کارگاه آموزشی دیپلماسی شهری و رسانه به تازگی در شهر مشهد برگزار شد درحالیکه این کارگاه به جای اینکه کارگاهی آموزشی باشد بیشتر جنبه ای تبلیغاتی داشت و مجالی برای خودنمایی در جمع خبرنگاران حوزه شهری به نظر می‌رسید!کارگاه محل بازآفرینی داده ها و یافته هاست که در موضوعات مختلف با حضور كارشناسان به منظور پيدا كردن راهكار منطقي و اصولي در زمينه مسايل حرفه‌اي و مشكلات مورد نظر انجام می‌شود که این خود سبب افزايش مهارتهاي شخصي شرکت کنندگان می‌شود و این کارگاه‌ها برای مخاطبان خاص خود سبب ارتقای فکری و عملی در مهارت و کار مرتبط می‌شود و جایگاهی علمی و پژوهشی دارد.
اما بعد از مدت‌ها و انجام کارگاه‌های مختلف آموزشی در کلانشهری چون مشهد، روابط عمومی و بین‌الملل شهرداری مشهد در اقدامی تحسین برانگیز به یکباره اعلام کرد که کارگاه آموزشی دیپلماسی شهری و رسانه‌ای با حضور خبرنگاران مشهدی را برگزار خواهد کرد که این یک خبر خوب برای خبرنگاران زحمتکش حوزه شهری محسوب می‌شد.
ثبت نام این کلاس‌ها در زمان بسیار کمی انجام شد و این همایش رسانه ای با حضور تعدادی از خبرنگاران راس ساعت 8 صبح روز پنج‌شنبه یکم مرداد ماه سال جاری در فرهنگسرای کودک و آینده مشهد واقع در بوستان کوهسنگی، کار خود را آغاز کرد اما هرچه این کلاس به زمان پایانی خود در ساعت 18 عصر نزدیک‌تر می‌شد، خبرنگاران به ماهیت اصلی این کارگاه که در واقع شاید نمایش یا فیلمی تبلیغاتی می نمود! آگاه‌تر می‌شدند که حتی سبب برخی از اعتراض‌ها در زمان برگزاری این مراسم نیز شد.
اولین سخنران این برنامه محمد مهدی رضوی‌کیا، مدیر روابط عمومی و بین‌الملل شهرداری مشهد بود که مباحثی در خصوص جایگاه اصحاب رسانه در ارتقای حوزه دیپلماسی عمومی شهر مشهد بیان کرد و بر نقش رسانه‌ها در شناساندن مشهد به جهان تاکید کرد که البته این سخنرانی با توجه به جایگاه میزبانی این مراسم توسط روابط عمومی شهرداری در حد خیرمقدم گویی لااقل، به جا و متعارف به نظر می رسید.
سخنران دوم این مراسم اما کسی نبود جز سید جلال فیاضی عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر مشهد که عمر خود را صرف فعالیتهای رسانه‌ای در شهر مشهد کرده و سابقه مدیرعاملی ایرنای کشور را نیز در کارنامه خود دارد تا یکی از تاکیدات ویژه وی که البته باید هدف اصلی این کارگاه نیز می‌بود به عنوان بحث لزوم تربیت خبرنگاران تخصصی در حوزه دیپلماسی شهری مطرح شود و در ادامه نیز مباحثی در خصوص جایگاه و ضرورت حضور شهر مشهد درعرصه‌های بین‌المللی بیان گردد.
جالب اینکه همزمان با برگزاری این کارگاه، مجری برنامه مژده اعلام خبری جدید به اصحاب رسانه و بشارت اتفاقی بزرگ در شهر مشهد را داد که همه خبرنگاران منتظر شنیدن آن شده بودند ؛ مضافا اینکه هر از چندگاهی رئیس اداره روابط خارجی مدیریت روابط عمومی و بین‌الملل شهرداری میکروفون را در دست گرفته و از فواید این کارگاه و جایگاه مشهد در متروپلیس نیز سخن می‌گفت.
اما بالاخره انتظار خبرنگارن بعد از سخنرانی‌های متعدد به پایان رسید و منتظر شنیدن مباحث اصلی در کارگاه آمورشی بودند که محمدجواد رنجکش عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد در محیطی صمیمانه برخی از مقدمات دیپلماسی همچون تعریف آن را به خبرنگاران ارائه کرد اما به دلیل (یا به بهانه به پایان رسیدن وقت) مجبور به پایان سخنرانی خود شد!
باز هم این بار ، نوبت رئیس اداره روابط خارجی مدیریت روابط عمومی و بین‌الملل شهرداری مشهد بود که پشت میکروفن قرار گیرد و خبر اصلی برنامه را که مجری نشست، بارها وعده اعلام آن و آگهی و رپورتاژش را بیان کرده بود به سمع حاضران برساند که همانا خبر حضور 400 پزشک شیعه در شهر مشهد بود، خبری سوخته که قبل از آن اعلام شده بود و حتی دبیرخانه جشنواره امام رضا(ع) نیز خبرش را به طور ویژه برای رسانه ها ارسال کرده بود اما این خبر به گونه‌ای اعلام شد که گویی شهرداری مشهد برگزار کننده این همایش در شهر مشهد است و از اینجا فیلم تبلیغاتی حضرات روابط عمومی که رسالت آینه بودن و چشم و گوش و زبان نهاد خدمتگزار شهرداری شدن را باید داشته باشند، آغازی جدی تر به خود گرفت...
بعد از صرف نهار دکتر سید هادی زرقانی عضو هیئت علمی جغرافیای دانشگاه فردوسی مشهد دومین استاد این کارگاه بود که پشت میکروفون قرار می‌گرفت، وی نیز مباحثی مقدماتی را در بحث دیپلماسی مطرح کرد و اما خارج از تمام این مسائل تئوری نیازمند حضور و ارائه آموزش توسط فردی با تجربه در بحث دیپلماسی شهری و همچنین رسانه بودیم تا به صورت عملی و عینی خبرنگاران را آموزش دهد اما متاسفانه هیچ خبرنگاری اطلاعات شگرفی در این خصوص پیدا نکرد! جای استاد خادم المله یا شاید یونس شکرخواه و پروفسور حمید مولانا و حتی ضیایی پرور خالی بود که در این باب حرف‌ها داشته و دارند.
و اما در حالی که این مراسم در جریان بود و استاد سخنور در حال آموزش در خصوص این کارگاه نکاتی را مطرح می کرد؛ حجت‌الاسلام خادمی مشاور فرهنگی شهردار مشهد وارد جلسه شد که بعد از چند دقیقه مجددا سالن را ترک کرد که با دعوت دوباره رئیس اداره روابط خارجی روابط عمومی دوباره بازآمد و در حالی که جناب زرقانی در حال ارائه مطالب خویش بود اجازه ادامه سخنرانی به وی داده نشد و حتی وقتی دکتر زرقانی درخواست 5 دقیقه زمان برای جمع بندی مطالب کرد نیز مسئولان برگزار کننده مجال آن را به او ندادند تا وی مجبور شود سخنان خود را ناتمام به پایان برساند!
دوباره خبری تکراری از سوی حجت‌الاسلام خادمی که بی خبر از اعلام قبلی بود، باز بیان شد! مشهد میزبان 400 پزشک شیعه، خواهد بود! اینجا بود که برخی خبرنگاران نکته سنج را به این نتیجه رساند که دعوت آنها برای این کارگاه آمورشی فقط اطلاع رسانی در خصوص این همایش و بازی در این فیلم تبلیغاتی ویژه بوده است که این تصور ، سبب اعتراض شدید برخی از نمایندگان رسانه ها به این موضوع شد و این اقدام را بی‌احترامی به عضو هیئت علمی و خبرنگاران دانستند.
اما اجرای این شوی تبلیغاتی در کنار تمامی خبرنگاران فعال در حوزه شهری هنوز به پایان نرسیده بود که این‌بار نیز باید از اقدامات حوزه روابط بین‌الملل شهرداری مشهد در اجلاس متروپلیس حیدرآباد تمجدید می شد و کلیپی نیز در این خصوص پخش شد و دیگربار این رئیس توانمند اداره روابط خارجی شهرداری مشهد بود که باز نقش مجری را نیز پیدا کرد و پشت تریبون قرار گرفت و از اقدامات خود و حوزه اجرایی‌اش در متروپلیس سخن گفت و خاطراتی را نیز از این اجلاس‌ها برای خبرنگاران تعریف کرد در حالی که خبرنگاران برای آموزش آمده بودند... (یادش بخیر آن خاطره قبلیش که درباره یکی از سفرها گفته بود فقط چیپس می‌خوردیم! )
خبرنگاران از ساعت 8 تا 16 که در این کارگاه حضور یافته بودند اما تنها دقایقی را آموزش دیده بودند که به یکباره اعلام وجود یک کارگروه متفاوت در این جلسه توجه همه را به خود جلب کرد و برزو دبیریان عضو هیئت رئیسه شورای شهر مشهد و ابوالقاسم باغبان‌نژاد مدیر ساماندهی و مهندسی بحران شهرداری مشهد بر روی جایگاه قرار گرفتند و درحالیکه دیگر خبرنگاران بعد از ساعت‌ها دیدن فیلیم تبلیغاتی منتظر اطلاعات علمی در خصوص دیپلماسی شهری بودند تا تجارب خود را در این خصوص بالا ببرند باز در کمال ناباوری از سفر عضو محترم شورا به ژوهانسبورگ و بحث مدیرت واحد شهری و خاطرات ایشان در اطراف شهر ژوهانسبورگ شنیدند و جناب باغبان نژاد نیز که انگار به طور کلی کارگاه آموزشی را با نشست خبری اشتباه گرفته بود گزارش تمام اقدامات مدیریت خود را در طی چند سال اخیر مانند رفع مشکل 360 نقطه سیل‌گیر شهر مشهد! (که اگر رفع شده بود سیل زمستان گذشته مشهد آن‌همه فجایع نداشت!) ، احداث 60 کانکس پایگاه چند منظوره بحران و همچنین احداث پارک آموزشی مدیرت بحران و... را در جمع خبرنگاران بیان کرد.
اما هنوز مراسم خودنمایی و تجلی مهم بودن روابط عمومی شهرداری برای یک مدیر و یک موضوع دیگر باقی مانده بود و آن هم موضوع مشهد 2017 پایتخت فرهنگی جهان اسلام بود که این بار عنابستانی، مشار عالی شهردار مشهد پشت میکروفون قرار گرفت و با هزار منت که وقت ندارد و برای خبرنگاران آمده و مجبور است در جلسه بعدی خود عذرخواهی کند سخنان خود را آغاز کرد، اما این‌بار نیز موضوعات تکراری و اقداماتی که شهرداری در خصوص مشهد 2017 کرده مجددا گزارش شد و در حالی که خبرنگارانی که 10 ساعت از وقت خود را برای آن کارگاه گذاشته بودند به هیچ نتیجه علمی خاصی دست نیافته بودند ؛ مجبور به ترک سالن بودند اما سکانس آخر فیلم هنوز باقی مانده بود و آن هم قول رئیس اداره روابط خارجی شهرداری مشهد به خبرنگاران بود برای سفرهای خارجی با حضور مدیران شهری تا بلکه بر میزان اهمیت روابط عمومی و محبوبیت ایشان در میان اصحاب رسانه افزوده شود و رنج طول و دراز بودن زمان و تکراری بودن شنیدن ها به فراموشی سپرده شود!
قطعا هیچ‌کس منکر فواید برگزاری کارگاه های آموزشی از این جنس نیست و سایر خدمات روابط عمومی شهرداری به جای خود محترم و از همه مهمتر اینکه همانطور که در ابتدا اشاره شد در نظر گرفتن موضوع این کارگاه برای خبرنگاران فعال و زحمتکش حوزه شهری نیز جای تقدیر داشت و دارد اما نهایت استفاده یک مدیر برای نشان دادن فعالیتهای خود به مدیران بالایی و تبلیغات اقدامات بی ارتباط شهرداری در این جلسه جای سئوال داشت و اینکه آیا نمی‌شد این دغدغه درست و اهتمام ارزشمند با بودجه بیت المال درست‌تر و آنگونه که باید و شاید صرف آموزش و مهارت افزایی همکاران رسانه ای ما گردد؟!
به هرحال در این ایام که در آستانه روز خبرنگار و برگزاری احتمالی انواع متعارف و معمول همایشهای تقدیر از رسانه ها و رسانه ای ها هستیم خوبست این نکته را نیز گوشزد کنیم که ساخت فیلم تبلیغاتی با به بازی گرفتن خبرنگاران که یقینا نیت و هدف هیچ مجموعه روابط عمومی در شهرداری و شهر و سایر نهادها نیست، قطعا توهین به شأن نمایندگان افکار عمومی به خصوص در حوزه شهری و آن هم در پایتخت معنوی ایران اسلامی می تواند تلقی شود که البته خبرنگارانی که در حوزه اجتماعی، صدای مردم هستند سکوت نکرده و همچون این آیین شهرداری، باز هم نسبت به چنین اقداماتی با صدای رسا در هنگام برگزاری مراسم و پس از آن، انتقادت خود را بیان می‌کنند.
در خاتمه استدعا دارد مدیران عزیز برای افزایش رزومه کاری خود و تبلیغات برای اقدامات خود و مهم و تاثیرگذاریشان لطفا از خبرنگاران استفاده تبلیغاتی نکنند هرچند که این ضرب المثل در میان رسانه‌ای ها معمولا مصداق می‌یابد که خبرنگاران مرغ عروسی و عزا هستند و در صورت استقلال و صداقت، پیش از هر کار به مسلخ می‌روند و ذبح می‌شوند که البته اين‌بار به نظر می رسد در نمایشی تبليغاتي بازيگران اصلي بودند!
یادداشت وارده/ عبدالله راستگو
