از ابلاغ سیاستهای کلی جمعیت، یک‌سال گذشت؛ مسئولان شعار می‌دهند اما مردم حمایت می‌خواهند
«اجرای سیاست کنترل جمعیت در اوایل دهه هفتاد کار صحیحی بود؛ اما ادامه آن از اواسط دهه هفتاد اشتباه بود.»
بیان این دغدغه رهبر انقلاب در نوزدهم مهرماه سال٩١ در جمع مردم خراسان
شمالی، اولین زنگ خطر را برای مسئولان اجرایی به‌منظور جلوگیری از «بحران
تحدید نسل آینده ایران»، به‌صدا درآورد؛ اینکه جمعیت جوان ایران در
آینده‌ای نه‌چندان دور در‌صورت ادامه اجرای سیاستهای کنترل جمعیت، به یک
جامعه پیر تبدیل خواهد شد و رشد جمعیت به صفر و چه‌بسا زیر صفر خواهد رسید.
این دغدغه برای آینده کشور آن‌قدر اهمیت داشت که درست یک‌سال پیش، در
تاریخ سی‌ام اردیبهشت‌ماه سال٩٣، مقام معظم رهبری سیاستهای چهارده‌گانه
کلی جمعیت را ابلاغ کردند.
در بند ١ و ٢ سیاستهای ابلاغی جمعیت از‌سوی
رهبر انقلاب، به بالندگی و جوانی جمعیت با افزایش نرخ باروری، رفع موانع
ازدواج، تسهیل و ترویج تشکیل خانواده و افزایش فرزند، کاهش سن ازدواج و
حمایت از زوج‌های جوان و توانمندسازی آنان در تامین هزینه‌های زندگی و در
بند ٣و٤ به اختصاص تسهیلات مناسب برای مادران به‌ویژه در دوره بارداری و
شیردهی و پوشش بیمه‌ای هزینه‌های زایمان و درمان ناباروری و تحکیم بنیان و
پایداری خانواده تاکید شد.
در بندهای بعدی سیاستهای کلی جمعیت هم به
موضوعاتی از‌جمله ترویج و نهادینه‌سازی سبک زندگی اسلامی‌ایرانی، ارتقای
امید به زندگی، فرهنگ‌سازی برای احترام و تکریم سالمندان و ایجاد شرایط
لازم برای تامین سلامت و نگهداری آنان در خانواده، توانمندسازی جمعیت در سن
کار، کارآفرینی، باز‌توزیع فضایی و جغرافیایی جمعیت اشاره شد.
و
در‌نهایت در چند بند پایانی این سیاست، به حفظ و جذب جمعیت در روستاها و
مناطق مرزی و کم‌تراکم، مدیریت مهاجرت به داخل و خارج، تشویق ایرانیان خارج
از کشور برای حضور و سرمایه‌گذاری، تقویت مولفه‌های هویت‌بخش ملی و رصد
مستمر سیاستهای جمعیتی در ابعاد کمی و کیفی پرداخته شد.
حال از ابلاغ
سیاستهای چهارده‌گانه جمعیت از‌سوی رهبر انقلاب یک‌سال گذشته است و اگر
بگوییم آنچه در کارنامه مسئولان اجرایی برای پیاده‌سازی این سیاست‌ها دیده
می‌شود، نمره درخشان و خوبی نیست، گزاف نگفته‌ایم؛ نگاهی به افزایش آمار
طلاق و فروپاشی یک ازدواج از هر چهار ازدواج، بالا‌رفتن سن ازدواج جوانان
به‌‌دلیل بیکاری، بی‌پولی و افزایش آسیب‌های اخلاقی و اجتماعی و... فقط
نمونه‌هایی از مواردی بودند که با‌وجود تاکید سیاستهای کلی جمعیت بر رفع
این موانع، نسبت به گذشته نه‌تنها مسئولان اجرایی توفیقی در کاهش این
معضلات نداشتند، بلکه روز‌به‌روز آمارها حکایت از افزایش معضلات ذکر‌شده
دارد.
مسئولان دستگاه‌های مختلف در یک‌سال گذشته بیشتر از آنکه در
اجرای سیاستهای کلی جمعیت تمرکز کنند، دچار شعارزدگی شده و در هر محفلی
که تریبونی در اختیارشان قرار گرفته است، صحبت از برنامه‌ریزی و برشمردن
اقدامات ریز و درشت برای پیاده‌سازی سیاستهای کلی جمعیت کردند؛ اما در
واقعیت اگر فقط بخشی از این‌همه برنامه‌ریزی انجام‌شده، نتایج آن کجاست؟!
مگر نه اینکه مقام معظم رهبری در اولین بندهای سیاستهای کلی جمعیت به رفع
موانع ازدواج، تسهیل و ترویج تشکیل خانواده و افزایش فرزند، کاهش سن ازدواج
و حمایت از زوج‌های جوان و توانمندسازی آنان در تامین هزینه‌های زندگی
اشاره کردند، پس این هفت‌خوان بر سر جوانان در راه ازدواج و توانمندسازی
آنان در تامین هزینه‌های زندگی چیست؟
محدثه شوشتری
