در این بین تنها راه مبارزه با این بحران، فرهنگ سازی و اصلاح الگوی مصرف است. تلاش هایی در این خصوص شده، اما تا به حال نتیجه دلخواه حاصل نشده است. بخصوص در بحث کشاورزی که هم از لحاظ تخصصی و هم بحث فرهنگی عقب ماندگی های زیادی وجود دارد. در این میان برخی راه حل را سپردن کار به دست خود شهروندان می دانند. شهروندانی که در این حوزه دغدغه دارند و با تشکیل سمن ها در پی مبارزه با این بحران برآمده اند. برای بررسی نقش سمن ها در فرهنگ سازی و مبارزه با بحران کم آبی به سراغ فعالان مدنی استان رفتیم تا نظر آنها را درباره نقش این نهادهای مردمی در حل بحران آب جویا شویم.
سمن ها موی دماغ تلقی نشوند
حمید جمالی، فعال مدنی درباره نقش تشکل های مردم نهاد در فرهنگ سازی مصرف آب اعتقاد دارد تشکل های مردم نهاد به عنوان دیده بان جامعه می توانند نقش بسیار پررنگی در پیشگیری و حل معضلات اینچنینی داشته باشند.
اما جمالی این نقش را مشروط به فراهم شدن شرایطی می داند: « به شرطی این تشکل ها می توانند اثر گذار باشند که دسترسی آزاد به اطلاعات و آمارهای مورد نیاز برای تحلیل مسایل مورد نظر، وجود داشته باشد و همچنین آنها از سوی دستگاه های حاکمیتی به عنوان مزاحم و موی دماغ تلقی نگردند».
جمالی شرط دوم را تخصص نیروهای فعال در این حوزه می داند و اظهار می کند: دومین شرط آن است که بدنه این نهادها از نیروهای متخصص و توانمند در حوزه های مورد نظر برخوردار باشند تا در مورد مسائل بتوانند نظرات تخصصی و کارشناسی ارائه دهند.
او شرط سوم را هم ارتباط قوی و متداوم تشکل های مردم نهاد با مردم و رسانه های ارتباط جمعی عنوان می کند که از این طریق حوزه نفوذ و اثرگذاری این نهادها بطور قابل ملاحظه ای افزایش می یابد.
این فعال مدنی در حوزه محیط زیست معتقد است در این راه اشکالاتی وجود دارد. او این اشکلات را اینطور بیان می کند: اشکال کار در عدم وجود اراده معطوف به پیشگیری و حل مشکلات اینچنینی در زمان قرار داشتن در مرحله هشدار است. در کشور ما اساسأ – به خصوص در سال های گذشته - وجود بحران در حوزه های مختلف یا بطور کلی انکار می شد و یا جدی گرفته نمی شد و تنها در زمان وقوع فاجعه همه بفکر چاره اندیشی مسائل می افتند؛ مانند بحران آب ، بحث دریاچه ارومیه که با وجود اینکه چندین سال است در مرحله هشدار قرار دارد، به تازگی از سوی دولت و حاکمیت جدی گرفته شده است.
حل بحران آب؛ حمایت مادی از سمن ها
یکی از فعالان مدنی استان در حوزه آب و انرژی نیز سازمان های مردم نهاد را کاتالیزور و بازوهای سازمان های دولتی می داند و به صدای قزوین می گوید: چون افراد با علاقه به موضوع مورد فعالیت شان سمن تشکیل داده اند، می توانند با ورود به جزئیات مسئله و بحران به دولت در حل آن کمک کنند.
طاهره پرهیزکاری با اشاره به نقش سمن ها در کشورهای توسعه یافته اظهار می کند: سمن ها با کمترین هزینه می توانند بیشترین تاثیر را در مسائل مختلف اجتماعی، فرهنگی و... داشته باشند.
پرهیزکاری نقش زیادی برای سمن ها در حل بحران آب قائل است. او می گوید: بایستی از سازمان های مردم نهاد که به طور خودجوش از سوی برخی علاقه مندان و شهروندان تاسیس می شود، حمایت های مادی و معنوی داشت تا آنها بتوانند در سایه نظارت دستگاه های دولتی به حل بحران کم آبی کمک نمایند.
او حمایت های معنوی از سمن ها را در شرایط فعلی مثبت ارزیابی می کند، اما در عین حال اعتقاد دارد حمایت معنوی به تنهایی کافی نیست و برای فعالیت ادامه دار بایستی از لحاظ مادی نیز به سمن ها کمک شود.
این فعال مدنی پیشنهاد می دهد بخشی از هزینه هایی که برای مبارزه با بحران آب در دستگاه های دولتی توزیع می شود به سمن ها اختصاص یابد تا آنها بتوانند ایده های خلاقانه خود را با توجه به وجود نیروهای متخصص و علاقه مند اجرایی کنند؛ چرا که به گفته ی او با دست خالی نمی توان کار خاصی انجام داد و برای اثرگذاری بایستی هزینه کرد.