تابناک گیلان / بزرگ‌ترين دربي ايران، بدون شك دربي سرخابي‌هاي پايتخت است. مصاف پرسپوليس و استقلال كه البته هواداران آن به تهران خلاصه نمي‌شوند و هر دو، هواداراني از اقصي نقاط ايران دارند كه آنها را...
دنيا حيدري
بزرگ‌ترين دربي ايران، بدون شك دربي سرخابي‌هاي پايتخت است. مصاف پرسپوليس و استقلال كه البته هواداران آن به تهران خلاصه نمي‌شوند و هر دو، هواداراني از اقصي نقاط ايران دارند كه آنها را براي تماشاي اين بازي بزرگ و حساس به آزادي مي‌كشاند. با اين وجود اما علاوه بر دربي پرسپوليس و استقلال، فوتبال ايران دربي‌هاي ديگري نيز در شهرها و استان‌هاي ديگر كشور دارد كه شايد به حساسيت و جذابيت دربي سرخابي‌هاي پايتخت نباشد، اما حساسيت‌ها و هواداران خاص خود را دارد. هر چند در دربي ديگر شهرستان‌ها و استان‌هاي ايران، معمولاً كفه ترازو به سمت يك تيم سنگيني مي‌كند و با وجود حضور دو تيم در يك شهر يا استان، تنها يك تيم است كه از محبوبيت بالايي برخوردار است و تيم ديگر، طرفداران چنداني ندارد. البته اين مسئله را نمي‌توان به همه استان‌ها و شهرها تعميم داد اما در اكثر شهرها مي‌توان شاهد اين مسئله بود.
دربي‌هاي سطح اول فوتبال
يكي از مهم‌ترين دربي‌هاي فوتبال ايران بعد از دربي پرسپوليس و استقلال كه هنوز هم برگزار مي‌شود، دربي اصفهان است كه در سطح اول فوتبال كشور برگزار مي‌گردد و هنوز هم حساسيت‌هاي خاص خود را دارد. اگر چه در اصفهان كفه ترازو به سمت سپاهان سنگيني مي‌كند و ذوبي‌هاي اين شهر برخلاف رقيب زردپوش خود طرفداران چنداني ندارند، اما همواره در همه اين سال‌ها حريف سرسختي براي سپاهان بودند. حريفي كه اجازه نداده است سپاهان با وجود داشتن هواداران بسيار در اين استان، برنده بلامنازع دربي‌هاي اصفهان باشد و در بسياري مواقع اين تيم را با وجود حمايت سرسخت هوادارانش مغلوب كرده است.
دربي خوزستان هم البته از جمله دربي‌هاي ديدني و جذاب فوتبال ايران است. از تيم‌هاي حال حاضر فوتبال خوزستان در ليگ برتر به نفت آبادان با قدمتي 45 ساله مي‌توان اشاره كرد كه محبوبيتي عجيب در آبادان دارد. بعد از آن فولاد خوزستان است كه سال 65 تأسيس شد و ديدارهايش با نفت آبادان، جذابيت خاص خود را دارد. خصوصاً كه سكوهاي ورزشگاه را طرفداران پرتعداد دو تيم پر مي‌كنند. ديگر دربي خوزستان، مصاف نفت و فولاد با استقلالي‌هاي خوزستان است كه مي‌توان از آن به ديداري يكطرفه اشاره كرد البته از لحاظ محبوبيت، چراكه استقلال خوزستان از جمله تيم‌هاي كم طرفدار فوتبال ايران است. خصوصاً وقتي قرار باشد با فولاد يا نفت آبادان ديدار كند و دربي اين تيم با ديگر نماينده‌هاي خوزستان، حساسيت و اهميت چنداني جز سه امتياز بازي ندارد.
در تبريز هم اگر چه تراكتور‌سازي پرطرفدارترين تيم شهر است كه هواداران بسياري دارد، اما ديدار تراكتورسازان با گسترش فولاد در سطح اول فوتبال كشور، از جمله دربي‌هاي پرطرفدار اما يكطرفه‌اي است كه سكوهاي ورزشگاه همواره سرخپوش است و طرفدار تراكتور، اما در خصوص نتيجه نمي‌توان گفت كفه ترازو هميشه به سمت سرخپوشان سنگيني مي‌كند. هرچند اين فصل، تراكتور در هر دو ديدار رفت و برگشت برنده ميدان بود. ماشين‌سازي هم البته از ديگر تيم‌هاي تبريزي است كه قدمتي همپاي تراكتورسازان دارد و هر دو در سال 1349 تأسيس شدند، اما ماشين‌سازان اكنون در سطح اول فوتبال ايران حضور ندارند و با اين وجود، اين فصل دربي با حضور تراكتور و ماشين‌سازي برگزار نشد. هرچند مصاف اين دو تيم قديمي نيز از جمله دربي‌هاي تبريز است.
مشهدي‌ها هم البته ميزبان دربي‌هاي بي‌سر و صدايي هستند كه در طول زمان، هرگز جنجالي در پي نداشته است. مصاف ابومسلم خراسان و پديده، همچنين سياه‌جامگان از جمله دربي‌هاي مشهد است كه باتوجه به عدم استقبال تماشاگران، هرگز سر و صدايي به پا نكرده است. شايد چون ابومسلم خراسان محبوب‌ترين تيم خراسان اكنون در رده‌هاي پايين حضور دارد و برخلاف پديده و سياه‌جامگان نتوانسته است در سطح اول فوتبال ايران حضور داشته باشد تا ديدارهايش بتواند از جمله دربي‌هاي جذاب و ديدني ليگ لقب گيرد.
شمالي‌ها و ديدارهاي جنجالي
اما همه دربي‌هاي جنجالي به دربي‌هاي ليگ برتر خلاصه نمي‌شود. دربي شمالي‌ها، همواره دربي‌هاي جنجالي و پرحاشيه‌اي بوده كه از نمونه آن مي‌توان به مصاف چند روز قبل خونه به خونه بابل با نساجي اشاره كرد. دربي‌هاي جنجالي كه پيشتر نظير آن را در مصاف تيم‌هاي ملوان بندرانزلي با استقلال رشت، پگاه رشت و نساجي مازندران شاهد بوديم. دربي‌هايي پرطرفدار و جنجالي كه جمع و جور كردن آن از سوي نيروي انتظامي همواره با دردسرهاي فراواني همراه بود. شايد چون تيم‌هاي شمالي طرفداران بسيار اما خاص خود را دارند باعث مي‌شود تا مصاف آنها همواره با هيجانات و البته جنجال‌هاي خاص خود همراه باشد، به طوري كه گاه همانند بازي اخير خونه به خونه و نساجي، به دليل همين جنجال‌ها نيمه كاره مي‌ماند!
دربي‌هاي فراموش شده
فوتبال ايران اما پيشتر شاهد دربي‌هاي ديگري هم بوده است كه حالا ديگر خبري از آنها نيست. ديدار فجر و برق شيراز، از جمله دربي‌هاي قديمي فوتبال ايران است كه با سقوط آنها به رده‌هاي پايين‌تر، به دست فراموشي سپرده شده است.
فوتبال ايران اما دربي‌هاي فراموش شده‌اي هم دارد. براي مثال، از قديمي‌ترين تيم‌هاي فوتبال خوزستان مي‌توان به استقلال اهواز اشاره كرد. تيمي كه سال 1327 تأسيس شد و اين روزها درليگ دسته دوم فوتبال ايران حضور دارد و با توجه به عدم حضورش در سطح اول فوتبال كشور، نمي‌تواند ميزبان يا ميهمان دربي اين استان باشد و از آن مي‌توان به عنوان دربي فراموش شده ياد كرد.