به گزارش تابناک ایلام ؛ دکتر راضی ناصری فر با بیان اینکه سال 93 بیش از یک هزار و 560 مورد ابتلا به بیماری سالک در استان به ثبت رسید، اظهار کرد: این تعداد در سال های 94، 95 و 96 به ترتیب به یک هزار و 302 مورد، یک هزار و 60 مورد و 777 مورد کاهش یافته است.
وی افزود: سال های قبل و بویژه سال 93 با اوج ابتلا به سالک در استان مواجه بودیم اما با انجام اقداماتی از جمله ساماندهی نخاله های ساختمانی و جلوگیری از نگهداری حیوانات در حاشیه شهرها میزان ابتلا در سال های بعد کاهش یافت.
معاون دانشگاه علوم پزشکی ایلام یادآور شد: بیماری سالک یا لیشمانیوز جلدی یک بیماری مزمن پوستی از گروه بیماری های مشترک بین انسان و دام است که از طریق گزش پشه خاکی به انسان منتقل شده و بیشتر در مناطق گرمسیری دیده می شود.
ناصری فر تاکید کرد: فصل گزش پشه خاکی دارای 2 دوره در سال است که دوره اول در ماه های فروردین و اردیبهشت و دوره بعدی در شهریورماه است و زمان گزش پشه تا ظاهر شدن علائم بسته به نوع شهری و روستایی بین 2 تا هشت ماه طول می کشد.
وی اضافه کرد: ناقل بیماری سالک حشره بسیار کوچکی به نام پشه خاکی است که روزها در پناهگاه های تاریک، گرم و مرطوب مانند شکاف دیوارها، زیرزمین منازل، پشت اشیای ثابت مانند کمدها، قاب عکس، اصطبل ها، اطراف توده های زباله، کودهای حیوانی، اماکن متروکه، لانه جوندگان و غارها زندگی می کند.
دکتر ناصری فر افزود: عامل بیماری سالک نیز یک نوع انگل به نام لیشمانیا است که در زخم های پوستی ناشی از این بیماری در انسان، جوندگان و سگ وجود دارد.
وی در خصوص روند بیماری سالک نیز اظهار کرد: پس از گزش پشه خاکی و طی شدن دوره نهفتگی بیماری، در محل گزش پشه برجستگی به رنگ قرمز در پوست ایجاد می شود که کمی خارش دارد اما بدون درد است و با گذشت چند هفته این برجستگی سفت شده و اطراف آن ملتهب شده و به رنگ قرمز در می آید.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایلام با بیان اینکه پس از 2 تا سه ماه بر روی برجستگی ایجاد شده یک فرورفتگی به عمق یک میلیمتر ایجاد می شود، یادآور شد: سرانجام محل گزش پشه به صورت یک زخم سرباز با حاشیه نامنظم و برجسته درمی آید که در صورت آلوده نشدن زخم به قارچ یا باکتری در طی شش تا 12 ماه بهبود می یابد اما جای آن به صورت سوختگی یا جوشگاه تا پایان عمر باقی می ماند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایلام گفت: تشخیص قطعی بیماری سالک بر اساس آزمایشات انجام شده و مشاهده میکروسکوپی انگل لیشمانیا در نمونه های گرفته شده از زخم بیمار است و در صورت پیدایش زخم پوستی که بهبود آن بیش از 14 روز به طول بیانجامد باید به احتمال وجود بیماری بخصوص در مناطقی که سالک به عنوان بیماری بومی وجود دارد، توجه شود.
دکتر ناصری فر افزود: بیماری سالک به طور معمول بعد از یک دوره چهار تا 12 ماهه به صورت خودبخود بهبود می یابد اما داروهای شیمیایی مختلف از جمله آمپول گلوکانتیم برای درمان وجود دارد و همچنین استفاده از روش کرایو تراپی(سرما درمانی) نیز یکی دیگر از روش های درمان بیماری است.
وی تاکید کرد: در تمامی شهرستان های استان بجز بدره و سیروان تجهیزات کرایوتراپی برای درمان موارد ابتلا به بیماری سالک در کنار تزریق آمپول گلوکانتیم وجود دارد.
وی یادآور شد: مراکز بهداشتی ، درمانی شماره یک آبدانان، شماره سه ایلام، شماره یک ایوان، شماره 2 دهلران و شماره یک مهران و همچنین مرکز بهداشتی درمانی سرابله و بیمارستان ولیعصر دره شهر دارای مرکز درمان سالک و تجهیزات مورد نیاز هستند و در شهرستان های بدره و سیروان نیز مردم می توانند برای درمان بیماری سالک به شبکه بهداشت و درمان واحد مبارزه با بیماری ها مراجعه کنند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایلام گفت: نصب تور مقابل در و پنجره ها، استفاده از پشه بند هنگام خواب و استراحت، جمع آوری و دفع صحیح زباله ها از محل زندگی، استفاده از لباس آستین بلند و پوشش مناسب موقع گزش پشه خاکی از غروب تا طلوع آفتاب و استفاده از پماد دور کننده حشرات هنگام کار شبانه در فضای باز و هنگام خواب و استراحت از جمله راهکارهای پیشگیری از ابتلا به بیماری سالک است.
دکتر ناصری فر، جلوگیری از تجمع زباله ها در محیط زیست، بهسازی کانال های روباز، دفع صحیح فاضلاب و نخاله های ساختمانی، جلوگیری از انباشته شدن هر گونه پسمانده غذایی در داخل و بیرون منزل و ترمیم سوراخ ها و شکاف های دیوار و سقف منازل و محل های نگهداری دام و طیور را از دیگر راهکارهای مقابله با بیماری سالک عنوان کرد.
وی اضافه کرد: همچنین لازم است به منظور پیشگیری از ابتلا به بیماری سالک نسبت به جداسازی آغل حیوانات اهلی از محیط مسکونی و تخلیه منظم فضولات دامی به خارج از محیط زندگی، استفاده منظم و صحیح از حشره کش های خانگی جهت مبارزه با پشه خاکی در اماکن سربسته، معدوم کردن سگ های ولگرد، مبارزه با جوندگان با استفاده از روش هایی مانند تله گذاری و سموم موش کش و جمع آوری زباله در سطل های در دار یا کیسه های زباله اقدام شود.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایلام با بیان اینکه اقدامات پیشگیرانه متعددی در سال های گذشته در 2 شهرستان مهران و دهلران انجام شده است که بسیاری از آنها در سال جاری نیز ادامه می یابد، گفت: از جمله این اقدامات می توان به برگزاری کلاس های آموزشی برای اولیا و مربیان دانش آموزان، برگزاری کمیته های کاهش و کنترل بیماری سالک، انجام عملیات جونده کشی در حاشیه شهر و کانون های درگیر بیماری، توزیع اسپری دافع حشرات به همراه آموزش چهره به چهره در بین ساکنان مناطق درگیر و عملیات مه پاشی در زمان فعالیت پشه خاکی در کانون تجمع نخاله و مخروبه ها اشاره کرد.
دکتر ناصری فر یادآور شد: همچنین در راستای مقابله با بیماری سالک، بنرهای آموزشی در سطح معابر و مکان های تجمعی شامل مراکز بهداشتی درمانی، مساجد، پادگان ها و محل اسکان رانندگان کامیون ها نصب و کلاس های آموزشی در سطح مراکز و خانه های بهداشت برای عموم مردم برگزار شده است.
وی تاکید کرد: در استان ایلام بیماری سالک بومی شهرستان های مهران و دهلران است و تمامی افراد در صورت مسافرت به این شهرستان ها باید به نکات ایمنی و مسائل بهداشتی در زمینه پیشگیری از ابتلا به این بیماری توجه کنند.
به گزارش ایرنا، بیماری سالک یک بیماری پوستی مشترک بین انسان و حیوان از جمله جوندگان است که از طریق نیش یک پشه آلوده به انگل بنام پشه خاکی به هنگام تغذیه خون بیمار به انسان سالم منتقل می شود و کانون آن در استان ایلام در شهرستان های گرمسیری مهران و دهلران قرار دارد.
این بیماری مرگ و میر ندارد و افراد تنها با مراقبت صحیح از بیماری خود و با جلوگیری از عفونت در محل زخم و پوشاندن آن با گاز استریل، دوره درمان خود را کوتاه تر کرده و از گسترش بیماری جلوگیری کنند.
یکی از دلایل افزایش ابتلا به سالک در سال 93 همزمانی اجتماع بزرگ اربعین با وقوع زلزله در مورموری عنوان شده است.
سالانه در ایام اربعین حسینی صدها هزار زائر از طریق مرز مهران راهی عتبات عالیات و کربلای معلی می شوند.
بر اساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 95، جمعیت این استان 580 هزار و 158 نفر معادل 73 صدم درصد جمعیت کل کشور رتبه آخر میزان جمعیت را در میان استان ها دارد./م
ایرنا
