یکی از سنت‌های زیبا و نیكوی قدیمی شب‌نشینی چله‌شو سوادکوه بیان حكایات و اساطیر قدیم است.
بلاغ، شب یلدا، بلندترین شب سال است که جزء مناسبت‌های ملی محسوب می‌شود و سوادکوهی‌ها نیز معتقدند که در این شب با حضور در خانه بزرگ‌تر فامیل، سنت پسندیده صله رحم را بجا آورند.
*نگاهی به آیین شب یلدا در ایران
يلدا لغت سريانی است به معنی ميلاد و چون شب يلدا، با ميلاد مسيح تطبيق می‌كرده، از اين رو بدين نام ناميده‌اند، بايد توجه داشت جشن ميلاد مسيح كه در 25 دسامبر تثبيت شده، در اصل جشن ظهور ميترا بوده كه مسيحيان در قرن چهارم ميلادی، آن‌را روز تولد حضرت عيسی(ع) قرار دادند.
در ايران باستان، برای دی ماه چهار جشن وجود داشت كه شامل روزهای اول، هشتم، پانزدهم و بيست و سوم اين ماه بود. اما امروزه، ايرانيان تنها نخستين روز دی ماه، يعنی درازترين شب اول زمستان كه (شب يلدا، آخرين شب پاييز، پايان قوس، آغاز جدی) است، را جشن می‌گيرند.
در اصطلاح قديم، شب اول زمستان را شب چله می‌گويند. مردم، زمستان را در حقيقت دوماه يا دوبخش می‌‌دانند كه 40روز اول را چله بزرگ و 40 روز آخر را كه مصادف با جشن سده است، چله كوچک مینامند.
پيشينيان براين باور بودند كه در اين شب، فرشته بدی‌ها (اهريمن) با فرشته‌ی خوبی‌ها(امشاسپندان) به جنگ می‌‌پردازند و در اين نبرد طولانی كه برابر درازترين شب سال است، بالاخره فرشته‌ی خوبی‌ها، اهريمن را شكست داده و تاريكی از روشنايی شكست می‌خورد و صبح بعد زاده شدن مجدد خورشيد، آغاز می‌شود.
زايش خورشيد و آغاز دی را، آيين‌ها و فرهنگ‌های بسياری از سرزمين كهن، آغاز سال قرار داده‌اند و به شگون روزی كه خورشيد از چنگ شب‌های اهريمنی نجات می‌‌يافت، روزی مقدس برای مهرپرستان بود.
*آيين چله‌شو در سوادکوه (شب یلدا)
تا چند دهه قبل آداب و رسوم سنتی كه از دوران باستان به یادگار مانده بود در سوادکوه رواج داشت اكنون بسیاری از آنها به خاطر رسوخ تفكرات خاص شهرنشینی به فراموشی سپرده و سنت‌های بر جای مانده نیز دچار تغییرات اساسی شد.
مردم منطقه سوادكوه مانند دیگر مناطق مازندران آئین‌های سنتی و مذهبی ماه مبارك رمضان، عید فطر، قربان و غدیر خم و جشن های میلاد ائمه به همراه سوگواری خاص ماه محرم و صفر آئین‌های ملی عید نوروز و شب یلدا را بر پا می‌دارند.
از دیگر سنت‌های زیبا و نیكوی قدیمی شب‌نشینی است كه توأم با بیان حكایات و اساطیر قدیم است، در این دور هم‌نشینی‌ها تنقلات و شیرینی‌های سنتی مانند دختردانه، پشت زیك نیز تهیه و استفاده می‌شود و رسم بر ان بود تا میهمان استکان را بر نگرداند، میزبان دادن چای را قطع نمی‌كند.
*توصیه‌های تغذیه‌ای برای شب یلدا
ابراهیم مهدوی متخصص تغذیه در گفت‌وگوبا خبرنگار ما به درپیش بودن شب یلدا اشاره واظهار کرد: بهترين نوع آجيل كه ما توصيه می‌كنيم بادام زمینی، نخود وگندم برشته، برنجک، تخمه‌های متداول همچون کدو،هندوانه، توت و انجير خشك و برای کودکان ذرت بو داده استفاده شود و از مصرف زیاد آجیل به خاطر حجم بالای کالری نیز پرهیز کنید.
وی با اشاره به چگونگی وعده شام گفت: دستگاه گوارش انسان برای آن که بتواند موادغذایی را هضم کند نیاز به زمان دارد، بنابراین یک غذای گوشتی برای هضم به 5 الی 6 ساعت زمان نیازمند است. همچنین بهتر است افراد در ساعات 16 الی 17 عصرانه خود را میل کنند و در ساعت 20 شام سبکی بخورند و بگونه‌ای نباشد که درهنگام خواب دستگاه گوارش تحت فشار مواد غذایی قرار گیرد.
این متخصص تغذیه به دسر اشاره و خاطرنشان کرد: توصیه می‌شود به جای استفاده از دسرهای صنعتی از کلوچه‌ها و شیرینی‌های خانگی و سنتی، شربت‌های سنتی استفاده شود تا به کاهش هزینه و ارتقای سلامت خانواده کمک کند.
مهدوی در خصوص مصرف میوه گفت: هندوانه،انار، خرمالو و همچنین ازگیل و زالزالک وحشی ميوه‌ها‌یی هستند كه در اين مراسم سنتی مصرف می‌شود، به طور كلی ميوه‌های قرمز، بنفش، ارغوانی از بهترين و پرخاصيت‌ترين انواع ميوه‌ها هستند و هندوانه با توجه به ويتامين C و A و فيتوكميكاسی‌های موجود در آن در پيشگيری از بيماری‌های قلبی - عروقی و انواع سرطان‌ها مؤثر است، در واقع آنتی اكسيدان‌های موجود در اين گونه ميوه‌ها سلول‌های بدن را جوان نگه می‌دارند.
*گت چله
شب اول زمستان را گت چله مینامند، در این شب بنا به سنت دیرین همه افراد خانواده دور هم جمع می‌شوند و با خوردن هندوانه، انار و سایر میوه‌ها، ماست و آجیل، سرمای فصل زمستان را از خود دور می‌کنند، اعتقاد براین است که با خوردن ماست یا هنداونه در شب یلدا، هرگز در زمستان سردشان نخواهد شد، در این شب دختران دم بخت با پوشاندن صورت خود، از هفت خانه چیزی می‌گیرند، اگر کسی آنها را ندید و نشناخت، حتماً به آنچه نیت کرده‌اند، خواهند رسید.
خوشحال‌ترين افراد خانه در چله شو بچه‌های خانه هستند و قبل از تناول شب چره، پدر خانه لای قرآن را می‌‌گشايد و يك صفحه از آن را قرائت می‌‌كند، برای اموات خود و اهل محل از دوست و آشنا درخواست آمرزش از درگاه خداوند می‌‌كند، در اين شب، شب نشينی مفصلی برگزار می‌شود.
ذکر احادیث رسول گرامی اسلام و بزرگداشت یاد اهل بیت(ع)، تجدید پیمان با امام عصر(عج)، بیان قصه زندگی ائمه اطهار(ع) و سنت حسنه صله رحم و تکریم بزرگترها را به بهترین وجه به جا می‌آورند.
اهالي سوادکوه در شادی و مراسم چله شو، حال خانواده‌هايی كه بر اثر وقوع اتفاقی ناراحت‌كننده نمی‌توانند در اين شب شادی كنند را رعايت نموده و حتی بزرگان و بستگان درجه يك، شب چله را در اين خانواده‌ها سپری می‌كنند تا بتوانند التيام بخش درد و اندوه آنان باشند.