به گزارش تابناک کهگیلویه و بویراحمد از دهدشت، از گذشته تا امروز آیین های باستانی در شهر دهدشت و مردمان دیار کهگیلویه پاس داشته شده و جشن گرفته می‌شود.
این آیین چند نکته بارز و ویژه دارد که برخی ویژگی‌های آن با دیگر عیدها مشابهت دارد و برخی فقط ویژه شب چله است.
یکی از این ویژگی‌ها توجیهات اقتصادی آن است که در خصوص سایر عیدها و آیین‌ها نیز وجود دارد، در غیر این صورت چنین آیینی هیچ‌گاه به تکرار و تداوم نمی‌رسید و در برهه‌ای از تاریخ جا می‌ماند.
گردش مالی در بازار شب چله هم از مهم‌ترین عناصر برای حفظ این آیین است.
از گذشته‌های دور تا امروز گرمی بازار در سردترین روزهای سال جان تازه‌ای به اقتصاد هر شهر کوچک و بزرگی می‌دهد و سبب رونق داد و ستد می‌شود.
اگر چنین اتفاقی نمی‌افتاد، جشن شب چله مانند ده‌ها جشن دیگر در گوشه‌ای از تاریخ جا می‌ماند و فراموش می‌شد.
ویژگی منحصر به فرد این جشن، سفره و سبد خوراکی‌های ویژه شب چله است؛ مجموعه‌ای از خوردنی‌های لذیذ که از فراورده‌های گیاهی و کشاورزی تهیه می‌شود.
به همین دلیل می‌توان ادعا کرد که این جشن میراثی است که از کشاورزان ایرانی به ما رسیده است.
امسال برخلاف سال‌های گذشته، سایه سنگین و سرد گرانی، گرما را از بازارها برده و همه را نگران کرده است.
هر سال همزمان با فرارسیدن شب چله موج گرانی هم از راه می‌رسد.
بخش زیادی از اقشار جامعه توان خرید کالاهای مخصوص این شب را ندارند که شامل میوه و آجیل و شیرینی است.
البته گرانی و تورم امسال ربطی به شب چله و افزایش تقاضا ندارد.
همزمان با دور دوم تحریم‌ها در آبان امسال تعداد زیادی از اقلام مصرفی از جمله میوه و مواد پروتئینی گرفته تا آجیل و شیرینی دچار افزایش قیمت شده و گران شدند.
در حال حاضر قیمت مواد پروتئینی همچون مرغ به بیش از 12 هزار و 500 تومان در هر کیلو رسیده است.
با وجود تعیین گوشت قرمز در ستاد تنظیم بازار استان به قیمت هر کیلویی 56 هزار تومان و دستور جدی معاون امور اقتصادی استاندار مبنی بر ممنوع بودن فروش بالاتر از قیمت مصوب شده، اما در سطح بازار دهدشت قیمت گوشت بز بین 55 تا 60 هزار تومان، گوشت کهره بین 60 تا 65 هزار تومان و گوشت بره هم به مرز ۷۰ هزار تومان رسیده است و اکنون بخشی از نیاز بازار با وارد کردن گوشت منجمد وارداتی به قیمت کیلویی ۲۹ هزار تومان تامین می‌شود.
از سوی دیگر قیمت انار هر کیلو در حدود ۱۰ هزار تومان و بقیه میوه ها از جمله پرتقال و سیب 7500 تومان است، اما موز با کیلویی 18 هزار تومان در صدر قرار دارد.
هندوانه با کیلویی 2 هزار و پانصد تومان در بازار دهدشت به فروش می‌رسد.
با این حال در سطح بازار دهدشت کمتر میوه مرغوب و اعلا خریداری می‌شود و دلیل آن وضعیت درآمدی شهروندان است که مجبورند میوه‌های نامرغوب را با قیمت پایین‌تر بخرند.
یکی از شهروندان در گفتگو با تابناک عنوان کرد: از صبح در بازار گشت می‌زنم و تقریبآ در همه نقاط شهر نرخ فروش میوه ها را پرسیدم و تقریبا نرخ همه جا را میدانم، قیمت ها خیلی بالاست و حقیقتآ میوه ها کیفیت مطلوبی ندارند، من هم مثل اکثریت مردم به ضرورت و از سر ناچاری در حد یک کیلو از هر میوه ای خرید میکنم، با وجود اینکه میوه های زیادی خرید نکردم تا به الان حدود 45 هزار تومان خرید داشتم.
شهروند دیگری که با شدت ناراحتی از وضعیت گرانی های اخیر گله مند بود در گفتگو با تابناک عنوان کرد: شب یلدا یا همان شب چله به دور هم بودنش خوب است و همین دور هم بودن هاست که ناراحتی ها را کنار میگذارد، حقیقتا من فقط قصد خرید هندوانه دارم و به چند نقطه شهر رفتم اما کیفیت هندوانه های امسال اصلا خوب نیست و چون بی کیفیت است قیمت آن هم پایین است، کاش میوه فروشان تلاش میکردند امسال هندوانه های خوبی برای شب یلدا میخریدند.
پسر جوانی که خود را دانشجو معرفی کرد نیز به تابناک گفت: امسال به همراه دوستان همکلاسی و اعضای خانواده قرار گذاشتیم که یلدای امسال را بدون از آجیل و پسته جشن بگیریم و الان هم برای خرید انار آمدم، قیمت پسته و آجیل درجه سوم چهارم هم آنقدر بالاست که هیچکس توان خریدش را ندارد آن هم برای مردم شهر دهدشت که درآمد خیلی بالایی ندارند، می شود یلدا را بدون از تمام مخلفات و تنقلات فقط با یک لیوان چایی و یک فال حافظ نیز جشن گرفت یک یلدای کاملا مقرون به صرفه و دانشجویی.
بر پایه گزارش تابناک از دهدشت، طرح نظارتی ویژه شب یلدا از 26 آذر در سراسر استان همراه با کل کشور برای نظارت بر بازار محصولات پرمصرف شب چله در حال اجراست.
هر چند که گرانی عجیب و غریب آجیل و حتی شیرینی و میوه سبب شده که کمی از شدت توجه به جزئیات شب چله در جامعه کاسته شود، اما روی میز میوه‌فروشی‌ها، دیدن انار و هندوانه و صدای میوه‌فروشان بازار روز که برای تبلیغ میوه‌هایشان آنها را به شب چله پیوند می‌زنند، اجازه نمی‌دهد که شب چله فراموش شود.
در فضای مجازی و حتی محافل خانوادگی و جمع‌های کوچک اجتماعی شنیده می‌شود که امسال در اعتراض به گرانی آجیل از خریدن آن خودداری شود.
اما به هر حال بخشی از جامعه حاضر نمی‌شود که قید خوردن آجیل شب چله را بزند؛ آجیل‌هایی که امسال به گفته رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار کشور قیمت هر کیلوگرم مخلوط آن بین 60 تا 100 هزار تومان در نظر گرفته شده است.
با این همه، یلدای امسال نیز آرام آرام فرا رسید و پاییز رخت خود را بربست، پاییزی که امسال سخاوتش با هرسال تفاوت داشت و ریزش باران الهی در این فصل بیشتر از همیشه دل شهروندان را خوش کرده است، گرانی امسال هم نگذاشت که مردمان کهگیلویه از زیبایی شب یلدا و دور هم نشینی آن محروم بمانند و باری دیگر زمستانی سرد از راه رسید، امیدواریم که زمستان نیز همانند پاییز سخاوتمند باشد و بارانی.
خبرنگار و تنظیم گزارش: سید مصطفی گنجی