تابناک اصفهان: "اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل" که باید از قالب یک شعار خارج و به عمل مسئولان و دستگاههای خدماتی و اجرایی تبدیل شود، نه تنها از سوی دولت بلکه از سوی مدیران شهری نیز جای کار دارد به گونه ای که بخش مهمی از اقتصاد شهری و درآمدزایی شهرها می تواند با تکیه بر این مدل اقتصادی تامین شود.
اقتصاد شهرهای ایران متاسفانه بر پایه تراکم فروشی بنا شده است و مدل سنتی تامین درآمدهای شهر راه را برای رسیدن به اقتصادی مقاوم سخت کرده است به گونهای که هرچند در برخی شهرهای کشور از ابتدای سال قرارگاه یا ستاد ویژه ای برای تحقق اقتصاد مقاومتی شکل گرفته است اما در عمل اقتصادی که شهرها را در مقابل افت و خیزهای درآمدی مقاوم نماید، تاکنون در مدل اداره شهرها دیده نشده یا به صورت موردی یافت شده است.
از سویی هزینههای جاری شهرداریها که در برخی شهرها نسبتش از بودجه عمرانی بالاتر است نشان دهنده، عقیم ماندن اقتصاد مقاومتی در شهرهاست چراکه شهری که اقتصاد خود را در مقابل هزینههای بدون ارزش افزوده مقام کرده باشد، قطعا باید بخش بیشتری از بودجه را به هزینههای عمرانی و تکمیل زیرساختهای شهر اختصاص دهد.
اداره سنتی شهرهای ما سبب شده تا اقتصاد سنتی و هزینه مبتنی بر درآمد حاصل از تراکم و عوارض نیز به شدت تقویت شده و مدیران شهری کمتر به سوی جلب سرمایهگذاریهای بخش خصوصی و اداره شهر بدون فروش شهر پیش روند. این مسئله هرچند یک نمودار سینوسی در شهرهای مختلف ایران دارد اما به نسبت کم و زیاد، همچنان حاکم است.
در برخی شهرها نیز اقتصاد مقاومتی تنها با تشکیل یک قرارگاه یا ستاد، بیشتر جنبه لوکس حرفها و وعدههای مدیران را شامل شده است و هنوز برنامهریزان شهری به یک مدل جامع و مقاوم برای نجات اقتصاد شهرها دست نیافتهاند.
اگر شهرداریهای ایران به معنای واقعی اقتصاد را مقاومسازی کرده بودند، دیگر لایحه مدیریت شهری که این روزها بحثهای فراوانی بر سر آن بین دولتمردان و مدیران شهری وجود دارد؛ به این اندازه مدیریت شهری را تحت الشعاع خود قرار نمیداد.
در این لایحه بخشی از درآمدهای شهرها که از محل عوارض تامین میشود، تهدید شده و همین مسئله موجی از دغدغه و نگرانی را برای آینده اقتصاد شهرها رقم زده است. اگر اقدام و عمل، اقتصاد مقاومتی در شهرها نمود داشت، دیگر کاهش اختیارات شهرداران و کوتاه کردن دسترسی آنها به چنین درآمدهایی نباید مدیریت شهری را با چالش مواجه میساخت اما متاسفانه چنین تکانههایی نشان میدهد مدیران شهری هم به این موضوع به خوبی واقفاند که اقتصاد مقاومتی در حد یک "بنر تبلیغاتی " و "ستاد" باقی مانده است و درخت اقتصاد شهرها با روشهای سنتی آبیاری می شود.
از زمانیکه واژه "اقتصاد مقاومتی" به ادبیات سیاسی و اقتصادی کشور ما افزوده شد، شهرداران برخی کلانشهرها پیشنهاداتی برای تحقق این شعار در قالب برنامه یا نقشه راه نیز تدوین کردند، که ایجاد شهر الکترونیک، سرمایهگذاری در حوزههای گردشگری، درمان و خدمات، احداث شهرکهای صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی در شهرها، ارتقاء شاخص عدالت اجتماعی، ایجاد و توسعه درآمدهای پایدار، گفتمان سازی در حوزه شهری و شهروندی را جزو اهداف این برنامهریزی ها عنوان کردهاند.
در برخی شهرها حرکتهایی برای رسیدن به این اهداف شکل گرفته است که به طور مثال جشنواره کالای ایرانی که از سوی شهرداری اصفهان برگزار می شود را نمونه ای از این جریان می توان دانست هرچند این برنامه در حد یک جشنواره است و انتظار می رود اگر در نهایت این برنامه دستاوردی هم داشت در اقدام و عمل خود را نشان دهد.
اما با وجود همه راههای نرفته ای که اقتصاد مقاومتی در مدیریت شهری دارد، توسعه گردشگری به ویژه گردشگری داخلی که به نوعی حمایت از بازارهای شهرها را نیز به دنبال دارد، یکی از برنامههای نسبتا موفق در شهرداریها بوده است.
جذب مشارکت بخش خصوصی برای ساخت اقامتگاه، بهسازی ظاهر شهرها، افزایش اقامتگاههای شبانه از سوی شهرداریها و ... را میتوان طرحهای موفق شهرداریها در توسعه گردشکری دانست که ادامه این مسیر میتواند بخشی از درآمدهای شهر را در کانال اقتصاد مقاومتی سوق داده و مدیران شهری را در دستیابی به اقتصادی که آنها را در برابر تکانههای اجتماعی و سیاسی، مقاوم سازد، کمک نماید.