به گزارش تابناک به نقل از
تیتر شهر : صحبت
کردن از الکل و مشکلات ناشی از مصرف آن دیگر یک خطرقرمز پررنگ نیست و
بسیاری از مسئولان کشور درباره روند استفاده از آن در کشور هشدار میدهند.
نشان آن، هشدارهای پلیس راهنمایی و رانندگی درباره افزایش جریمههای مصرف
الکل حین رانندگی است. در سال ۹۲ سازمان بهزیستی مرکزی برای ترک اعتیاد
الکل ایجاد کرد و از افتتاح مراکز دیگری هم خبر داد اما هرگز مرکز دیگری از
این دست به ترک اعتیاد الکل اختصاص داده نشد.
ورود مشروبات الکلی هم در
این روزها خبرساز شده است. هرچند پلیس بارها از قاچاق عمده این نوع
مشروبات به کشور خبر داده و هربار کشفیاتش را در میان خبرنگاران منهدم
میکند اما چند روز پیش مرکز امور اصناف و بازرگانان ایران اعلام کرد
برندهای شناخته شده تولید مشروبات الکلی خارجی با مجوز وزارت بهداشت به
کشور وارد میشوند و این وزارتخانه متولی این موضوع است. هرچند وزارت
بهداشت به سرعت به این خبر واکنش نشان داد و اعلام کرد هیچ برند مشروب
الکلی مجوز واردات دریافت نکرده و هیچنوع مشروب الکلی با مجوز این
وزارتخانه وارد کشور نمیشوند با این همه این گفتگوها نشان از جدیتر شدن
موضوع مشکل الکل در کشور است.
آمار چه می گوید؟براساس
آمار سازمان جهانی بهداشت، ایران از نظر میزان فراگیری مصرف الکل در رتبه
۱۶۶ قرار دارد. مساله نگران کننده در این آمار این است که اگرچه دربرگیری
مصرف مشروبات الکلی در کشورمان در حد پایینترین کشورهای دنیاست اما سرانه
مصرف در میان افرادی که اقدام به نوشیدن الکل میکنند به طرز عجیبی بالا
است. ایران در این شاخص، رتبه ۱۹ کشورهای دنیا را دارد و از این نظر حتی
بالاتر از کشورهایی چون آلمان و روسیه ایستاده است.
دکتر هومان
نارنجیها، کارشناس پژوهش در پیشگیری و درمان مرکز تحقیقات سوءمصرف و
وابستگی مواد دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، با اشاره به روند رو به رشد
آمار مصرف الکل در کشور
میگوید: «همیشه در تحلیل مصرف مواد مخدر یا
الکل به سه آمار باید توجه داشت. اول از همه آمار کشفیات اون ماده،در وهله
دوم آمار دستگیری ها و زندانی های مرتبط با قاچاق یا سوء مصرف آن و در
نهایت تعداد بیمارانی که به کمپ های ترک اعتیاد برای آن مورد مراجعه
میکنند را باید در نظر گرفت.»
به گفته او این آمار در ایران روز به
روز در حال افزایش است، میتوان به جرات این نکته را بیان کرد که مصرف
الکل در ایران از آمار جهانی به میزان قابل توجهی پایینتر است اما این
آمار روز به روز افزایش مییابد. او در ادامه اضافه میکند: «دسترسی به
الکل نقش مهمی در این آمار دارد. اگر در ایران دسترسی به الکل در حد اروپا
بود مطمئنا آمار الکلیهای ما از آنجا خیلی بیشتر میشد. این افزایش آمار
به این علت است که اطلاعرسانی در این زمینه بسیار ضعیف است.»
الکل متولی ندارددر
دورهای سازمان بهزیستی با اطلاع رسانی وسیع خبر از افتتاح مرکز ترک
اعتیاد به الکل داد. اما اقدامات سازمان بهزیستی که در سال ۹۲ اعلام کرد
نخستین مرکز ترک اعتیاد الکل را افتتاح کرده است، ناتمام ماند تا در دوره
جدید، مسئولان این سازمان اصولا وظیفهای در زمینه ترک اعتیاد الکل برای
خود قائل نشوند. مدیرکل وقت پیشگیری و درمان اعتیاد بهزیستی کشور در تیرماه
۹۲ با بیان اینکه مصرف الکل در کشور به یک معضل تبدیل شده است، گفته بود
مراکز اقامتی و کوتاهمدت ترک الکل با حضور متخصصین و روانشناسان و همچنین
مددکاران متخصص به زودی در چند منطقه از کشور افتتاح خواهد شد اما فرید
براتی سده دو ماه بعد گفت مجوز اولین مرکز ترک الکل که قرار است در تهران
کار خود را آغاز کند، به صورت «آزمایشی صادر شده است». حالا با گذشت ۳ سال
از آن زمان رئیس سازمان بهزیستی معتقد است سازمان متبوعش وظیفهای در قبال
ترک اعتیاد به الکل ندارد.
در نبود وظیفه قانونی برای سازمان
بهزیستی، وزارت بهداشت تنها سازمانی است که به نظر می رسد در زمینه ترک
الکل هم امکانات خوبی در اختیار دارد و هم از نظر قانونی ممنوعیتی برای
ایجاد مراکز ترک اعتیاد الکل ندارد. با این حال عملکرد وزارت بهداشت هم در
زمینه ارائه خدمات ترک الکل روشن و شفاف نیست. در حالی که در راستای
سیاستهای وزارت بهداشت، اولین کلینیک درمان اعتیاد به الکل برای ارائه
خدمات روانپزشکی و روانشناختی و درمان مشکلات سوء مصرف و وابستگی الکل در
مرکز ملی مطالعات اعتیاد (INCAS) راهاندازی شد، با گذشت ۲ سال هنوز هیچ
مرکز جدیدی در کشور افتتاح نشده است و به نظر میرسد رویکرد وزارت بهداشت
بر توسعه این مراکز استوار نیست.
نارنجیها اطلاعرسانی ضعیف و
سازمان نیافته در این زمینه را به علت نبود سازمان خاصی به عنوان متولی
مصرف الکل میداند و اضافه میکند: الکل از رسالت سازمان مبارزه با مواد
مخدر خارج است و به عبارتی متولی ندارد. ما در این زمینه نهادی برای کنترل و
کار فرهنگی نداریم. همانطور که این نهاد در رابطه با سیگار و قلیان وجود
ندارد در این زمینه فقط نیروی انتطامی با متخلفان برخورد میکند، در صورتی
که لازم است کارهای زیربنایی انجام شود.
او با بیان اینکه 85 درصد
از مراجعان ترک الکل مصرف را از قبل از19 سالگی شروع کردهاند ادامه
میدهد:» لازم است نهادهای فرهنگی سازمانیافته در این زمینه فعالیت کنند و
اطلاع رسانی را از مدارس شروع کنند،تا افراد تحت تاثیر تبلیغات اشتباه از
الکل قرار نگیرند و با چشم باز با این ماده رو به رو شوند.»
تقاضای جامعه علت افزایش واردات الکلمرکز
امور اصناف و بازرگانان با بیان اینکه مشروبات الکلی وارد کشور میشوند
وزارت بهداشت را در این امر مقصر دانسته است و معتقد است مجوز ورود این
مشروبات را وزارت بهداشت صادر میکند. اما وزارت بهداشت با تکذیب این خبر
گفته است در فروشگاه ها مشروبات الکلی دیده نشدهاند و هیچ مجوزی مبنی بر
واردات آنها صادر نشده است.
علت مصرف الکل بین مصرفکنندگان متفاوت
است. اما میتوان چنین استدلال کرد که فشارهای اجتماعی در گرایش افراد به
ویژه جوانان به مصرف و سوءمصرف الکل نقش مهمی را ایفا میکنند. انگیزه
نداشتن در قشر جوان جامعه باعث میشود این آمار افزایش یابد.
نارنجیها
با اشاره به اینکه میزان واردات قاچاق مواد مخدر تابعی از نیازهای جامعه
است، میگوید: تا زمانی که واردکننده احساس کند جنسش به فروش میرسد این
آمار در حال افزایش است. اگر جامعهای از نظر فرهنگی اشباع شده باشد هرچقدر
هم الکل راحت در دسترسش قرار بگیرد آمار سوء مصرف بیشتر نمیشود. اگر جنسی
وارد جامعه میشود قطعا بازار فروش دارد. و اگر واردات آن افزایش یابد،به
اسن معناست که جامعه تقاضای بیشتری داشته است. پس به جای اینکه تحلیل کنیم
این مواد از کجا وارد میشوند لازم است اسن مساله را ریشه یابی کنیم که
چرا تقاضای جامعه در این زمینه بالا رفته است.
جریمههای سنگین برای رانندگی در مستیمراد
مرادی، رئیس مرکز اطلاع رسانی پلیس راهور تهران اعلام کرده است: افرادی که
هنگام رانندگی موادمخدر، روانگردان و مشروبات الکلی مصرف کرده باشند،
علاوه بر شش ماه ضبط گواهینامه، خودروی آنان توقیف و چهارصد هزار تومان نیز
جریمه میشوند.
از این رو برابر ماده 10 قانون رسیدگی به تخلفات
راهنمایی و رانندگی در صورتی که مستی و بی ارادگی راننده به دلیل مصرف
مشروبات و روانگردان ها ثابت شود علاوه بر توقیف وسیله نقلیه و اعمال جریمه
چهار میلیون ریالی، گواهینامه راننده نیز به مدت شش ماه ضبط خواهد شد.
مرادی
با تاکید بر اینکه رانندگی در حالت مستی علاوه بر جان راننده موجب به خطر
انداختن دیگران نیز می شود گفت: در صورت مثبت بودن تست الکل راننده، پلیس
راهور با جدیت و بدون چشم پوشی با فرد متخلف برخورد کرده و علاوه بر جریمه
قانونی پرونده ای در خصوص این سبک رانندگی پرخطر تشکیل و به مراجع قضایی
ارسال می کند.
علاوه بر این به گفته مرادی در صورتی که راننده در
هنگام رانندگی مست باشد به بیش از دو سوم حداکثر مجازات محکوم خواهد شد و
مثبت بودن مستی از عوامل تشدید کننده جرم محسوب میشود ضمن اینکه دادگاه
علاوه بر مجازات های فوق، مرتکب را از یک تا 5 سال از رانندگی محروم خواهد
کرد.
نارنجیها در این زمینه معتقد است که جریمههای رانندگی برای
افرادی که الکل مصرف کردهاند در کشور ما نسبت به کشورهای توسعه یافته کمتر
است و لازم است در این زمینه تصمیمات جدیدی گرفته شود و این جریمه ها
افزایش یابد. او با بیان اینکه رانندگی هنگام مصرف الکل نه تنها برای خود
فرد بلکه برای سایر افراد جامعه خطرناک است افزود: در کشورهای توسعه یافته
این جریمه ها به حدی بالا است که فرد حتی جرات نمیکند یک متر هم ماشین را
در حالت مستی جا به جا کند. کسانی هستند که خرج تصادفهای ماهانه شان به
چند میلیون میرسد پس این جریمهها برای این افراد تاثیری ندارد. در این
زمینه لازم است با کارشناسیهای دقیق جریمه تعیین کنیم.
در زمینه
کاهش آمار سوءمصرف به الکل در جامعه لازم است مسئولان اجرایی کشور با
سیاستگذاری در این زمینه، در یک تقسیم کار ملی، با مشخص شدن وظیفه هر ارگان
در راستای کاهش این آمار تلاش کند. علاوه بر آن زیرساختهای فرهنگی و
آموزش هایی که کودکان در سالهای ابتدایی مدرسه میبینند میتواند نقش مهمی
در این زمینه ایفا کند.