیأت تحقیقوتفحص از خودروسازان دل پری از حضور شرکت پژو در ایران دارد، بهطوریکه به تاریخ استناد میکند و بدذاتی را از ماهیتهای رفتاری فرانسویها میداند. او در آخرین اظهارنظر خود گفته است که فرانسه در دوره قاجار نقشی جدی در تحمیل قرارداد ترکمانچای به ایران داشته است؛ در زمان پهلوی نیز این کشور قرارداد هستهای بوشهر را با ایران منعقد اما آن را نیمهکاره رها کرد و به تعهدات خود عمل نکرد. بعد از انقلاب اسلامی نیز ایران در قراردادهای مختلف آسیبهای جدی از فرانسه دیده است و حالا شرکت پژو فرانسه نیز از بابت تخلفات و زیانهای تحمیلی به ایران باید در مجامع قضائی پاسخگو باشد. با تمام اینها اما اگرچه مدیران خودروسازان ایرانی عنوان میکنند که برای شرکت پژو فرش قرمز پهن نمیکنیم اما پشتپردهها حکایت از این دارد که قرار نیست تا ابد با این شرکت در قهر و جدایی بمانیم. احمد نعمتبخش، دبیر انجمن خودروسازان، طی گفتوگویی با «شرق» این مطلب را با گفتن این جمله که قرار نیست نبشقبر کنیم، تأیید میکند. او میگوید ما در شرایطی هستیم که فقط باید اقتصادی فکر کنیم نه سیاسی.